Vivre
Leeftijd: 36
Geslacht: 
Sterrenbeeld: 
Studieomgeving (BA): UU
Berichten: 9
|
 Geplaatst: wo 02 sep 2009 23:35 Onderwerp: Het Nederlands kiesstelsel... |
   |
|
[/b] Hi iedereen.
Kan iemand me in Jip en Janneke taal het volgende stuk tekst uitleggen?
Alvast bedank! 
Bij de berekening van de uitslag verdeelt het centraal stembureau de zetels over de lijsten. Daartoe wordt de kiesdeler berekend. Dat is het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen gedeeld door het aantal te verdelen zetels. Het aantal zetels dat direct aan de lijsten kan worden toegewezen is gelijk aan het aantal keren dat de kiesdeler in het stemmentotaal van de lijst past. Bij voorbeeld: Als er bijvoorbeeld 5000 stemmen zijn uitgebracht voor een gemeenteraad met 10 zetels, dan is de kiesdeler: 5000/10 = 500 stemmen. Je krijgt dus voor elke 500 stemmen een zetel. Partijen die de kiesdeler niet halen, krijgen geen zetel. De stemmen op zo'n partij worden via de restzetels verdeeld over de andere partijen. Enigszins gelijkgestemde partijen kunnen een lijstverbinding aangaan. Daardoor worden de reststemmen bij elkaar opgeteld en komen partijen eerder in aanmerking voor een restzetel. Een lijstverbinding is er alleen om te voorkomen dat politieke tegenstanders van de reststemmen zullen profiteren. Het zegt niets over eventuele samenwerking tussen de partijen als ze eenmaal in de Tweede Kamer zitten. Vooral de kleinere partijen maken nogal eens van de mogelijkheid tot lijstverbinding gebruik.
_________________
Als je geen fouten maakt, maak je gewoonlijk niets. |
|
bona fides
Geslacht: 
Studieomgeving (BA): UL
Studieomgeving (MA): UL
Berichten: 22893
|
| Geplaatst: do 03 sep 2009 0:31 Onderwerp: |
|
|
De tekst bevat volgens mij wat onnauwkeurigheden.
| Quote: | | Bij de berekening van de uitslag verdeelt het centraal stembureau de zetels over de lijsten. Daartoe wordt de kiesdeler berekend. Dat is het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen gedeeld door het aantal te verdelen zetels. Het aantal zetels dat direct aan de lijsten kan worden toegewezen is gelijk aan het aantal keren dat de kiesdeler in het stemmentotaal van de lijst past. Bij voorbeeld: Als er bijvoorbeeld 5000 stemmen zijn uitgebracht voor een gemeenteraad met 10 zetels, dan is de kiesdeler: 5000/10 = 500 stemmen. Je krijgt dus voor elke 500 stemmen een zetel. |
Dit lijkt me duidelijk, zeker met het getallenvoorbeeld erbij. In het voorbeeld krijgt een partij met 600 stemmen 1 zetel "direct" toegewezen. Een partij met 900 stemmen krijgt ook 1 zetel "direct" toegewezen. Een partij met 1700 stemmen krijgt 3 zetels "direct" toegewezen. Een partij met minder dan 500 stemmen krijgt geen zetel "direct" toegewezen.
| Quote: | | Partijen die de kiesdeler niet halen, krijgen geen zetel. |
Deze partijen krijgen niet alleen geen zetel "direct" toegewezen, maar komen ook niet in aanmerking voor een restzetel. Tenminste, als het gaat om verkiezingen voor de Tweede Kamer of het Europees Parlement. Bij andere verkiezingen doen de partijen die de kiesdeler niet hebben gehaald, nog wel mee voor een restzetel. (Dit wist ik niet, maar lees ik hier.)
In het voorbeeld krijgt een partij met 499 stemmen dus geen zetel als het gaat om verkiezingen voor de Tweede Kamer, maar zeer waarschijnlijk wel een (rest)zetel als het gaat om gemeenteraadsverkiezingen.
| Quote: | | De stemmen op zo'n partij worden via de restzetels verdeeld over de andere partijen. |
Dit is alleen maar verwarrend. Wat van belang is om te begrijpen, is dat na het verdelen van de "directe" zetels, nog niet alle zetels zijn verdeeld. Er waren immers totaal 10 zetels, 500 stemmen per zetel, en na het verdelen van de directe zetels houdt iedere partij maximaal 499 "ongebruikte" stemmen over. Tel je die ongebruikte stemmen over alle partijen op, dan kom je uit op 500x het aantal "restzetels". Die restzetels worden bij verkiezingen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement verdeeld over de partijen die de kiesdeler hebben gehaald (en dus al minimaal 1 directe zetel hebben), en bij andere verkiezingen over alle partijen. Hoe meer "reststemmen" een partij heeft (na aftrek van 500x het aantal directe zetels), hoe meer kans op een restzetel.
Hoe de verdeling van die restzetels precies gaat is ingewikkeld en hoef je denk ik niet te weten. De tekst legt het in ieder geval niet uit. Hier kun je er eventueel meer over lezen.
| Quote: | | Enigszins gelijkgestemde partijen kunnen een lijstverbinding aangaan. Daardoor worden de reststemmen bij elkaar opgeteld en komen partijen eerder in aanmerking voor een restzetel. |
Hier ziet de schrijver iets over het hoofd. Een lijstverbinding helpt namelijk ook al bij het toekennen van de directe zetels.
Een partij die een lijstverbinding aangaat, moet nog steeds zelf voldoende stemmen krijgen om minimaal één zetel te behalen als je de lijstverbindingen wegdenkt. (In het geval van verkiezingen voor de Tweede Kamer of het Europees Parlement: ze moeten minimaal de kiesdrempel hebben gehaald.) Als een partij zelfstandig geen zetel zou hebben gekregen, dan doet de lijstverbinding er verder niet toe.
Halen twee partijen die een lijstverbinding zijn aangegaan ieder wel voldoende stemmen voor minimaal één zetel, dan worden de stemmen die beide partijen hebben behaald bij elkaar opgeteld. Bij het verdelen van zowel de directe zetels als de restzetels, wordt de lijstverbinding gezien als één partij.
Stel dat partij A 700 stemmen heeft behaald, partij B 850 stemmen, en dat beide partijen een lijstverbinding zijn aangegaan. A en B hebben beide de kiesdeler gehaald. De lijstverbinding heeft daarom 700 + 850 = 1550 stemmen behaald. De lijstverbinding krijgt daarom 3 directe zetels toegekend. Zonder de lijstverbinding zouden A en B ieder 1 directe zetel krijgen toegekend. Dat levert een winst op van 1 directe zetel. Natuurlijk is het denkbaar dat zonder lijstverbinding partij B een restzetel zou krijgen zodat de partijen samen ook 3 zetels krijgen, maar in sommige gevallen kan een lijstverbinding een voordeel opleveren voor de partijen samen (zowel bij de verdeling van de directe zetels als bij de verdeling van de restzetels).
Nadat alle directe en restzetels zijn toegekend, worden de zetels die aan een lijstverbinding zijn toegekend verdeeld over de partijen die deelnemen aan die lijstverbinding. Dit gaat als ik het goed begrijp als een soort miniverkiezing waarin de partijen die aan de lijstverbinding deelnemen meedoen:
| parlement.com schreef: | | Voor het toekennen van de zetels wordt het totaal aantal stemmen uitgebracht op de lijstcombinatie gedeeld door het aantal zetels dat aan de combinatie is toegevallen. Het resultaat van deze deling heet de combinatiekiesdeler. Deze combinatiekiesdeler wordt vervolgens gedeeld op het aantal stemmen dat is uitgebracht op de afzonderlijke lijsten van de combinatie. Voor ieder afzonderlijke lijst wordt zo het aantal volle zetels berekend. Restzetels worden volgens het stelsel van de grootste overschotten verdeeld. |
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet. |
|
