Casus verbintenissenrecht

[verbintenissenrecht221]

Ik ben net klaar met het maken van een oefententamen verbintenissenrecht. Het viel me eerlijk gezegd niet mee.

Omdat ik nog twijfel over mijn antwoorden zet ik het tentamen en mijn antwoorden op het forum. Als jullie er even naar kunnen kijken zou dat zeer welkom zijn. Eventuele correcties natuurlijk ook.

Casus
De Dela is eigenaar van een winkelpand aan de Demer in Eindhoven. Dit pand wordt al meer dan 30 jaren gehuurd door V&D. V&D verzorgt zelf het onderhoud aan het pand en de installaties. Op 24 augustus 2009 is er forse schade aan het gebouw ontstaan door een gasexplosie. Er zijn 2 doden en 20 zwaar gewonden. De explosie is ontstaan in het ketelhuis van V&D.

De explosie is veroorzaakt door een gaslek, die veroorzaakt werd door een breuk in een gasbehuizing. Dit onderdeel was 15 jaren geleden ingebouwd in het ketelhuis. Dit type gasbehuizing is sinds het midden van de zeventiger jaren succesvol geproduceerd en heeft vele jaren zonder veel problemen gefunctioneerd. In het einde van de negentiger jaren zijn er wat problemen geweest doordat het gashuis scheurde. Volgens de fabrikant, Radson, was dit gebrek in belangrijke mate te wijten aan achterstallig onderhoud. Daarna zijn er aanpassingen gedaan aan het ontwerp van het gashuis, o.a. door het aanbrengen van een extra rib rondom de behuizing. In 1998 is er een explosie geweest in Utrecht, die veroorzaakt werd door een niet gemodificeerd gashuis. Daarna heeft Radson nogmaals een verbetering aangebracht in het ontwerp, en heeft Radson aan de gebruikers extra onderhoudsinformatie verstrekt. Radson heeft nagelaten om te waarschuwen voor potentiële gevaar van niet-gemodificeerde gasbehuizingen.

V&D deed nauwelijks iets aan onderhoud en inspectie van het ketelhuis.

1. De gewonden en de nabestaanden willen hun schade verhalen op:
- V&D
- DELA
- Radson

Wat zijn de rechtsgronden waarop deze drie rechtspersonen aansprakelijk te stellen zijn; en beoordeel de kans op succes daarvan. Per rechtspersoon kunnen mogelijk meerdere rechtsgronden naar voren gebracht worden (30 ptn.)
Antwoord
- V&D: Naar mijn mening is V&D aansprakelijk te stellen omdat het in strijd heeft gehandeld met de maatschappelijke zorgvuldigheid. Er moet getoetst worden aan de Kelderluik-criteria.
1. Hoe groot is de kans dat een ander onvoorzichtig/ onoplettend is?
2. Hoe groot is de kans dat er een ongeval ontstaat?
3. Hoe ernstig kunnen de gevolgen van de situatie zijn?
4. Hoe bezwaarlijk is het om maatregelen te nemen?
Er is naar mijn mening sprake van een risicoaansprakelijkheid waar V&D niet onderuit kan komen (art. 6:162 lid 2 BW).

Verder is V&D net als DELA ook aansprakelijk te stellen op de kwalitatieve aansprakelijk van opstallen omdat zij de bedrijfsmatige gebruiker is van het pand (art. 6:174 BW jo art. 6:181 BW). Voor de uitwerking hiervan, zie hieronder.

- DELA: is aansprakelijk te stellen op de rechtsgrond kwalitatieve aansprakelijkheid voor opstallen, zij is namelijk de bezitter van het pand (art. 6:174 lid 2 BW). De vereisten voor deze aansprakelijkheid zijn als volgt:
1. De aansprakelijke persoon is de bezitter. (voldaan)
2. Er is sprake van een duurzaam ter plaatse bouwsel. (voldaan)
3. Gebrekkig. (voldaan, nl niet gemodificeerd gashuis)
4. Opstal levert dienstengevolge gevaar op. (voldaan)
5. Het gevaar verwezenlijkt zich. (voldaan)
Er is geen sprake van uitzondering op de aansprakelijkheid via de tenzij-clausule. DELA had namelijk op de hoogte moeten zijn van het gevaar.

- Radson: is aansprakelijk te stellen op de rechtsgrond productaansprakelijkheid (art. 6:185 BW). De vereisten hiervoor zijn als volgt:
1. bevrijdende omstandigheden zijn niet van toepassing (art. 6:185 lid 1 BW).
2. product (art. 6:187 lid 1 BW), voldaan.
3. producent (art. 6:187 lid 2-4 BW), voldaan.
4. gebrekkig product (art. 6:186 BW), voldaan.
5. schade (art. 6:190 sub a BW), dood en lichamelijk letsel, voldaan.
6. causaal verband (art. 6:188 BW), zonder het gebrekkig product zou de schade niet zijn ingetreden.


2. DELA wil haar schade verhalen op:
- V&D
- Radson

Wat zijn de rechtsgronden waarop deze twee rechtspersonen aansprakelijk te stellen zijn, en beoordeel de kans op succes daarvan. Per rechtspersoon kunnen mogelijk meerdere rechtsgronden naar voren gebracht worden (20 ptn).
Antwoord
- V&D: De huurder is aansprakelijk voor de schade aan de gehuurde zaak, tenzij hij bewijst dat deze niet is ontstaan door een hem toerekenbare tekortkoming. V&D deed nauwelijks iets aan de inspectie en modificatie van het ketelhuis, dat is dus een toerekenbare tekortkoming. De verplichtingen voor huur worden beheerst door de artikelen 1596 – 1600 boek 7a. Dit zijn bepalingen die op de huur in het algemeen betrekking hebben en dus ook op woningen.
Het verzuim treedt van rechtswege in wanneer een voor voldoening bepaalde termijn verstrijkt zonder dat nakoming plaatsvindt alsmede wanneer de verbintenis strekt tot schadevergoeding. Dit houdt in dat een ingebrekestelling niet is vereist om de schadevergoedingsplicht van de huurder te doen ontstaan. Nakoming is immers al blijvend onmogelijk (art. 6:83 BW),(HR Schwarz/ Gnjatovic, Kinheim/ Pelders).

- Radson: zie de productaansprakelijkheid van Radson bij vraag 1.

3. In hoeverre is Radson in het kader van productenaansprakelijkheid aansprakelijk bij vragen ‘1’ en ‘2’?
Antwoord
Zoals ik bij vraag 1 al aangeef is Radson aansprakelijk te stellen op de rechtsgrond productaansprakelijkheid (art. 6:185 BW). De vereisten hiervoor zijn als volgt:
1. bevrijdende omstandigheden zijn niet van toepassing (art. 6:185 lid 1 BW).
2. product (art. 6:187 lid 1 BW), voldaan.
3. producent (art. 6:187 lid 2-4 BW), voldaan.
4. gebrekkig product (art. 6:186 BW), voldaan.
5. schade (art. 6:190 sub a BW), dood en lichamelijk letsel, voldaan.
6. causaal verband (art. 6:188 BW), zonder het gebrekkig product zou de schade niet zijn ingetreden.

Radson is ook aansprakelijk te stellen op grond van art. 6:162 BW. Het in het verkeer brengen van een product dat bij normaal gebruik voor het doel waarvoor bestemd, schade veroorzaakt, is onrechtmatig jegens de gebruikers van het product (HR Koolhaas c.s./ Rockwool).

[BartjeD]

Kelderluik?
Gaat het bij de V&D wel om gevaarzetting via kelderluik? Er is toch geen sprake van:

[verbintenissenrecht221]

BartjeD bedankt voor het meedenken.

Mbt tot de Kelderluik-criteria heb ik het een en andere aangepast in mijn antwoord. In mijn eerste antwoord had ik de verkeerde Kelderluik criteria opgesomd. Hieronder staan de juiste.

Met betrekking tot het gashuisprobleem denk ik zoals jij al aangeeft dat het een bestanddeel is van de opstal waardoor aansprakelijkheid ogv 6:174 BW ontstaat.

Verder heb ik in mijn antwoord bij vraag 2 Radson o.g.v. wanprestatie schuldaansprakelijkheid toegerekend. Mijn nieuwe volledige antwoord staat hieronder, denk je dat de antwoorden zo compleet zijn?



1. De gewonden en de nabestaanden willen hun schade verhalen op:
- V&D
- DELA
- Radson

Wat zijn de rechtsgronden waarop deze drie rechtspersonen aansprakelijk te stellen zijn; en beoordeel de kans op succes daarvan. Per rechtspersoon kunnen mogelijk meerdere rechtsgronden naar voren gebracht worden (30 ptn.)
- V&D: Naar mijn mening is er namens V&D aansprakelijk te stellen omdat het in strijd heeft gehandeld met de maatschappelijke zorgvuldigheid. Er moet getoetst worden aan de Kelderluik-criteria (de factoren die onrechtmatigheid bepalen).
1.) De mate van waarschijnlijkheid dat het gevaar zich verwezenlijkt; voldaan.
2.) De ernst en de omvang van de schade, indien het gevaar zich verwezenlijkt; voldaan.
3.) De bezwaarlijkheid van voorzorgsmaatregelen die geschikt zijn om de kans dat het gevaar zich verwezenlijkt te verminderen; voldaan.
4.) De mate waarin voorzienbaar is dat derden niet de vereiste voorzienigheid in acht zullen nemen; voldaan.
Uitwerking Kelderluik-criteria:
Immers het gevaar van gasexplosie had zich al diverse malen eerder verwezenlijkt in andere panden, dus er was een kans dat het zich ook in dit pand zou verwezenlijken. De ernst en de omvang van de schade zijn groot te noemen, er is namelijk schade in de omvang van dood en lichamelijk letsel. De te nemen voorzorgsmaatregel is slechts het aanbrengen van een extra rib rondom de behuizing. De klanten (derden) zullen waarschijnlijk niet op de hoogte zijn van dit gevaar waardoor ze niet de juiste voorzienigheid in acht kunnen nemen.
Er is naar mijn mening sprake van een risicoaansprakelijkheid waar V&D niet onderuit kan komen (art. 6:162 lid 2 BW).

Verder is V&D net als DELA ook aansprakelijk te stellen op de kwalitatieve aansprakelijk van opstallen omdat zij de bedrijfsmatige gebruiker is van het pand (art. 6:174 BW jo art. 6:181 BW). Als V&D op de hoogte zou zijn geweest van het ontploffingsrisico van het gashuis (bestanddeel van de opstal), zou hij immers een onrechtmatige daad plegen door de toestand te laten voortbestaan. Hooguit zouden zij kunnen proberen aan te tonen dat het gebrek zo kort voor de ontploffing is ontstaan dat ze ook bij bekendheid daarmee geen maatregelen meer had kunnen nemen, maar dit zal stuiten op het probleem dat V&D nauwelijks iets deed aan onderhoud en inspectie van het ketelhuis.

- DELA: is aansprakelijk te stellen op de rechtsgrond kwalitatieve aansprakelijkheid voor opstallen, zij is namelijk de bezitter van het pand (art. 6:174 lid 2 BW). De vereisten voor deze aansprakelijkheid zijn als volgt:
1.) De aansprakelijke persoon is de bezitter; (voldaan).
2.) Er is sprake van een duurzaam ter plaatse bouwsel; (voldaan).
3.) Gebrekkig; (voldaan, een bestanddeel van de opstal voldoet namelijk niet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen en daardoor gevaar voor personen en zaken oplevert).
4.) Opstal levert dienstengevolge gevaar op; (voldaan).
5.) Het gevaar verwezenlijkt zich; (voldaan).
Er is geen sprake van uitzondering op de aansprakelijkheid via de tenzij-clausule. DELA had namelijk op de hoogte moeten zijn van het gevaar. Net zoals V&D (hierboven) zou zij kunnen proberen aan te tonen dat het gebrek zo kort voor de ontploffing is ontstaan dat ze ook bij bekendheid daarmee geen maatregelen meer had kunnen nemen, maar dit zal vaak op praktische problemen stuiten.

- Radson: is aansprakelijk te stellen op de rechtsgrond productaansprakelijkheid (art. 6:185 BW). De vereisten hiervoor zijn als volgt:
1. bevrijdende omstandigheden zijn niet van toepassing (art. 6:185 lid 1 BW).
2. product (art. 6:187 lid 1 BW), voldaan.
3. producent (art. 6:187 lid 2-4 BW), voldaan.
4. gebrekkig product (art. 6:186 BW), voldaan.
5. schade (art. 6:190 sub a BW), dood en lichamelijk letsel, voldaan.
6. causaal verband (art. 6:188 BW), zonder het gebrekkig product zou de schade niet zijn ingetreden.

Verder is Radson aansprakelijk te stellen op de rechtsgrond schuldaansprakelijkheid uit onrechtmatige daad art. 6:162 BW). Het heeft namelijk onrechtmatig gehandeld door na te laten haar klanten te waarschuwen over het potentieel zeer gevaarlijke probleem met een van haar producten (HR Staat/ Shell). Dit is verwijtbaar gedrag. Als gevolg van het verwijtbaar gedrag is er sprake van schade (art. 6:95 BW), waarmee het causaal verband (6:98 BW) is aangetoond. Zonder het nalaten zou de schade niet zijn ingetreden.


2. DELA wil haar schade verhalen op:
- V&D
- Radson

Wat zijn de rechtsgronden waarop deze twee rechtspersonen aansprakelijk te stellen zijn, en beoordeel de kans op succes daarvan. Per rechtspersoon kunnen mogelijk meerdere rechtsgronden naar voren gebracht worden (20 ptn).
- V&D: De huurder is aansprakelijk voor de schade aan de gehuurde zaak, tenzij hij bewijst dat deze niet is ontstaan door een hem toerekenbare tekortkoming. V&D deed nauwelijks iets aan de inspectie en modificatie van het ketelhuis, dat is dus een toerekenbare tekortkoming. De verplichtingen voor huur worden beheerst door de artikelen 1596 – 1600 boek 7a. Dit zijn bepalingen die op de huur in het algemeen betrekking hebben en dus ook op woningen.
Het verzuim treedt van rechtswege in wanneer een voor voldoening bepaalde termijn verstrijkt zonder dat nakoming plaatsvindt alsmede wanneer de verbintenis strekt tot schadevergoeding. Dit houdt in dat een ingebrekestelling niet is vereist om de schadevergoedingsplicht van de huurder te doen ontstaan. Nakoming is immers al blijvend onmogelijk (art. 6:83 BW),(HR Schwarz/ Gnjatovic, Kinheim/ Pelders).

- Radson: zie de productaansprakelijkheid van Radson bij vraag 1.

Verder is er namens Radson ook sprake van wanprestatie ten opzichte van DELA. Radson heeft niet behoorlijk gepresteerd door DELA niet te waarschuwen over het gevaar van niet gemodificeerde gashuizen. Er is dus sprake van een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis. De schade kan in de vorm van een schadevergoeding direct opeisbaar, er is geen verzuim nodig want de prestatie van Radson is nu BLIJVEND onmogelijk (art. 6:74 lid 1 en 2 BW). Namens Radson is er geen sprake van overmacht en kan dus op grond van wanprestatie aansprakelijk worden gesteld.

Radson is tot slot ook aansprakelijk te stellen voor het in het verkeer brengen van een product dat bij normaal gebruik voor het doel waarvoor bestemd, schade veroorzaakt, is onrechtmatig jegens de gebruikers van het product (art. 6:162 BW) (HR Koolhaas c.s./ Rockwool).

3. In hoeverre is Radson in het kader van productenaansprakelijkheid aansprakelijk bij vragen ‘1’ en ‘2’?
Zoals ik bij vraag 1 en 2 al aangeef is Radson aansprakelijk te stellen op de rechtsgrond productaansprakelijkheid (art. 6:185 BW). De vereisten hiervoor zijn als volgt:
1. bevrijdende omstandigheden zijn niet van toepassing (art. 6:185 lid 1 BW).
2. product (art. 6:187 lid 1 BW), voldaan.
3. producent (art. 6:187 lid 2-4 BW), voldaan.
4. gebrekkig product (art. 6:186 BW), voldaan.
5. schade (art. 6:190 sub a BW), dood en lichamelijk letsel, voldaan.
6. causaal verband (art. 6:188 BW), zonder het gebrekkig product zou de schade niet zijn ingetreden.

[BartjeD]

Product Aansprakelijkheid:

[verbintenissenrecht221]

Bedankt voor je reactie, ik denk inderdaad dat je beredenering de juiste is. Ik heb zelf altijd moeite met verbintenissenrecht en heb me nu voogenomen om meer te oefenen aan de hand van het uitwerken van een casus.