Enduring Freedom, Rice and Fall? Troepen in Afghanistan

[de Webmeester]

Nederlandse troepen strijden in Afghanistan tegen het terrorisme. Over de deelname aan een nieuwe operatie wordt op korte termijn beslist. De veiligheid van de troepen speelt daarbij een rol. Een andere vraag is hoe de Nederlandse deelname aan dergelijke operaties zich verhoudt met de behandeling van enemy combatants door de Verenigde Staten op plaatsen waar “geen recht geldt”. Over deze vraag gaat de studieavond Enduring Freedom, Rice and fall? Nederlandse troepen in Afghanistan van het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) en Advocaten Zonder Grenzen op 24 januari 2006 van 19.00h tot 22.00h in Hotel Sofitel, Den Haag.

“De kwestie met de grondrechten van gevangenen is medebepalend voor de vraag of ons land moet deelnemen aan een nieuwe militaire missie in Afghanistan op verzoek van de NAVO - lees: de VS.”
(Redactioneel NRC 9 december 2005)

Sinds april 2004 nemen Nederlandse Special Forces deel aan gevechtsacties tegen de Taliban en Al-Qaedastrijders in Afghanistan in het kader van de door de Verenigde Staten geleide operatie Enduring Freedom. Hoewel de Nederlandse troepen zich voornamelijk met inlichtingenvergaring en verkenningstaken zouden bezighouden, is het te verwachten dat zij betrokken raken bij de arrestatie van vermeende leden van het terreurnetwerk.

Door de Verenigde Staten zijn mogelijke terroristen sinds 2001 behandeld als statusloze enemy combatant, die aanvankelijk volgens de Amerikaanse regering noch door het humanitair recht, noch door andere internationale mensenrechtennormen beschermd werden/worden.. Dit geldt evenzeer voor vermeende terroristen die worden gearresteerd tijdens acties waaraan Nederlandse speciale troepen deelnemen. De Nederlandse regering wijst verantwoordelijkheid voor het lot van deze mensen van de hand met het argument dat de feitelijke arrestatie altijd door de Verenigde Staten geschiedt.

Gaat Nederland wel vrijuit als tot op het laatste moment wordt deelgenomen aan arrestaties waarbij de verdachte vervolgens naar onbekende bestemming verdwijnt, in hotelkamers wordt bewaakt of naar Guantánamo wordt afgevoerd?

Is een dergelijke behandeling wel in overeenstemming met de Nederlandse opvatting dat bij alle acties van haar troepen internationaal humanitair recht van toepassing blijft? De onrust over de wijze waarop terreurverdachten worden behandeld neemt toe nu er ernstige aanwijzingen zijn dat Europese vliegvelden heimelijk als transithaven zijn gebruikt voor het vervoer van dergelijke verdachten.

Over deze kwesties en vragen wordt op 24 januari aanstaande in Hotel Sofitel te Den Haag een studieavond georganiseerd door het NJCM en Advocaten zonder Grenzen. Als sprekers voor deze avond zijn Liesbeth Zegveld (Böhler Franken Koppe Wijngaarden Advocaten), Hans van Baalen (Tweede Kamerlid VVD), Harry van Bommel (Tweede Kamerlid SP), Kees Homan (Generaal Majoor b.d.Clingendael), Terry Gill (hoogleraar humanitair en militair recht, UvA en UU) benaderd.

Over de organisatoren
Het Nederlands Juristen Comité voor de Mensen-rechten (NJCM) is één van de belangrijkste organisaties die actief zijn op het gebied van de mensenrechten in Nederland. Het NJCM is in 1974 opgericht als de Nederlandse sectie van de International Commission of Jurists (ICJ). Sinds 1974 ijvert het NJCM voor de bescherming en bevordering van de fundamentele rechten van de mens in Nederland en in het Nederlandse buitenlandse beleid.

Advocaten zonder Grenzen is een organisatie die zich inspant om voor een ieder wereldwijd een behoorlijke rechtsgang te waarborgen. Dat gaat zo ver dat soms de verdediging verdedigd moet worden.

Datum: 24 januari 2006 van 19.00h tot 22.00h
Locatie: Hotel Sofitel, Den Haag

Voor advocaten levert deze avond 2 studiepunten in het kader van de permanente opleiding op. De kosten bedragen per advocaat € 75. Voor inschrijving kunt u contact opnemen met het secretariaat van NJCM, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden. Tel: 071-5277748, E-mail: NJCM@law.Leidenuniv.nl. Meer inhoudelijke informatie en de syllabus kunt u tezijnertijd ook op de site www.njcm.nl bekijken.