Informatie spreekrecht meenemen in de de te vorderen straf?

[mbrummer2]

Waarom mogen rechters de informatie van slachtoffers of diens nabestaanden, voortvloeiend uit hun spreekrecht ter terechtzitting, betrekken in hun beoordeling en laten meewegen in de te vorderen straf voor de verdachte?

Dit strookt m.i. niet met de doelstelling van het spreekrecht, namelijk het verklaren over de gevolgen die het strafbare feit voor het slachtoffer/de nabestaande heeft gehad. Ten eerste draagt het niets bij aan de waarheidsvinding van het strafbare feit dat is gepleegd. Voorts kan het slachtoffer/de nabestaande vrijuit verklaren, zonder dat daaraan een waarheidstoets wordt gekoppeld door de rechter.

Het is toch de bedoeling dat de rechter wettig en overtuigend bewezen acht of de verdachte het strafbare feit wel of niet heeft begaan en de strafmaat vaststelt aan de hand van de omstandigheden van het geval? Doordat het slachtoffer/de nabestaande verder geen noemenswaardige rol in het strafproces speelt - met uitzondering indien het slachtoffer als getuige wordt beëdigd - kan het slachtoffer/de nabestaande m.i. hieraan niets bijdragen.

Kan iemand mij uitleggen hoe dit precies zit? In de Kamerstukken 33 176 wordt hier namelijk niet/nauwelijks op ingegaan en het is voor mij een knelpunt voor de uitwerking van mijn afstudeeronderzoek.

[bona fides]

Waarop baseer je dat rechters dat "mogen"? Misschien omdat in uitspraken behoorlijk duidelijk is terug te vinden dat rechters dit doen?

Ik ben het met je eens dat rechters uitlatingen van slachtoffers, en zeker van nabestaanden, niet in de strafmotivering behoren mee te nemen. Het slachtoffer kan waar nodig als getuige worden gehoord en de nabestaanden staan er verder gewoon los van. Of het slachtoffer nabestaanden heeft of niet mag gewoon geen invloed hebben op de strafmaat. (Iets anders is dat je kunt overwegen om een vorm van affectieschade in te voeren, maar dat is al eens overwogen en door de Eerste Kamer verworpen.)
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[mbrummer2]

Allereerst bedankt voor je reactie.

Ik baseer dat rechters deze informatie mogen meenemen op het volgende (volgens de oude Kamerstukken 27 632 bij de invoering van het spreekrecht; de uitbreiding stoelt ook nog op dezelfde doelen):

Tijdens de terechtzitting zijn alle relevante procesdeelnemers aanwezig. De verdachte en diens advocaat, de officier van justitie, eventuele getuigen en deskundigen alsmede de rechter. Wanneer het slachtoffer of een van diens nabestaanden gebruik maakt van het voorgestelde recht om ter terechtzitting te spreken, dan kan de rechter direct zien en horen, hoe het met het slachtoffer of diens nabestaanden gaat. Die informatie kan met alle informatie, die over de verdachte en over de toedracht van het ten laste gelegde misdrijf bekend wordt, door de rechter in zijn beoordeling worden betrokken. De verklaring van het slachtoffer krijgt daardoor de plaats, die het toekomt, te weten onderdeel te worden van alle informatie, waarover de rechter beschikt, alvorens het vonnis te vellen. Door het slachtoffer spreekrecht te geven, wordt hij als deelnemer aan het strafproces serieus genomen, hetgeen één van de doelstellingen is van het Kaderbesluit van de Europese Unie.

De rechter mag het bovenstaande vervolgens ook meenemen in zijn te vorderen straf.

Dat slachtoffers geen verklaring over de strafmaat mogen geven blijkt inderdaad ook uit het amendement dat dit jaar is ingediend; en afgewezen (Kamerstukken 33 176, nr. 8 en 9).

Mijn voornaamste kwestie is dus ook wat de toegevoegde waarde is van het spreekrecht ten aanzien van de te vorderen straf door de rechter, omdat het slachtoffer - buiten de rol van beëdigde getuige, waarin hij niet snel verwikkeld mag raken i.v.m. het gevaar van secundaire victimisatie - m.i. niets fundamenteels kan toevoegen, behalve een kennisneming voor de rechtbank en de verdachte.