Onrechtmatige giraal geld incasseren => Diefstal?

[WimWest]

Automatisch incasso strenger
Banken willen graag dat het automatische incasso betrouwbaar is. Nieuwe bedrijven die automatisch willen incasseren, worden daarom strenger beoordeeld.

De banken hebben aangekondigd scherper te letten op misbruik van het automatische incasso. Ook wordt meer aandacht besteed aan de beoordeling van bedrijven die automatisch willen gaan incasseren.

Meer dan 120.000 bedrijven hebben zo’n overeenkomst met hun bank. Daaraan ontlenen ze het recht geld af te schrijven van de rekening van klanten. In 2002 gebeurde dat een miljard keer.

Banken zijn geen actieve partij in de overeenkomst tussen klant en bedrijf. Maar ze hebben belang bij de betrouwbaarheid van het systeem. Ze willen niet weer die dure verwerking van acceptgiro’s terugkrijgen.

Vanwaar de aanscherping van het toezicht? Is het systeem fraudegevoelig? Volgens Hein Blocks, directeur van de Nederlandse Vereniging van Banken, is dat niet zo.

Blocks zegt dat het probleem meer zit in het oneigenlijke gebruik van het incassocontract. “Neem een agressieve telefonische verkoper die iemand een dekbed aanpraat. Hij vraagt vervolgens het bankrekeningnummer om het bedrag automatisch te incasseren. Die verkoper zit fout, want alleen telefonische toestemming is niet genoeg volgens het contract. Zo’n bedrijf kan zijn incassocontract verspelen.”

Een bekende case is de loterij die normaal twaalf maal per jaar incasseert, maar een speciale dertiende trekking wilde organiseren. Blocks: “Mensen kregen een brief waarin stond dat zonder tegenbericht het geld via het automatische incasso zou worden geïnd. Dat is geen aanvaardbare manier van handelen en daartegen is opgetreden.” Blocks denkt dat bedrijven voorzichtiger worden. “Het automatische incasso is te belangrijk voor ze om risico’s mee te lopen”

Auteur(s): Peter Hendriks
Bron: FEM Business , jaargang 6 , nummer 42 , datum 18-10-2003

[LM]

Strafrechtelijk zou ik ook valsheid in geschrifte en oplichting erbij betrekken. Er is kennelijk een valse handtekening gezet op een machtigingskaart en je zou kunnen redeneren dat de bank op o.a. op basis van deze machtigingskaart (oplichtingsmiddel) is bewogen tot de afgifte van een goed / aangaan van (in) schuld.

[theod]

[Suijkerbuijk]

[LM]

Hoe dan ook zal men op een of andere manier schriftelijk, al dan niet met handtekening, te kennen hebben gegeven dat deze overboeking plaats moest vinden. Hierbij is mogelijk ten onrechte een niet bestaande vordering als motivatie ingebracht. Als dit niet het geval is vervalt de valsheid in geschrift uiteraard. Ik begrijp uit de casus dat het om een "nepbedrijf" gaat, de debiteur zal de afboeking ongetwijfeld betwisten.

Technisch gezien hebben bedrijven (mits incassocontract met hun bank) inderdaad de mogelijkheid om te incasseren van elke rekening, maar het is natuurlijk niet de bedoeling. (het mag niet, maar kan technisch wel omdat banken hierop niet toereikend (kunnen??) controleren) Als er sprake is van een incasso zonder machtiging lijkt de bank mij trouwens zondermeer aansprakelijk. Als er sprake is van een contract met een "nepfirma" ben ik wel benieuwd hoe dat dan zit.

[bona fides]

Ik zou ook wel verwachten dat zo'n opzettelijke gedane onterechte afboeking op één of andere manier valsheid in geschrifte oplevert, maar het probleem lijkt te zijn dat de afboeking kan worden gedaan zonder ook maar iets te hoeven bewijzen. (En mocht er later om bewijs worden gevraagd, dan kan het onterecht afboekende bedrijf valsheid in geschrifte voorkomen door het geld terug te storten en zijn excuses aan te bieden voor het misverstand.)

Het zou natuurlijk doodsimpel zijn om alleen automatische incasso's uit te voeren als de rekeninghouder expliciet aan de bank heeft doorgegeven dat het incasserende bedrijf dit mag. Via internetbankieren zou dit nauwelijks extra moeite hoeven te kosten. Zo voorkom je in ieder geval dat bedrijven waar je nog nooit van hebt gehoord je rekening leeghalen. (Verder zou het ook vrij eenvoudig zijn om per bedrijf limieten in te kunnen stellen, maar de behoefte daaraan lijkt me alweer wat minder groot.)
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[WimWest]

Ik ben het met iedereen eens dat het technisch beter en met meer controle kan.
In de realiteit is het nu zo, dat zo'n machtigingskaart niet eens nodig is voor een incasso-machtiging:
1. telefonische incasso met getapete toestemming
2. brieven van bedrijven/instellingen met een simpel aankruisen van :
ja, ik stem toe (dan heeft men weliswaar ook een handtekening)

Feit is dat wat Bona Fides correct zegt, er zou meer controle op moeten komen, vooral omdat alles nu via internet technisch is te realiseren.

Uit het eerder vermelde artikel blijkt dat er volgens de Algemene Bank Voorwaarden geen verantwoording genomen wordt door de bank. Dat lijkt me juridisch nu wel belangrijk, want kan de bank dit dan zo maar doen als instelling? Uiteindelijk heeft de rekeninghouder geen enkele mogelijkheid om dit te voorkomen, m.u.v. stornering, als er al saldo is om te storneren.
Uit het artikel blijkt eerder dat men als er genoeg media-aandacht is, wel genegen zijn om de bedragen te vergoeden om de incasso-procedures maar intact te houden. Dus eigenlijk moet je heel veel bombarie maken om de bank te bewegen het onterechte afgeschreven bedrag terug te krijgen. Niets wettelijks, maar realiteit.

[theod]

[bona fides]

Ik zie het pricacyprobleem niet, want de bank beschikt om te beginnen al over alle betalingsgegevens. Bovendien kan de bank in beginsel van het afboekende bedrijf verlangen een machtiging te tonen. Alle data staan dus al ter beschikking van de bank. Dat de bank hier vertrouwelijk mee moet omgaan behoeft geen toelichting.

De vrijheid van handelen wordt door controles niet in gevaar gebracht. Bedrijven hebben juridisch helemaal niet de vrijheid om willekeurige afboekingen te doen. Ten eerste dient het afboekende bedrijf vooraf door de rekeninghouder te zijn gemachtigd. Ten tweede mag het bedrijf slechts die bedragen afboeken waarvoor de machtiging is verleend en waarop het bedrijf recht heeft.

[Lexus]

En dan nu maar een geheel andere insteek. Ik denk dat er sprake zal zijn van oplichting. (326 sr) Iemand beweegt de bank tot afgifte van enig goed.
GIraal geld is zeker een goed, daar is voldoende jurisprudentie over.
De oplichter neemt een valse hoedanigheid aan en maakt wellicht ook nog gebruik van een samenweefsel van verdichtsels. Daardoor beweegt hij de bank tot afgifte van enig goed. Als de gedupeerde daar aangifte van doet, kan hij zich ook 'voegen', zodat de strafrechter kan bepalen dat de dader de schade aan de staat dient te betalen, waarna de staat dat geld aan de gedupeerde overmaakt.
Kleinigheidje: tot 1 juli 2009 beperkt oplichting zich tot 'enig goed' maar nu is dat uitgebreid tot ook diensten.

[bona fides]

[Arnoud Engelfriet]

De valse hoedanigheid is die van "bedrijf in bezit van machtiging tot automatische incasso". Er mag immers alleen worden geincasseerd als de andere partij de incasseerder daartoe gemachtigd heeft (die groene kaart). Als je incasseert, zeg je dus tegen de bank dat je die kaart hebt. Aangezien je die niet hebt, neem je een valse hoedanigheid aan.

Arnoud
_________________
ICT-jurist, blogger en octrooigemachtigde ~ Partner bij ICTRecht.nl ~ Beheerder www.iusmentis.com

[bona fides]

Hmm, misschien. Het lijkt dan een beetje op mijn art. 227a Sr-redenering. In de gedraging ligt besloten dat je onware informatie verstrekt aan de bank c.q. tegenover de bank een valse hoedanigheid aanneemt.

Het probleem dat ik heb met de redenering is dat de bank kennelijk helemaal niet kijkt naar die hoedanigheid. Als je een onbewaakte fietsenstalling inloopt om de fiets van een ander mee te nemen, wek je niet tegenover de eigenaar van de fietsenstalling de indruk dat je de eigenaar bent. Die eigenaar is afwezig. Maar als er een bewaker zou staan die controleert dat fietsen niet worden gestolen, zou het anders zijn (maar moet je dus wel ook echt iets doen om de indruk van die hoedanigheid te wekken).

Via art. 227a Sr heb je vrijwel hetzelfde probleem, dus daar ben ik ook nog niet van overtuigd.

Misschien kan ik jurisprudentie vinden die hier wat duidelijkheid in schept.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[nelfrikandel]

Beste mensen, dank voor jullie reacties. Ik was een paar dagen niet in staat online te komen, maar ik lees het nu allemaal. Er staan interessante dingen tussen. Ik kan hier zeker wat mee.

De volledige casus was als volgt: Het begint met een dubieuze verkoop per telefoon: Cliënt wordt gebeld door een telemarketing bedrijf, "wil je een eenmalige proefzending ontvangen van een boekenclub?". Er wordt cliënt verzekerd dat het eenmalig is en er geen automatische verlenging is. Cliënt stemt toe, geeft naam en gironummer, ontvangt een zending, die wordt geïncasseerd. So far so good. Een maand later komt een tweede zending, en wordt weer geïncasseerd. Cliënt is het hier niet mee eens, heeft namelijk n.a.v. de proefzending geen abonnement genomen... De telefonische klantenservice van het boekenbedrijf neemt de telefoon niet op (antwoordapparaat, "wegens vakantie gesloten" zonder melding van wanneer ze weer bereikbaar zijn), dus cliënt stuurt deze tweede retour afzender, vergezeld van een aangetekend schrijven met het verzoek verdere toezendingen te staken. En doet de incasso storneren...

Twee weken later wordt opnieuw het bedrag geïncasseerd, dit maal door een stichting derdengelden, die waarschijnlijk behoort bij een incassobureau, dat ofwel door die boekenclub is ingeschakeld danwel ermee onder een dak huist. Het is een bekende constructie, sites van Trosradar en Vara's Kassa staan vol met voobeelden van dezelfde praktijk.

De totstandkoming van die overeenkomst is een civielrechtelijke casus, maar die incasso door die stichting derdengelden is m.i. hartstikke fout... Cliënt heeft namelijk een (bestreden, maar dat is de andere casus) overeenkomst c.q. incassomachtiging gegeven aan die boekenclub, en zeker niet aan een of andere stichting derdengelden of incassobureau. Ik zie over een week pas alle correspondentie, maar ik denk dat ik die incasso door die stichting derdengelden wel kan aanpakken op basis van de antwoorden hier.

[theod]

Uw cliënt had ook het geld dat naar de st. derdegelden is overgemaakt kunnen storneren, mogelijk kan het nog.

Ook al zou de stichting verbonden zijn aan de boekenclub zij mogen niet incasseren, zij hebben namelijk geen machtiging verkregen.