Vraag over terugwerkende kracht/goederenrechtelijke werking

[issabellla1990]

Beste forumgangers,
Ik heb een vraag over het praktische verschil tussen terugwerkende kracht en goederenrechtelijke werking in het goederenrecht.
Kort gezegd is terugwerkende kracht mij zo uitgelegd: er wordt gehandeld alsof de titel nooit bestaan heeft. Alle overdrachten moeten worden teruggedraaid.
En goederenrechtelijke werking: wanneer een bepaald feit gevolgen heeft voor de goederenrechtelijke toestand van een bepaald goed tegenover iedereen.

Nu is mij terugwerkende kracht wel enigszins duidelijk. Mijn probleem is de goederenrechtelijke werking. Een voorbeeld:

A ---> B
A verkoopt op 1 januari 2014 zijn auto aan B. Aan alle eisen van de overdracht is voldaan.
B --->C
B verkoopt op 1 februari 2014 deze auto aan C. Ook hier is aan alle eisen van de overdracht voldaan.

Stel dat op 1 maart 2014, A de overdracht A --> B vernietigd met terugwerkende kracht. Dan is B op 1 februari dus feitelijk niet beschikkingsbevoegd geweest en heeft C op 1 februari door de terugwerkende kracht van een beschikkingsonbevoegde verkregen en is dus A in beginsel op 1 maart de eigenaar van de auto.

Maar stel nou dat op 1 maart 2014, A in de overdracht A --> B een ‘ongedaanmakingsconstructie’ gebruikt zonder terugwerkende kracht maar wel met goederenrechtelijke werking (zoals bijvoorbeeld inroeping van het reclamerecht, of door vervulling van een ontbindende voorwaarde).

Dan is mijn vraag: Wie is met laatstgenoemde constructie eigenaar geworden van de auto op 1 maart?
a) Door de goederenrechtelijke werking van bijv. het reclamerecht die A op 1 maart inroept, is B op 1 februari, beschikkingsonbevoegd geraakt. C heeft dan op 1 februari van een beschikkingsonbevoegde verkregen en A is dan eigenaar van de auto op 1 maart. Of
b) Door de goederenrechtelijke werking van bijv. het reclamerecht is A op 1 maart weer eigenaar geworden en B op 1 maart pas beschikkingsonbevoegd geraakt. C heeft dan op 1 februari (in tegenstelling tot de 'terugwerkende kracht constructie') gewoon van een beschikkingsbevoegde gekregen. En mag zich dan dus ook op 1 maart eigenaar van de auto noemen.

Als optie a de juiste is dan zie ik het verschil tussen TK en GW niet.
Als optie b de juiste is dan ontstaat er het probleem van meerdere eigenaren. A zal zeggen dat hij op 1 maart eigenaar is van de auto door de goederenrechtelijke werking van het reclamerecht en C zal zeggen dat hij op 1 maart eigenaar is van de auto omdat hij op 1 februari gewoon van een beschikkingsbevoegde B heeft verkregen en zijn oudere recht voor gaat. Wie heeft er dan gelijk?

Ik hoop dat mijn vraag duidelijk is! Zo niet, meld dat aub zodat ik hem anders kan formuleren!
Alvast bedankt!
PS. Ik ben mij bewust van alle beschermingsconstructies e.d. maar die wil ik graag voor mijn vraag buiten toepassing laten, het gaat mij om wie in beginsel eigenaar is.

[marja.verstralen]

Volgens mij zit het zo:

Het niet in vervulling gaan van de ontbindende voorwaarde, of de inroeping van het reclamerecht hebben beide geen terugwerkende kracht. In beide gevallen ontstaan verbintenissen tot ongedaanmaking (art. 6:24 lid 1 BW en art. 7:39 lid 1 io. 6:271 BW). Deze verbintenissen ontstaan dus op 1 maart, want geen terugwerkende kracht.
De ontbindende voorwaarde heeft goederenrechtelijke werking: B kon het voorwerp alleen overdragen onder ontbindende voorwaarde aan C (art. 3:84 lid 4 BW). Voor C ontstaat dus op 1 maart net zo goed een ongedaanmakingsverbintenis.
Bij het recht van reclame weet ik even niet hoe het zit. Het recht kan niet worden ingeroepen tegen een derde aan wie anders dan om niet is overgedragen en die redelijkerwijs niet hoefde te verwachten dat het recht zou worden uitgeoefend, art. 7:42 lid 1 BW.

Misschien dat iemand anders het begrip goederenrechtelijke werking nog wat duidelijker kan uitleggen.

[DENNIS79]

[bona fides]