Verhouding AVA - Bestuur

[jeroen89]

Goedemiddag,

Ik hoop dat één van jullie mij kan helpen de machtsverhouding tussen AVA en bestuur wat te verduidelijken. Vanuit de literatuur begrijp ik dat het bestuur in beginsel autonoom is, en het vennootschappelijk belang moet dienen (niet alleen de aandeelhouders). Ik vraag mij nu af wat de relevantie is van deze bepalingen, aangezien de AVA het bestuur (of de raad van commissarisen) ten alle tijden kan ontslaan. Mijn verwarring werd erger bij het nalezen van de volgende aantekening over het onderwerp corncernrecht:

Wettelijk: geen instructierecht maar wel instructiemacht (immers AVA/moeder kan niet-luisterende bestuurder ontslaan)
Jurisprudentie: Forumbank niet van toepassing in concernverhoudingen (tussen moeder/dochter). Het bestuur van de dochter dient zich te gedragen naar de aanwijzingen van de moeder tenzij de continuïteit van de dochter in gevaar komt.

Het woordje tenzij snap ik hier niet. Is het bestuur niet altijd verplicht aanwijzingen van de AvA/moedermaatschappij op te volgen, aangezien de AvA het bestuur ten alle tijde kan ontslaan? Wat is dan de relevantie van de uitzondering, namelijk dat het bestuur de aanwijzingen van de moeder niet hoeft op te volgen als de continuïteit van de dochter in gevaar komt?

Alvast bedankt,

J. Jansen

[Janneke84]

Feitelijk geef je zelf het antwoord al; je dient een onderscheid te maken tussen de situatie zoals die de jure is, en hetgeen de facto geschiedt. In de wet en rechtspraak is vastgelegd dat het bestuur (in belangrijke mate) autonoom is, in de praktijk dient dit echter ietwat genuanceerd te worden.

Wettelijk gezien heeft de AvA geen instructierecht, feitelijk heeft de aandeelhoudersvergadering echter wel instructiemacht. Dit laatste is gevolg van het feit dat, zoals je al hebt benoemd, de AvA het bestuur kan ontslaan. Indien het bestuur echter, om ontslag te voorkomen, de instructies van de AvA opvolgt, kan dit, indien het bestuur geen rekening houdt met het vennootschappelijk belang, onder meer leiden tot wanbeleid en onbehoorlijk bestuur. Het opvolgen van de instructies van de AvA leveren in dat geval geen rechtvaardiging op (omdat daar wettelijk gezien immers geen noodzaak toe bestaat).

Om terug te komen op de tenzij in concernverhoudingen; als het bestuur van de dochter de instructies van de moeder volgt, terwijl hiermee de continuïteit van de dochter op het spel komt te staan, kan dit zowel tot wanbeleid bij de dochter leiden als tot onbehoorlijk bestuur (in sommige gevallen ook bij de moeder). Dit doet echter niet af aan het feit dat de moeder het bestuur kan ontslaan, indien wordt geweigerd dergelijke instructies op te volgen. De bevoegdheid tot ontslag is immers niet gebonden aan bepaalde voorwaarden.
Is het zo enigszins duidelijk?

[Janneke84]

Nog iets over het hoofd gezien.
De relevantie van de bepalingen ligt dus in het feit dat bij de beoordeling van het handelen van het bestuur geen rekening wordt gehouden met de feitelijke instructiemacht van de AvA.