|
Afdrukken Rechtenforum.nl -> Informatie en technologie |
Geplaatst: za 14 okt 2006 13:31—
|
Misschien een gezochte vraag, maar ik kom er even niet uit. Kan een e-mail (met digitale handtekening) een onderhandse akte zijn?
Een akte is een schriftelijke en ondertekende verklaring bestemd om tot bewijs te dienen (art. 156 Rv). Nu kan ik ook in een e-mail zo'n verklaring afleggen, bijvoorbeeld tegen iemand in een mail erkennen dat ik bij hem een schuld heb. De eis van "ondertekend" is niet zo'n probleem. Die mail kan ik voorzien van een elektronische handtekening, die volgens art. 3:15a BW dezelfde rechtsgevolgen heeft als een "handgeschreven handtekening". Maar de eis van "schriftelijk" lijkt me lastiger. Art. 6:227a BW zegt dat een elektronische overeenkomst ook geldig is wanneer het vormvereiste van schriftelijkheid geldt, mits aan bepaalde betrouwbaarheidseisen is voldaan. Maar een onderhandse akte is geen overeenkomst. Ook met de schakelbepaling van 6:216 BW kom ik er volgens mij niet. Deze zegt dat wat geldt voor overeenkomsten, ook geldt voor andere meerzijdige rechtshandelingen. Maar een akte opstellen is volgens mij een eenzijdige rechtshandeling. Immers, voor een akte hoeft alleen de opsteller maar te verklaren, de wederpartij niet. Of moet een akte wel door beide partijen worden getekend? Want dan ben ik er. Dat lijkt me wel wat vreemd, want waarom moet de schuldeiser tekenen als ik verklaar dat ik hem iets schuldig ben? Arnoud |
Geplaatst: za 14 okt 2006 14:34—
Is een schulderkenning geen meerzijdige rechtshandeling? De "ontvanger" moet anders bijvoorbeeld belasting betalen over iets dat hij niet heeft kunnen weigeren. Zie ik dit verkeerd, of zijn er anders voorbeelden te bedenken van niet-geregistreerde onderhandse akten die nodig zijn voor het verrichten van een éénzijdige gerichte rechtshandeling? |
Geplaatst: za 14 okt 2006 14:48—
|
Als het een eenzijdige rechtshandeling is, tegen wie zou het dan bewijs moeten opleveren??? Niet ten opzichte van derden, want een onderhandse akten heeft geen derdenwerking. Ook niet ten opzichte van een andere partij, want dan zou het een tweezijdige rechtshandeling zijn.
Indien het een tweezijdige rechtshandeling is, hoe onderteken je dat dan beide (uitgaande van de situatie dat het per mail gaat). Kun je twee digitale handtekeningen voor één mail gebruiken?? |
Geplaatst: za 14 okt 2006 15:31—
|
Een akte levert bewijs op tegen de wederpartij. Er is dus sprake van een rechtsverhouding tussen twee partijen (schuldeiser/schuldenaar bijvoorbeeld), maar slechts een van de twee verricht m.i. een rechtshandeling.
Zo'n schuldverklaring kan iets zijn als "Ik, Jantje, verklaar hierbij 500 euro schuldig te zijn aan Pietje. Deze zal ik uiterlijk 31/12/2006 aan Pietje betalen. Was getekend, Jantje. Voor akkoord, Pietje." Is het "getekend voor akkoord" door Pietje dan een rechtshandeling? Welk rechtsgevolg streeft Pietje na? Jantje wil bewijs scheppen van de schuld, maar dat kan hij toch prima zonder Pietje? Technisch gesproken kan dit elektronisch ook. Eerst plaatst Jantje zijn digitale handtekening. Pietje plaatst die van hem daar "overheen". Alhoewel het een handtekening genoemd wordt, lijkt het meer op het in een envelop stoppen en verzegelen (met afdruk van je zegelring) van het bericht. Dat kunnen meerdere mensen na elkaar doen, er komen dan alleen steeds meer enveloppen omheen. Arnoud (PS negeer even de vormvereisten voor een akte met een verklaring over geldelijke schuld) |
Geplaatst: za 14 okt 2006 15:37—
Het doen van een bod is een eenzijdige gerichte rechtshandeling. Als je dit op schrift stelt kan de ontvanger dit, wanneer hij het aanbod aanvaardt, gebruiken om het bestaan van de overeenkomst te bewijzen. Een schenking per e-mail is een tweezijdige rechtshandeling. De schenker stuurt een e-mail met daarin "ik schenk je het boek dat ik vorige week aan je heb uitgeleend", eventueel ondertekend. De ontvanger van de mail aanvaardt deze schenking door het aanbod na ontvangst niet onverwijld af te wijzen. Is het opstellen van een schuldbekentenis eigenlijk wel een rechtshandeling wanneer die schuld al bestond? Vermoedelijk wel, gezien de processuele rechtsgevolgen. Maar in die zin lijkt het me geen groot probleem dat een schuldbekentenis per e-mail, als dit een éénzijdige gerichte rechtshandeling is, niet dezelfde (bewijs)status heeft als een onderhandse akte. Het zoeken is dus, denk ik, naar een éénzijdige gerichte rechtshandeling waarvoor de wet eist dat deze in de vorm van een (niet-geregistreerde) onderhandse akte wordt verricht. |
Geplaatst: za 14 okt 2006 16:12—
Vermogensrechtelijk gezien lijkt me de rechtshandeling een overeenkomst (koop of schenking, of iets dergelijks). Ook zonder handtekening van Pietje kan zo'n overeenkomst ontstaan, bijvoorbeeld door zijn mondelinge toestemming, of zijn stilzwijgen, etc. De vermogensrechtelijke rechtsgevolgen komen op grond van art 6:227a BW dus gewoon tot stand, ook wanneer deze schuldbekentenis per e-mail is opgesteld. Wanneer je kijkt naar de processuele rechtsgevolgen (ik weet niet of daar een betere term voor is), lijkt me de handtekening van Pietje, of meer algemeen zijn aanvaarding, inderdaad minder belangrijk. Het is hier dus eigenlijk de vraag of het opstellen van zo'n bewijsstuk als onderdeel van een meerzijdige rechtshandeling met het oog op art 156 Rv juncto art 6:216 BW zelf een eenzijdige rechtshandeling is, of gewoon net zo goed een meerzijdige. Maar tot hoever strekken de gevolgen van art 6:227a zich eigenlijk uit? Het lijkt me dat waar de wet een onderhandse akte voorschrijft als eis voor de geldigheid van een overeenkomst, deze overeenkomst ook geldig is wanneer deze langs elektronische weg tot stand is gekomen. Maar maakt dit van die elektronisch vastgelegde overeenkomst ook echt een onderhandse akte? Ik denk het niet. Dat maakt de vraag in alinea hierboven overbodig. Wanneer je kijkt naar de bewijskracht van de eletronische overeenkomst of verklaring, hebben deze misschien gewoon niet dezelfde wettelijke bewijskracht als onderhandse akten. Dat is op zich geen probleem, het geeft alleen de rechter wat meer vrijheid. Als dit klopt, dan blijft de vraag staan of er eenzijdige gerichte rechtshandelingen zijn waarvoor de wet een onderhandse akte voorschrijft. Die zouden dan wellicht niet geldig per e-mail kunnen worden verricht. Het antwoord op je eigenlijke vraag ("Kan een e-mail een onderhandse akte zijn?") lijkt me nu: nee. (Natuurlijk staat deze mening open voor tegenbewijs  ).Laatst aangepast door bona fides op za 14 okt 2006 16:17, in totaal 1 keer bewerkt |
Geplaatst: za 14 okt 2006 16:17—
Ik weet niet of die bestaan. Maar ik zocht naar een redenering op grond waarvan een e-mail met een verklaring dwingend bewijs oplevert van de waarheid van die verklaring. Of zeg jij nu dat de meeste akten meerzijdige rechtshandelingen vergen? Ik was eigenlijk op zoek naar het antwoord op de vraag "is e-mail rechtsgeldig". Voor leken betekent dat "de afzender kan er niet meer onderuit", aangenomen natuurlijk dat vaststaat dat hij de mail gestuurd heeft. (In de meeste gevallen kom je er wel vanwege de vormvrije aanbod + aanvaarding, maar ik wilde graag aandacht besteden aan het geval van de akte) Arnoud |
Geplaatst: za 14 okt 2006 16:45—
Ik bedenk me dat ik me eigenlijk moet afvragen: bestaan er een éénzijdige gerichte rechtshandeling waarvoor de wet eist dat deze schriftelijk wordt verricht. Het antwoord op die vraag is: ja, zie art 6:82 BW. Voor een ingebrekestelling is een schriftelijke aanmaning vereist. Een aanmaning is een éénzijdige gerichte rechtshandeling. Deze lijken niet onder art 6:227a BW te vallen. Eigenlijk heel vreemd dat dit niet duidelijk is geregeld, ingebrekestellingen zijn nu niet bepaald een onbelangrijke categorie van rechtshandelingen.
Mijn huidige antwoord is dat e-mail geen dwingend bewijs oplevert zoals een onderhandse akte dat wel doet, of de te bewijzen rechtshandeling nu meerzijdig is of niet. Zie mijn vorige bericht. Ik denk (voor het moment) dus dat jouw redenering stuk loopt op art 6:227a BW.
Voor niet-leken valt die vraag uiteen in onderdelen. Ja, een overeenkomst per e-mail is rechtsgeldig tot stand gekomen, net zoals een mondelinge overeenkomst rechtsgeldig is. Een mondelinge overeenkomst is zonder getuigen natuurlijk nauwelijks te bewijzen, een e-mail biedt wat dat betreft wat meer zekerheid (zeker indien ondertekend). Maar om aan te nemen dat een digitaal ondertekende e-mail dwingend bewijs oplevert zie ik geen dwingende reden. Tenzij je uit art 3:15a BW direct mag concluderen dat een digitaal ondertekende e-mail een onderhandse akte oplevert. Ik denk eigenlijk van niet, maar dan vraag ik me wel af wat dan eigenlijk het nut is van art 3:15a BW. Waar in het BW wordt om ondertekening gevraagd behalve via onderhandse akten en nog meer formele stukken die sowieso niet elektronisch tot stand komen? Wellicht kan Richtlijn 1999/93/EG hier uitkomst bieden.
Het lijkt me dat art 6:227a BW wel de geldigheid repareert van meerzijdige rechtshandelingen die eigenlijk via een onderhandse akte gesloten moeten worden. Tot begin ik daar nu een beetje aan te twijfelen, maar omdat art 6:227a BW luidt "Indien uit de wet voortvloeit" denk ik toch wel dat dit ook betrekking heeft op onderhandse akten (waarbij dan natuurlijk de handtekening nog nodig is, dus via art 3:15a BW). Bij gebrek (althans voor het moment) aan een voorbeeld van een onderhandse akte als geldigheidsvereiste voor een eenzijdige rechtshandeling, is het misschien aardig om te kijken naar de rechtsgeldigheid van een elektronische ingebrekestelling. |
Geplaatst: za 14 okt 2006 17:54—
Dat klopt, maar ik vind het ook wel weer logisch. Ingebrekestellingen zijn niet zomaar mededelingen. Om dan te eisen dat dat met papier moet in plaats van met (toch minder betrouwbare) elektronische post, lijkt me niet onredelijk. Je krijgt tenslotte bij een dagvaarding ook een deurwaarder op de stoep. Ik zou niet graag zien dat dat per SMS kon.
Klopt, maar ik schrijf voor niet-leken en moet dus vertalen. 
Aangaan en opzeggen van overeenkomsten is wel afgedekt denk ik. Voor een leek is iets als "ik heb je camera nog, ik zal hem volgende week teruggeven" in een mail zetten wat anders dan een contract afsluiten, maar dat krijg ik wel uitgelegd. Ik denk dat ik daar vooral tegenaan zat te hikken. Het zou handig zijn als je zo'n mail als dwingend bewijs kon zien dat die ander de camera nog heeft. Maar heel erg belangrijk is dat eigenlijk niet.
Voor Nederlands overeenkomstenrecht lijkt het niet echt een relevante bepaling nee. Ik heb soms het gevoel dat dit verhaal meer voortkomt uit een hoop gefilosofeer over "oh jee een digitale handtekening, mag dat eigenlijk wel" gevolgd door ellenlange verhandelingen over gekwalificeerde certificaten, authentificatie (sic) en het verschil tussen een digitale en een elektronische handtekening. De rechtspraak zou er volgens mij geen moeite mee hebben. Een citaat waar ik het heel erg mee eens ben: "Het lijkt er welhaast op, alsof computertechnologie voor juridische problemen moet zorgen. Het is vooral in de juridische literatuur waar deze vraagstukken worden uitvergroot en geproblematiseerd. De rechtspraak heeft, zeker in de aanvang, veel minder moeite met vraagstukken omtrent nieuwe technologie." (Pieter Kleve, Juridische iconen in het informatietijdperk, proefschrift EUR). Maar goed, ik dwaal af. Bij vennootschapsrecht komt het af en toe voor dat bestuurders iets moeten tekenen. Bijvoorbeeld de jaarrekening (2:210 BW) of een voorstel tot fusie (2:312 BW). Ik zag ook nog 7:655 BW (opgave inhoud arbeidsovereenkomst). Arnoud |
Geplaatst: za 14 okt 2006 20:46—
| Ik zie in de praktijk (internationale bedrijfsleven) dat in contracten toch ook wel vaak wordt genoemd dat kennisgeving (ook van echt belangrijke zaken) via email of fax kan. |
Geplaatst: za 14 okt 2006 22:55—
|
Ach ja, de oude truc, wat de wet niet bepaalt, komen we overeen
Ik heb er maar wat leuks van gemaakt. Weet iemand een simpel voorbeeld van een overeenkomst die per onderhandse akte moet? Arnoud |
Geplaatst: ma 11 dec 2006 21:16—
|
En laat ik nou vandaag nog een artikel van Martijn van Valburch vinden waarin dit allemaal bevestigd wordt: Langdurige bewaring van elektronische contracten
Arnoud |
Geplaatst: ma 11 dec 2006 21:38—
Aha! Het volgt dus uit de parlementaire behandeling in de Eerste Kamer:
|
Geplaatst: do 14 jun 2007 17:23—
Ben je het nog steeds eens met dat citaat? Ik ben er nog niet over uit of het om een pose gaat, maar in zijn proefschrift kom ik, in mijn ogen, uiterst merkwaardige beweringen tegen. |
Geplaatst: do 25 okt 2007 10:46—
|
http://www.hbo-kennisbank.nl/nl/page/hborecord.view/show?identifier=oai%3Ascr.av.nl%3A1251&repositoryId=avanshogeschool
op deze link kun je voorlopig nog mijn scriptie vinden (bachelor thesis, beoordeeld met het cijfer 8 ). Hierin wordt ook de e-mail als akte kort behandeld. succes! |
|
Rechtenforum.nl -> Informatie en technologie
Tijden zijn in GMT + 2 uur |
|
|
© 2003 - 2005 Rechtenforum.nl