opsporing bij geestelijken

[harpy]

Bij het vak opsporing wordt onderstaande vraag gesteld:

Recent heeft de Belgische justitie een doorzoeking gedaan bij het aartsbisdom Mechelen en bij Kardinaal Danneels. Dit had te maken met het onderzoek van de commissie Adriaenssens naar seksueel misbruik van jongens door geestelijken. Stel u bent OvJ en dit onderzoek zou in Nederland plaats moeten vinden, wat zouden uw overwegingen voorafgaand aan de doorzoeking dan zijn, waar zou u rekening mee moeten houden en hoe zou u de doorzoeking handen en voeten geven?

Nu ga ik (samen met andere studenten) uiteraard op zoek naar verschoningsgerechtigden, aangezien als eerste gecontroleerd zal moeten worden of een geestelijke daar onder valt, maar ook of dit recht geschonden mag worden. Uiteraard gaat het om de vraag die dikgedrukt staat.
Graag zouden we toch nog meer input willen hebben. Aangezien dit forum toch door een verscheidenheid aan personen wordt bezocht, ben ik zeer benieuwd naar een ieders visie.

Bij voorbaat dank voor uw input.

[LM]

Interessante vraag. Bij mij is blijven hangen dat het besluit om tot een doorzoeking over te gaan wellicht onder politieke / maatschappelijke druk heeft plaatsgevonden en niet omdat er concrete aanwijzingen waren dat zich daar bewijs zou bevinden. Ik heb daar tot nu toe ook nog niets over gehoord. Wat voor soort bewijs zou dat überhaupt moeten zijn?

Een overweging die voorafgaand aan de doorzoeking is m.i. of voldoende gemotiveerd is dat er op de te doorzoeken locaties bewijs te vinden is. Niet een onderbuik gevoel, maar concrete aanwijzingen. Temeer het om oude feiten gaat speelt dit nog meer.

[harpy]

LM: bedankt voor je input.

Zijn er verder nog gedachten?

[HenkR]

Ik zou als OvJ rekening houden met informatie die wijst op gepleegde strafbare feiten. Aangiftes bijvoorbeeld.
Ik zou in ieder geval rekening houden met de vraag naar de rechtmatigheid van de 'doorzoeking'.

Ik wist niet dat een justitieel onderzoek bij geestelijken anders mag/moet verlopen dan een justitieel onderzoek bij 'normale' verdachten.
De vraag is misschien waar 'verschoningsgerechtigden' (als de wet die groep andere rechten toekent) zich van mogen verschonen?
_________________
'Justice is supposed to be blind. But must it be stupid too?'

[pacta sunt servanda]

Ik zie niet in waarom dergelijke personen anders behandeld moeten worden dan anderen. Als er redenen zijn voor doorzoeking en aan alle formaliteiten wordt voldaan dan zie ik het probleem niet.

Los daarvan bestaat er ook nog iets als politieke druk waardoor het OM zou kunnen afzien van doorzoeking.
_________________
~Tempora mutantur, et nos mutamur in illis~

[Judge Tatting]

alleen als deze priester een dienst houdt in de kerk mag hij toch tijdens de dienst niet worden aangehouden?

[pacta sunt servanda]

Dat denk ik ook en ik ga ervan uit dat dit uiteraard niet het geval is.

Als je echte punten wilt scoren kun je ook aangeven dat het onmogelijk is om de doorzoeking in Nederland uit te voeren omdat het aartsbisdom in Mechelen staat
_________________
~Tempora mutantur, et nos mutamur in illis~

[marja.verstralen]

Dag,

Relevante wetsbepalingen:
- Art. 94 Sv
- Art. 96a Sv
- Art. 97 Sv
- Art. 98 Sv
- Art. 218 Sv
- Art. 552a Sv

Relevante jurisprudentie:
- HR 29 juni 2004, NJB 2004, 30

1. Doel van het verschoningsrecht: HR 29 juni 2004 r.o. 5.3 “Aan het verschoningsrecht ligt ten grondslag dat het maatschappelijk belang dat de waarheid in rechte aan het licht komt [opsporingsbelang] moet wijken voor het maatschappelijk belang dat een ieder zich vrijelijk en zonder vrees voor openbaarmaking van het toevertrouwde om bijstand en advies tot de verschoningsgerechtigde moet kunnen wenden.”

2. Art. 218 Sv Tot de verschoningsgerechtigden behoort het klassiek kwartet: arts, advocaat, notaris, geestelijke. Bij de geestelijke hangt dit verschoningsrecht samen met de professionele geheimhoudingsplicht ten aanzien van feiten hem in de biecht toevertrouwd.

3. Art. 97 lid 1 sub b io. lid 2 Sv Het betreft een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten. Tot het betreden van welke plaatsen heeft de OvJ een machtiging nodig? De kerk is een openbare ruimte: geen machtiging nodig. Voor andere ruimtes, zoals de parochiewoning zal een machtiging van de R-C nodig zijn.

4. Inhoud van het verschoningsrecht:
- Geen aangifteplicht strafbare feiten
- Art. 96a lid 3 Sv Geen plicht tot medewerking bevel tot uitlevering ter inbeslagneming
- Art. 98 Sv Inbeslagneming en/of doorzoeking brieven en geschriften slechts met toestemming van verschoningsgerechtigde
- Art. 126nc Sv ev. Geen plicht tot voldoen aan bevel tot vordering van elektronische of computergegevens.
- Art. 218 Sv verschoning van het geven van getuigenis of van het beantwoorden van bepaalde vragen over hetgeen waarvan de wetenschap aan verschoningsgerechtigde als zodanig is toevertrouwd.
- Art. 552a Sv Beklag tegen inbeslagneming
Dus: brieven en geschriften alleen in beslagnemen voor zover geestelijke toestemming geeft, of wanneer zij voorwerp uitmaken van het strafbaar feit of tot het begaan daarvan gediend hebben.

Het is aan de geestelijke, wanneer hij toestemming geeft; hij mag immers zijn ambtsgeheim niet schenden. Hij zal zijn ambtsgeheim moeten doorbreken in geval van een conflict van plichten. Van een dergelijk conflict is sprake in geval van een voltooid misdrijf, of ernstige verdenking daarvan en er risico op herhaling bestaat. Bijvoorbeeld als de verdachte geestelijke mogelijk lijdende is aan pedofilie en nog steeds werkzaam is met kinderen. Daarbij moet hij bij de omvang van de doorbreking van het verschoningsrecht de proportionaliteit en subsidiariteit in acht nemen.

5. HR 29 juni 2004, NJB 2004, 30 In dit arrest heeft de Hoge Raad bepaald (ten aanzien van een zorginstelling) dat onder ‘uitzonderlijke omstandigheden’ het opsporingsbelang toch prevaleert boven het verschoningsrecht en de OvJ, ondanks het feit dat hij geen toestemming heeft, toch mag overgaan tot in beslagneming. In het onderhavige geval zou men kunnen betogen dat het verschoningsrecht afbreuk zou doen aan het maatschappelijk belang van ouders zich met hun kinderen vrijelijk en zonder vrees tot een priester te wenden.
In genoemd arrest neemt de Hoge Raad hierbij in acht:
- De aard van de gevraagde gegevens;
- De omstandigheid dat de gegevens niet op een andere manier te verkrijgen zijn;
- Het feit dat het een ernstig delict, begaan in de instelling waar het slachtoffer verbleef, betrof;

Deze uitzondering is echter niet in de wet terug te vinden! Vandaar dat op de leer van de uitzonderlijke omstandigheden kritiek is geuit door o.a. W.L.J.M. Duijst.

Met vriendelijke groet,

Marja Verstralen
-------------------------------------------
2Tim. 2:13 H. apostel Paulus over ha Mashiach Yeshua: "Indien wij ontrouw zijn, blijft Hij getrouw, want Zichzelf verloochenen kan Hij niet."

[Lexus]

Harpy, een kleine aanvulling nog. Als je over een doorzoeking spreekt, zul je er altijd een doel bij moeten noemen. Dat zal wel inbeslagneming zijn.
Enkele zeer relevante artikelen voor de 'geheimhouder' zijn 104 en 110 Sv.
Namelijk de rechter commissaris is bevoegd. Alleen bij dringende noodzakelijkheid en niet kunnen wachten op de RC, kan de OvJ en soms de hovj, met (mondelinge) machtiging van de RC de doorzoeking uitvoeren.
Als het gaat om een geheimhouder dan lijkt die dringende noodzaak mij niet aan de orde omdat je dit kunt plannen. Overigens behoort ook de apotheker tot de geheimhouders.
Voor de duidelijkheid, art. 12 Algemene wet op het binnentreden kent weliswaar de drie beschermde plaatsen, o.a. kerken en dergelijke. Maar die bescherming is alleen van toepassing in niet heterdaad zaken. Op heterdaad geldt die bescherming niet. Maar, als de geestelijke moet worden aangehouden, dan is zoeken ter ibn niet aan de orde, tenzij men bewijsmateriaal gaat zoeken. Het 'betreden' ter aanhouding van een dergelijk gebouw is geen probleem. (art. 55 lid 2 Sv) En dat doe je uiteraard niet als er een dienst gaande is. (subsidiariteit)

Bij alle berichten over geestelijken die lang geleden jongetjes misbruikten is dit onderwerp wel erg actueel.