Rechtsgevolg vernietiging recht van hypotheek?

[bloemeke]

Casus:
Man en vrouw zijn gehuwd in gemeenschap van goederen. Echtelijke woning staat alleen op naam gesteld van man. Man gaat 2e en 3e hypotheek aan zonder medeweten van vrouw. Vrouw heeft geen toestemming verleend conform art. 1:88 lid 1 BW. Blijkens art. 1:89 lid 1 kan vrouw nu vernietigen. Van te goeder trouw van de bank is geen sprake aangezien deze had moeten weten/controleren - of natuurlijk de notaris - dat man was gehuwd en derhalve toestemming vrouw was vereist. Door vernietiging wordt de hypotheek nooit geacht te hebben bestaan. Er is sprake van onverschuldigde betaling. De geldleningen voortvloeiende uit de 2e en 3e hypotheek zijn gebruikt door de man om schulden af te lossen waar de vrouw niet bekend mee was.

Vraag:
Dient de man de uit de 2e en 3e hypotheek voortvloeiende geldleningen terug te betalen aan de bank - waarop de betaalde rente in mindering zal worden gebracht? En dient de bank royement te verlenen voor het 2e en 3e recht van hypotheek?

En zo ja:
Man kan niet aan de terugbetaling voldoen. Valt deze schuld dan niet weer in de gemeenschap? Wat schiet de vrouw er dan mee op om een beroep te doen op art. 1:88 lid 1 BW?

Alvast dank!

[Martha]

Ja, maar hypotheken worden bij het kadaster ingeschreven en zijn daarmee openbaar gemaakt. Het schijnt mij dat de vrouw dan binnen bekwame tijd na het openbaar worden van deze hypotheek haar bezwaar kenbaar moet maken. Als ze dit niet heeft gedaan kan ze daarmee haar recht hebben verspeeld.

Dat de vrouw niet van de desbetreffende schulden (die de man met de hypotheek heeft afgelost) op de hoogte was lijkt mij niet zo relevant. Belangrijker is de vraag of ze in gemeenschap van goederen waren getrouwd. Want dan is de vrouw ook gewoon voor deze schulden verantwoordelijk.

Het schijnt mij dat de casus te ingewikkeld is om alhier een oordeel te kunnen geven of de vrouw bij een mogelijke vernietiging van de hypotheek zou zijn gebaat. Ik zou daarvoor toch professionele hulp inroepen. Alhoewel mijj schijnt ( uit hoe u de zaak schildert) dat ze er niet bij gebaat zal zijn nu (waarschijnlijk) hoe dan ook die schulden moeten worden betaald.

[bloemeke]

Bedankt voor je antwoord Martha!

Eerlijk gezegd kan ik me niet voorstellen dat een rechter oordeelt dat een echtgenote haar recht op een beroep op artikel 1:88 lid 1 BW verspilt wanneer zij niet regelmatig het Kadaster controleert of er een hypotheek is gevestigd. (Op de eerste plaats heeft de bank hier natuurlijk een onderzoeksplicht welke deze plicht veelal overlaat aan de notaris. De notaris heeft hier dan ook een behoorlijke steek laten vallen.)

In casu zijn echtgenoten inderdaad in algehele gemeenschap van goederen gehuwd. Echter zal dit niet hoeven uitmaken bij een beroep op het genoemde artikel aangezien het de echtelijke woning betreft.

Volgens mij is de bedoeling van de wetgever met het betreffende artikel om de echtgenote te beschermen tegen onder andere bezwaring van de echtelijke woning zonder haar toestemming.

Met deze bedoeling in gedachten lijkt het mij een nutteloos artikel wanneer de eventuele achterblijvende schuld alsnog in de gemeenschap tussen echtgenoten zal vallen. Ik kan me dan ook niet voorstellen dat dit zo gaat. Zeker omdat er in het verleden nogal eens een beroep op is gedaan door echtgenotes.

Mogelijk dat de bank er dan de dupe van is omdat deze hier dus niet aan zijn onderzoeksplicht heeft voldaan. Deze zal op zijn beurt de notaris aanspreken, die de huwelijkse staat van de man had moeten constateren en melden.

Maar dat weet ik dus niet zeker. Ik vraag me dus af wie aansprakelijk is voor de terugbetaling van de geldlening, wanneer de echtgenote met succes een beroep doet op artikel 1:88 lid 1 BW en conform artikel 1:89 lid 1 BW de hypotheekakte vernietigd en daarmee de geldleningsovereenkomst.

[bona fides]

[bloemeke]

Bona fides bedankt voor je reactie en antwoord!

Ik ben het natuurlijk met je eens dat de betaalde rente ook kan worden teruggevorderd. Dat is natuurlijk een (relatief klein) voordeel bij vernietiging. Al vraag ik me af of de wetgever dit als bescherming ziet van de echtgenote, want dat heeft de wetgever toch beoogt te doen met dit artikel.

Enfin de man is aansprakelijk voor de schuld, maar de schuldeiser kan zich dus verhalen op de gemeenschap. In casu heeft de echtgenoot schulden die in de gemeenschap vielen afgelost met de hypotheek. Maar stel nou dat het niet om schulden zou gaan? Maar dat hij de gelden een onbekende bestemming hebben gekregen.

Daarnaast blijf ik me afvragen wat de rol van de notaris is hierin? Kan de echtgenote de notaris aansprakelijk stellen wegens onzorgvuldigheid? Wanneer zij tijdig op de hoogte zou zijn gesteld, had zij geen toestemming gegeven en had de notaris de akte niet gepasseerd.

Met andere woorden in een geval dat er geen gemeenschappelijke schulden waren voor het aangaan van de hypotheek heeft de echtgenote er opeens (vaak enorme) schuld die ze eerst niet had terwijl zij daar geen toestemming voor heeft gegeven waar dat wel was vereist. Is dat echt de bedoeling geweest van de wetgever? Of heeft de echtgenote in z'on geval andere rechtsmiddelen?

Wederom mijn dank voor de reacties en antwoorden!

[bona fides]

[bloemeke]

Bona fides,

Persoonlijk denk ik niet dat het aanvoeren van de notaris dat de schade is toe te rekenen aan de man standhoudt in een eventueel proces. Zeker wanneer de man niet te kwader trouw is. Nou valt dat in casu nog te bezien.

Maar wanneer er geen sprake is van schulden en man regelt een 2e hypotheek zonder medeweten van zijn vrouw. Behoort deze man dan te weten dat hij toestemming nodig heeft van zijn vrouw?

De notaris behoort dat te weten, te controleren. En is naam mijn mening dan ook aansprakelijk wanneer deze dat nalaat.

[bona fides]

[Martha]

[bona fides]

[Martha]

[bona fides]

[Martha]

[StevenK]

[Martha]