Eerste recht tot koop

[witte072]

Mijn ouders hebben een woonboerderij. Deze is in 2-en gedeeld en mijn zus woont in het andere gedeelte. Mijn ouders hebben met mijn zus en toenmalige vriend in 1995 bij de notaris een contract afgesloten waarin is geregeld dat zij bij vervreemding als eerste recht heeft om haar gedeelte van de woonboerderij en een stuk grond (2,5 ha) te kopen. Deze waarde is ook toendertijd getaxeerd en vastgelegd in het contract. Bij het overlijden van mijn ouders gaat de verplichting om aan dat recht te voldoen over op mijn broer en mij. Zoals gezegd is het contract in 1995 opgesteld, het contract is 3 jaar geleden aangepast omdat de relatie van mijn zus is stukgelopen en de naam van haar ex toen uit het contract is gehaald.

Toendertijd had ik geen invloed op de inhoud van het contract. Om toch enigszins op de situatie te zijn voorbereid als mijn ouders er straks niet meer zijn, wil ik graag weten of ik nog iets kan doen. De toenmalige taxatiewaarde staat in geen verhouding meer tot de huidige marktwaarde. Er staat in dat het recht geldt bij vervreemding, wat gebeurt er als ik, zodra de situatie zich voor doet, weiger om mijn gedeelte te verkopen? Het recht geldt immers alleen bij vervreemding. Ik ben nu eenmaal niet van plan om mijn erfdeel "weg te geven". Zijn er eventueel nog andere dingen die ik kan ondernemen?

[bona fides]

Ik denk dat je eerst moet beseffen dat het voorlopig "jouw erfdeel" niet is. Je kunt nog steeds onterfd worden. Je ouders hebben ervoor gekozen aan je zus het optierecht te verlenen en mochten daarvoor kiezen zonder jou daarin te kennen. Als je later erft, dan erf je niet alleen (samen met je broer en zus) een aandeel in het huis, maar ook de verplichtingen die uit het optierecht voortvloeien. Er is dus geen sprake van "weggeven".

Het recht geldt bij vervreemden, dus zolang er niet wordt vervreemd kan het niet worden uitgeoefend. Ik vermoed echter dat je zus door verdeling te vorderen voor elkaar kan krijgen dat zij haar optierecht kan uitoefenen.

Dat de toenmalige taxatiewaarde in geen verhouding staat tot de huidige doet niet ter zake. Het is de essentie van een optierecht dat de optiehouder profiteert van toekomstige waardestijgingen.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[witte072]

Ik besef dat het mijn erfdeel nog niet is, zo simpel ben ik ook weer niet... En ik ben er blij om want dan leven mijn ouders tenminste nog. Onterven is ook helemaal niet aan de orde.

Op zich zou ik er geen moeite mee hebben als mijn zus ook al die jaren als een soort tegenprestatie huur zou hebben betaald maar hiervan is ook geen sprake. Hierdoor beschouw ik het als een soort "weggeven" hoewel ik wel weet dat de taxatie toendertijd klopte.

Mijn ouders geven eerlijk toe dat ze niet genoeg kennis hadden en hebben om precies te kunnen begrijpen wat het allemaal inhoudt. Ze dachten het zo geregeld te hebben zodat alle kinderen gelijk behandeld worden met die insteek zijn ze ook naar de notaris gegaan.

Ik wil voorkomen dat ik mijn ouders ermee moet belasten dat ze het niet zo slim hebben geregeld. Zoals gezegd kunnen ze niet goed overzien wat het contract inhoudt. Als ik na hun overlijden nog iets kan regelen om het contract niet na te hoeven te komen wil ik dát graag weten. Als het niet anders kan wil ik graag weten wat hun zelf nog kunnen regelen zonder met mijn zus in discussie te moeten gaan.

[bona fides]

Het staat je ouders vrij om jou een groter erfdeel toe te kennen dan je zus. En andersom.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[jacq]

[witte072]

Ok, kunnen mijn ouders dan ook iets aan de huidige regeling aanpassen aangezien de regeling nu ongeveer 75% van hun bezittingen behelst? Zoals gezegd is dat niet hun bedoeling geweest.

[jacq]

[bona fides]

[jacq]

[bona fides]

Ik neem aan omdat de belastingdienst er niet van op de hoogte is

Een optierecht heeft normaal gesproken een bepaalde waarde, zelfs als het is verleend tegen de huidige taxatiewaarde. De ontvanger profiteert immers wel van een toekomstige stijging in waarde, maar ondervindt geen nadeel van een toekomstige daling in waarde. Het verlenen van een optie is dus een schenking, als daar niets tegenover staat.

Is jaren later het prijs flink in waarde gestegen, dan is de optie natuurlijk alleen maar meer waard geworden. Het afstand doen van een optie is dan zeker een schenking (als daar niets tegenover staat).

Maar goed, het belangrijkste probleem lijkt mij dat de zus vermoedelijk geen zin heeft om mee te werken. In dat geval is dat haar goed recht.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[witte072]

Het rare aan het hele verhaal vind ik het feit dat er blijkbaar wel iets met 1 kind geregeld mag worden zonder de andere kinderen daarin te erkennen. Blijkbaar doet hun mening niet ter zake, terwijl het ook iets is wat na het overlijden van de ouders overgaat op de andere kinderen. Het is logisch dat mijn zus het zo wel goed vindt, maar het is ook logisch dat mijn broer en ik er niet zo blij mee zijn. Ik kan me voorstellen dat er iets geregeld moest worden voor het gedeelte waarin mijn zus woont maar daar 2,5 ha grond bij betrekken lijkt me iets wat er niets mee te maken heeft.

Daarnaast vind ik het raar dat de overeenkomst in 2006 aangepast kon wordenterwijl het een overeenkomst was tussen mijn ouders, mijn zus en haar ex. Hij heeft daarvoor niets getekend alleen is er in 2006 in gezet dat haar ex er niet meer in betrokken wordt. Als ik de lijn doortrek dat er niets veranderd kan worden zonder mijn zus zou je zeggen dat het ook niet kon zonder medewerking van haar ex...

[jacq]

[jacq]

[bona fides]

[cvb]

M.i. betreft het hier een variant op tenminste dit eerdere geval.
Mogelijk had de Staat, lees de Belastingdienst, in afwijking van b.v. de situatie in België, geen zin meer in toestanden tussen erfgenamen en heeft middels wetswijzigingen de langstlevende (veel) ruimte gegeven om zo veel mogelijk naar de favoriete erfgenaam toe te spelen en zo de inning van Successie-rechten tenminste te vergemakkelijken.

Andere a.s. erfgenamen kunnen m.i. bij leven van langstlevende in feite niets, behalve (uit protest tegen feitelijke achterstelling) hun deelname aan familie-bijeenkomsten geheel of gedeeltelijk opschorten.