Schade door verwaaid zand

[Arnold van Eijsden]

Bij een kennis van mij is het volgende voorgevallen:

Hij heeft kas en kweekt daarin paprika's. Achter zijn kas is een braakliggend perceel, wat in maart j.l. is verkocht aan een nieuwe eigenaar, welke daar binnenkort een nieuwe kas laat bouwen.
Begin mei j.l. begon er al wat zand te verstuiven vanaf het braakliggende perceel. Die nieuwe eigenaar heeft toen door een akkerbouwer (met behulp van een trekker + waterwagen) het perceel nat laten sproeien. Dit gebeurde zo rond 08 mei en nogeens rond 10 mei.
Echter op 18 mei stond er een harde wind richting de kas van die kennis. I.v.m. de hogere temperaturen stonden de dakramen van zijn kas open. Een flinke hoeveelheid zand/stof kwam in de kas, op het paprikagewas, terecht. Hierdoor heeft die kennis dus aardig wat schade geleden...

Mijn vraag is nu: kan die kennis nu de (nieuwe) eigenaar van het braakliggende perceel aansprakelijk stellen voor de ontstane schade?
Nu regelt artikel 6:174 BW weliswaar een risico-aansprakelijkheid voor gebrekkige onroerende zaken, maar dit artikel ziet slechts op "kunstmatige bouwwerken". Dus alles wat door "bouwen" wordt gevormd en niet op zaken met een natuurlijke oorsprong, zoals bomen, zand e.d. Pas ben ik daarover een arrest tegengekomen.
Dus zou je dan moeten kijken of aansprakelijkheid o.g.v. artikel 6:162 BW mogelijk is?
Maar is dat haalbaar?

[bona fides]

Het lijkt me inderdaad niet de bedoeling om de risico-aansprakelijkheid van art 6:174 BW uit te breiden tot constructies die niet onder 6:174 lid 4 vallen. De wetgever zal welbewust hebben gekozen voor juist die risico-aansprakelijkheden die in die afdeling zijn opgesomd. Kennelijk heb je een arrest dat dit nog eens bevestigd.

Dus inderdaad art 6:162 BW. Lastig te beoordelen. Had die nieuwe eigenaar meer veiligheidsmaatregelen moeten nemen dan hij al had gedaan? Heeft de akkerbouwer hem op de situatie attent gemaakt en tevergeefs zijn hulp aangeboden? Je zou de kelderluikcriteria eens (aangepast) kunnen aflopen:
1. wat is de grootte van de kans dat dit incident zich voordoet;
2. wat is ernst van de te verwachten gevolgen van zo'n incident;
3. hoe bezwaarlijk was het geweest veiligheidsmaatregelen te nemen.
Ik denk dat je die vragen dan moet beantwoorden in het licht van wat de nieuwe eigenaar wist of had moeten weten.

Je kunt het ook van de andere kant benaderen. In plaats van afvragen of een nieuwe eigenaar een (ongeschreven) zorgvuldigheidsnorm heeft geschonden, kun je stellen dat door zijn nalaten inbreuk is gemaakt op het eigendomsrecht (of iets dergelijks) van de akkerbouwer. Zand door het open dak naar binnen gooien en zo de gewassen beschadigen is ongetwijfeld onrechtmatig jegens de akkerbouwer. Nu is het dan de vraag of dat nalaten de nieuwe eigenaar kan worden toegerekend.

Ik zeg niet dat één van deze benaderingen de juiste is. Het is een lastige vraag. Maar onder omstandigheden (want dat is lekker vaag) lijkt het me zeer denkbaar dat de nieuwe eigenaar aansprakelijk is op grond van 6:162 BW.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.