Natrekking en eigendomsvoorbehoud bij faillissement

[Joris]

Ik heb volgende week een tentamen Burgerlijk Recht en ben in een oud tentamen de volgende casus tegen gekomen waar ik zo snel niet uit kom, kan iemand me het e.e.a. verduidelijken?

Casus:

Kippen B.V. drijft een omvangrijke kippenfokkerij. Op 3 januari 1999 heeft de Rabobank een bedrijfdkrediet van 1 miljoen verstrekt aan Kippen B.V. Tot zekerheid van dit krediet heeft Kippen B.V. een eerste hypotheek op haar grond met bedrijfsgebouwen gevestigd ten gunste van de Rabobank. Op 28 november 2001 verkoopt en levert Constructie B.V. een grote windmolen voor 150.000 euro aam Kippen B.V. Constructie B.V. heeft een eigendomsvoorbehoud bedongen tot zekerheid van betaling van de koopprijs. Voor de eerste betalingstermijn verleent de ING Bank aan Kippen B.V. een krediet van 100.000 euro. Tot zekerheid van deze financiering vestigt Kippen B.V. een recht van opstal ten behoeve van de ING Bank op het stuk grond waarop de windmolen is gebouwd. Op 28 september 2002 wordt Kippen B.V. in staat van faillissement verklaard. Constructie B.V. heeft op dat moment het restant van de koopprijs nog niet ontvangen.

a.) Constructie B.V. maakt uit hoofd van haar eigendomsvoorbehoud aanspraak op de eigendom van de windmolen. Is haar aanspraak gegrond?

Nu is het zo dat als Constructie B.V. niet is betaald hij zijn eigendomsvoorbehoud ook in faillissement van de koper kan uitoefenen. De windmolen valt dan dus niet in de failliete boedel. Constructie is dus eigenaar gebleven, dit ondanks dat er wel een groot deel van de koopprijs is voldaan.

Gaat dit nu ook op als de windmolen door natrekking bestanddeel is geworden van de grond waarop die staat?

Ik gebruik de criteria gebruik uit het Portacabin-arrest (HR 31-10-1997):
- Het gebouwde moet naar aard en inrichting bestemd zijn om duurzaam ter plaatse te blijven. Niet van belang is dan meer dat technisch de mogelijkheid bestaat om het bouwsel te verplaatsen;
- Deze bestemming moet naar buiten kenbaar zijn (gemaakt).

Op basis van deze criteria kun je stellen dat de windmolen dus onroerend is in de zin van art. 3:3 BW en door natrekking het eigendom is overgegaan op de eigenaar van de grond, in casu Kippen B.V. De windmolen zou daarmee ook onder het hypotheekrecht van de Rabobank vallen.

Wat is er volgens jullie juist? Wordt de natrekking tegengehouden door het eigendomsvoorbehoud dat Constructie B.V. heeft op de windmolen of is de windmolen nagetrokken door de grond en dus eigendom geworden van Kippen B.V. ?

Alvast bedankt voor het meedenken !
Groeten,
Joris

[Joris]

Het lijkt erop dat Pitlo/Reehuis een antwoord geeft op mijn vraag:

"Wordt een zaak nagetrokken door door een andere zaak die als hoofdzaak is aan te merken, dan vervalt een ten aanzien van de eerstgenoemde zaak voorbehouden eigendom of een daarop gevestigd recht. De voormalige separist houdt slechts een concurrente vordering tot betaling van de koopprijs, zijn bedongen zekerheid ten spijt. Om deze reden bedingen toeleveranciers van onderdelen soms een verlengd eigendomsvoorbehoud, dat zich mede uitstrekt tot de van hun onderdelen vervaardigde eindproducten. Aan de geldigheid van deze constructie moet worden getwijfeld."

Bij faillissement gaat natrekking dus toch voor eigendomsvoorbehoud.

[Funky]

Klinkt allemaal heel logisch Joris...maar er is volgens mij iets wat je over het hoofd ziet: het recht van opstal van de ING-bank! Hierdoor wordt de natrekking belemmerd waardoor naar mijn mening toch de leverancier van de windmolen zich op het eigendomsvoorbehoud kan beroepen!

Zie ik dit juist?
_________________
mens sane non potest vivere in corpore sicco...
Funky

[Joris]

Thx voor je antwoord Funky, ik twijfel alleen nog....want:

Voor deze horizontale splitsing van eigendom (opstal) wordt het eigendom van de grond gesplits van de eigendom van de windmolen. Echter dat kan volgens mij alleen als Kippen B.V. dus ooit eigenaar van zowel de grond als de windmolen is geweest, de vraag is dus of hij dat wel geweest is door het eigendomsvoorbehoud van Constructie B.V. ?

Daarnaast, uit Pitlo:

"Wordt een zaak nagetrokken door door een andere zaak die als hoofdzaak is aan te merken, dan vervalt een ten aanzien van de eerstgenoemde zaak voorbehouden eigendom of een daarop gevestigd recht"

Dus komt het opstalrecht ook niet te vervallen?

[ergo sum]

[Joris]

Oke ergo sum, in casu heeft dus Constructie B.V. niets meer aan zijn eigendomsvoorbehoud als er een recht van opstal is gevestigd? Sterker nog, als Kippen B.V. de vordering aan de ING Bank terug betaald komt het opstalrecht te vervallen en zal de windmolen door natrekking eigendom worden van Kippen B.V.?

Hoe zit het dan eigenlijk met het recht van hypotheek van de Rabobank nu Kippen B.V. failliet is? Wie heeft er nu recht op de opbrengst van de windmolen als deze verkocht wordt? In principe heeft de Rabobank voorrang op basis van artt. 3:277 lid 1 jo. 3:278 BW, echter gaat dat ook op als er een (later) opstalrecht op die grond wordt gevestigd. oftewel gaat het opstalrecht van de ING bank in casu ook voor bij executie?

Het lijkt me toch dat de hypotheekhouder bij executie het opstalrecht dat in rangorde na het zijne komt niet hoeft te eerbiedigen, anders zou het hypotheekrecht niet meer tot zekerheid dienen? De hypotheekhouder heeft zijn recht immers verkregen toen de opstal nog niet aanwezig was.

Mmmm volgens mij is de case gekraakt Vergeet ik nog wat?

Thx,
Joris

[Funky]

Inderdaad... een na de hypotheek gevestigd recht van opstal gaat teniet door levering ingevolge executoriale verkoop en voldoening van de koopprijs; het recht wordt vervangen door een vordering tot schadevergoeding die op de executie-opbrengst bevoorrecht is.
_________________
mens sane non potest vivere in corpore sicco...
Funky

[Joris]

Merci

[Supergrover]

Wacht ff...

Dus als de windmolen ogv Portacabin wordt nagetrokken, is de windmolen eigendom van Kippen en vervalt daarmee het eigendomsvoorbehoud van Constructie. Door de natrekking valt de windmolen onder de hypotheek van Rabo.
Gelijk daarna vestigt Kippen een recht van opstal op de windmolen ten behoeve van de ING bank. Is Kippen dan beschikkingsbevoegd om dit recht van opstal te vestigen? En moet de ING bank niet eigenaar van het opstal zijn? Of verkrijgt de ING eigendom door de vestiging van het recht van opstal?

Of wordt het recht van opstal zeg maar gelijk gevestigd voordat natrekking kan plaatsvinden? En in dat geval vervalt het eigendomsvoorbehoud dus ook?

[Supergrover]