Bomen + vijver

[Callewaert]

Ik zal maar direct naar het punt van discussie gaan.

De buurman stond vandaag aan de deur en begon een heel verhaal over zijn vijver te vertellen. Dat hij last ondervind van onze notenboom.

Paar feiten op een rijtje gesteld:
- Er komen bladeren bij de buurman in de vijver, zodat zijn filter verstopt.
- Het is niet zeker dat de bladeren van onze boom afkomen.
- Achter zijn tuin staan bomen van de gemeenten, die er zeker voor zorgen dat er bladeren in zijn vijver terecht komen.
- De boom stond er al eerder dan toen hij zijn vijver bouwde.
- De boom staat binnen 2 meter van de erfgrens af


De vragen die ik graag beantwoord wil hebben:
- Maakt het iets uit dat de boom er eerder stond dan de vijver? En hij door zijn eigen onvoorzichtigheid de vijver daar aangelegd heeft, waar hij overlast ondervind van onze notenboom?
- Kan er niet worden gezorgd dat onze boom blijft en hij een ander soort filter moet aanleggen of iets dergelijks?
- Als onze notenboom wordt verwijderd, blijven de bladeren zijn filter toch storen (de bomen van de gemeente, die zorgen voor 99% van de bladeren in zijn vijver). Heeft dit enig effect op het behouden van onze boom?
- Zijn er bepaalde voorwaarden, die ervoor kunnen zorgen dat de boom toch blijft staan. Naast de voorwaarden zoals: toestemming buurman, notariele akte etc.
- is er uberhaupt iets dat ik kan doen, om te voorkomen dat onze geliefde boom eraan gaat? Toen we het huis kochten, heeft de notenboom de doorslag gegeven. Klinkt stom, maar het houdt de muggen weg en de noten zijn lekker. Heeft dus een natuurlijke waarde voor ons.


Ik zou het graag zelf willen opzoeken, maar als beginnend rechtenstudent ben ik nog niet zover gevorderd. Overigens ligt mijn Kluwer wetbundel buiten mijn bereik, aangezien ik momenteel bij mijn ouders bivakeer.

Hartelijk dank

[bona fides]

[Don]

Ik ben geen privatist, maar wellicht ontstaat door mijn bijdrage een discussie die uiteindelijk leidt tot bevestiging of verbetering van mijn antwoord. Het is een kwestie die valt onder het burenrecht. De behandeling van het vraagstuk doe ik aan de hand van de vragen die je stelt:

Maakt het iets uit dat de boom er eerder stond dan de vijver? En hij door zijn eigen onvoorzichtigheid de vijver daar aangelegd heeft, waar hij overlast ondervind[sic] van onze notenboom?
Als onze notenboom wordt verwijderd, blijven de bladeren zijn filter toch storen (de bomen van de gemeente, die zorgen voor 99% van de bladeren in zijn vijver). Heeft dit enig effect op het behouden van onze boom?
Plaatselijke omstandigheden en de vraag 'wie er het eerst zat' kunnen relevant zijn als de rechter zich buigt over de vraag of het gaat om onrechtmatige hinder in de zin van art. 5:37 (Pitlo/Reehuis, Heisterkamp Goederenrecht, 11e herz. druk, p.363-364, hierna: 'Pitlo'). Dat laat echter onverlet dat de buurman een actie kan beginnen op grond van art. 5:42. Dat artikel handelt over beplanting binnen twee meter van de grenslijn. Bij een dergelijke actie zijn echter wel kanttekeningen te plaatsen.

Kan er niet worden gezorgd dat onze boom blijft en hij een ander soort filter moet aanleggen of iets dergelijks?
Zijn er bepaalde voorwaarden, die ervoor kunnen zorgen dat de boom toch blijft staan. Naast de voorwaarden zoals: toestemming buurman, notariele akte etc.
Ja, het is mogelijk dat er een 'erfdienstbaarheid door verjaring' is ontstaan (art. 5:72 jo 3:107, 108 en 112 BW). In dit geval bepaalt art. 3:314 BW dat de termijn voor de verjaring begint te lopen op de dag nadat de boom is geplant. In casu is een boom geplant binnen 2 meter van de erfgrens. Dat is in strijd met art. 5:42 BW. Dat houdt in dat er geen sprake kan zijn van bezit te goeder trouw (van de erfdienstbaarheid). De verjaringstermijn is daarom 20 jaar (3:105 jo 306, 314 BW, vgl. voor de aanvang van de verjaringstermijn HR 18 december 1992, NJ 1993, 152, Pitlo, p. 450).

Voor zover je zou willen beargumenteren dat de boom er al stond ten tijde van de aankoop van het huis: de omstandigheid dat de bomen 'reeds sedert mensenheugenis ter plaatse waren' leidde in het arrest HR 3 mei 1996, NJ 1996, 501 niet tot de conclusie dat er verkrijgende verjaring had plaatsgevonden. In dat arrest kwam echter niet verkrijging van erfdienstbaarheid te kwader trouw aan de orde (Pitlo p. 450-451).

Als bezit van de erfdienstbaarheid door extinctieve verjaring is verkregen, dan heeft de buurman de aanwezigheid van de boom te dulden.

is er uberhaupt iets dat ik kan doen, om te voorkomen dat onze geliefde boom eraan gaat? Toen we het huis kochten, heeft de notenboom de doorslag gegeven. Klinkt stom, maar het houdt de muggen weg en de noten zijn lekker. Heeft dus een natuurlijke waarde voor ons.
Onder het oude recht gold een nutsvereiste voor het ontstaan van een erfdienstbaarheid, dus de opmerking 'dat het de muggen weg houdt en dat de noten lekker zijn' is naar oud recht bezien niet 'stom' te noemen. Onder het nieuwe recht is echter relevant of er sprake is van 'bezit' (van de erfdienstbaarheid), zoals hierboven beschreven.

Buiten de hierboven beschreven erfdienstbaarheid kan op grond van art. 5:49 BW van de buurman worden gevergd dat hij meewerkt aan het 'oprichten van een scheidsmuur'. Let wel: voor zover een verordening of plaatselijk gebruik de hoogte niet anders regelt. Dit biedt soelaas als de boom niet hoger is dan twee meter, immers op grond van art. 5:42 lid 3 kan de buurman zich niet verzetten tegen de aanwezigheid van bomen binnen de grenslijn die niet hoger reikt dan de scheidsmuur.

Groeten,
Don

[LeChat]

Als de boom hoger is dan de scheidsmuur (als die er is), binnen 2 meter van de erfgrens staat (of binnen de plaatselijk afwijkende afstand - check dat bij de gemeente!) en er niet langer staat dan 20 jaar, kan de buurman verwijdering vorderen, tenzij hij ooit heeft ingestemd met plaatsing aldaar (maar dat zul je dan moeten bewijzen). Het planten/geplant hebben van een boom binnen de bewuste afstand tot de erfgrens is per definitie onrechtmatig jegens de buurman, de buurman hoeft i.b. niet eens aannemelijk te maken dat hij hinder ondervindt...

Let wel op of de buurman eigenaar danwel huurder is van zijn perceel.
_________________
Gelijk hebben is nog geen gelijk krijgen.