Arrest noodzakelijkheids of zekerheidsbewustzijn
#16: Auteur: tikSimone
Geplaatst: di 29 mei 2007 23:03
Voorwaardelijk opzet heeft te maken met het aanvaarden van de aanmerkelijke kans.
Die is groter dan waarschijnlijk.
Herinner je je het arrest over de bejaarde die overleed door een hartaanval veroorzaakt door een overval? Je zou kunnen zeggen dat zoiets in het algemeen gesproken waarschijnlijk is. Bij een bejaarde van wie je al weet dat hij zeer kwetsbaar is zou die kans aanmerkelijk zijn. Zoiets.
|
#17: Auteur: bona fides
Geplaatst: di 29 mei 2007 23:24
Je zegt dat "aanmerkelijke kans" groter is dan "waarschijnlijk". Dat zou betekenen dat "aanmerkelijke kans" een zwaardere eis is dan "waarschijnlijk". Dan moet er een situatie denkbaar zijn waarin geen sprake is van een aanmerkelijke kans (dus geen voorwaardelijk opzet), maar wel van opzet in de vorm van waarschijnlijkheidsbewustzijn.
Ik denk alleen niet dat er zo'n situatie is te bedenken.
De casus van de bejaarde man is in ieder geval niet zo'n situatie. Als de kans niet aanmerkelijk was, dan is er geen sprake van opzet. Dus ook niet van "opzet in de vorm van waarschijnlijkheidsbewustzijn".
(Zodra er oogmerk is, kan een "niet aanmerkelijke" kans denk ik wel voldoende zijn. Als ik oogmerk heb om iemand met een redelijk onschuldig maar niet absoluut ondeugdelijk wapen te doden, dan kan de kans minder dan "aanmerkelijk" zijn, terwijl er wel gewoon opzet is (wegens oogmerk). Bij waarschijnlijkheidsbewustzijn lijkt zo'n subtiliteit me niet te spelen...)
|
#18: Auteur: flow
Geplaatst: wo 30 mei 2007 1:40
Is de latijnse term voor voorwaardelijk opzet niet dolus eventualis?
|
#19: Auteur: bona fides
Geplaatst: wo 30 mei 2007 2:00
flow schreef: | Is de latijnse term voor voorwaardelijk opzet niet dolus eventualis? |
Daar lijkt het wel op. De Duitse Wikipedia heeft een interessant overzichtje. Volgens dit rijtje is waarschijnlijkheidsopzet een mogelijke opvatting van "voorwaardelijk opzet". Komt, lijkt me, ongeveer neer op "bewuste aanvaarding van het waarschijnlijke gevolg".
Hoe over waarschijnlijkheidsopzet in de Nederlandse literatuur wordt gesproken weet ik niet, maar als we deze definitie gebruiken dan is "opzet in de vorm van waarschijnlijkheidsbewustzijn" een ander soort opzet dan de Nederlandse invulling van "voorwaardelijk opzet" (nl. bewuste aanvaarding van de aanmerkelijke kans op het gevolg), tenzij je vindt dat "aanmerkelijke kans" identiek is aan "waarschijnlijk". Op die manier zou je dus inderdaad op een andere vorm van opzet komen, maar niet op een vorm die in het Nederlandse recht voor strafrechtelijk "opzet" doorgaat. (Iedereen kan wel een definitie van opzet verzinnen, maar alleen die van de HR zijn in NL rechtens relevant.)
In Duitsland geldt momenteel "voorwaardelijk opzet" = "wenn der Täter den Taterfolg als Folge seines Handelns für möglich hält und ihn zugleich billigend im Rechtssinne in Kauf nimmt". Je houdt het gevolg voor mogelijk, en neemt het op de koop toe (waarbij ik vermoedelijk enige relevante nuanceringen verlies). Lijkt me een veel lichter criterium dan ons voorwaardelijk opzet (zeker na de HIV-arresten).
|
#20: Auteur: flow
Geplaatst: wo 30 mei 2007 2:09
HR 25 maart 2003, LJN AE9049 (HIV I); HR 24 juni 2003, LJN AF8058 (HIV II)
|
#21: Auteur: bona fides
Geplaatst: wo 30 mei 2007 2:44
flow schreef: | HR 25 maart 2003, LJN AE9049 (HIV I); HR 24 juni 2003, LJN AF8058 (HIV II)
 |
Die, en ook HR 20 februari 2007, LJN AY9659 (draad). Ik weet niet precies of die laatste nu HIV III of HIV IV moet worden genoemd; dit documentje uit januari 2007 maakt melding van HIV III.
Ik gok nu even dat HR 18 januari 2005, LJN AR1860 HIV III is.
|
#22: Auteur: lucie
Geplaatst: wo 30 mei 2007 9:00
Ik baal dr van, heb nu een nachtje geslapen maar nog steeds niet. Helaas weet ik de inhoud ook niet ik onthoud nl altijd de titels en aan de hand daarvan weet ik de inhoud zeg maar en link ik het vast aan een onderwerp. Ik weet bijna zeker dat het niet hiv 2,3 of 4 is. Daarin is toch juist bepaalt dat je kans heeeeel klein is om besmet te raken. Onbeschermde seks hoeft dus niet noodzakelijk te zijn dat men besmet raakt. Mis is Hiv 1 wel bruikbaar. Morgen heb ik een afspraak met een docent wellicht dat hij een tip wil geven. Zodra ik het weet laat ik me horen! Dit is echt zo irritant !! Maar alvast bedankt!
|
#23: Auteur: David van Beek
Geplaatst: wo 30 mei 2007 10:39
Opzet met bedoeling = dolus directus
Voorwaardelijke opzet = dolus indirectus
|
#24: Auteur: lucie
Geplaatst: vr 01 jun 2007 12:16
De docent wilde me niet echt tips geven maar vertelde dat Thomas van Bremerhaven arrest eventueel wel goed is. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dit arrest niet ken en zo niet heb kunnen vinden op internet. Het is zeker een heeeeeeeeeeeeeeeeeeeel oud arrest? Kan iemand mij hieraan helpen?? en evt vertellen waar het over gaat behalve een dat een schip gezonken is vanwege het iopstrijken van het belasting geld?
|
#25: Auteur: David van Beek
Geplaatst: za 02 jun 2007 12:48
Volgens mij ging het arrest over:
Thomas wilde geld opstrijken van de verzekering door zijn schip tot ontploffing te brengen c.q. te laten zinken. Daarbij kwam de bemanning van het schip om het leven.
De HR nam aan dat thomas zijn wil niet gericht was op het om het leven brengen van de bemanning, maar op het opstrijken van verzekeringsgeld. Maw: opzet met bedoeling werd niet aangenomen.
Maar omdat Thomas 'noodzakelijkerwijs' had behoren te weten, dat zijn bemanning om zou komen als het schip zou zinken, werd aangenomen dat er sprake was van: opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn.
|
#26: Auteur: lucie
Geplaatst: za 02 jun 2007 14:50
#27: Auteur: bona fides
Geplaatst: za 02 jun 2007 15:02
Het gevangenisvoedselarrest NJ 1982/232 lijkt me eigenlijk interessanter voor noodzakelijkheidsbewustzijn. Bij Thomas van Bremerhaven is het duidelijk dat er sprake is van opzet, want desnoods via voorwaardelijk opzet (als het een heel oud arrest is was het toen misschien nog niet zo duidelijk, maar nu is dat echt gesneden koek).
Bij NJ 1982/232 volstaat voorwaardelijk opzet echter niet. De persoon die in plaats van een ander een gevangenisstraf uitzit wordt art 326 Sr ten laste gelegd, omdat hij door het aannemen van een valse hoedanigheid, met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen, de gevangenis bewoog tot de afgifte van voedsel. Het is echter duidelijk dat die persoon niet in de eerste plaats de bedoeling had om zich met gevangenisvoedsel te bevoordelen. De HR constateert noodzakelijkheidsbewustzijn, en stelt dat dit ook onder oogmerk (van art 326 Sr) valt.
HR schreef: | 6. Beoordeling van het eerste middel.
De hierboven onder 5 weergegeven overwegingen b 1 en b 2 moeten aldus worden verstaan, dat naar 's Hofs oordeel bij de verdachte het in art. 326 Sr bedoelde oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen aanwezig is geweest omdat zijn in de telastelegging omschreven handelen, naar hij besefte, als noodzakelijk en dus door hem gewild gevolg met zich bracht, dat hij bevoordeeld werd of zou worden door verkrijging van onderdak, voedsel en verzorging ten koste van de Staat zonder dat hij daartoe enig recht had, waarbij het bij hem bestaande motief voor zijn handelen niet beslissend is.
Aldus verstaan geeft 'sHofs oordeel geen blijk van een onjuiste opvatting omtrent voormeld in art. 326 voorkomend begrip, terwijl het Hof - anders dan aan het slot van het middel wordt betoogd - niet is tekortgeschoten in zijn motiveringsplicht.
Het middel faalt derhalve. |
|
#28: Auteur: tikSimone
Geplaatst: zo 03 jun 2007 20:29
In dat geval is de Groninger eetpiraat zuiverder v.w.b. zijn bedoelingen!
|
#29: Auteur: Ebeis Noz
Geplaatst: di 23 okt 2007 21:15
In mijn zoektocht naar het Bremerhavenarrest stuitte ik op jullie forum. Ik weet niet of jullie er al uit zijn, maar Hartlief schrijft in Boom Basics Strafrecht het volgende:
Noodzakelijkheids- of zekerheidsbewustzijn: het gevolg is niet primair gewild, maar hangt wel onlosmakelijk samen met het primaire doel.
Een beroemd voorbeeld is het Duitse Thomas van Bremerhaven-arrest, waarin de eigenaar van een rederij een van zijn schepen wilde opblazen teneinde geld van de verzekering te krijgen. Dat alle opvarenden bij de ontploffing om het leven zouden komen stond vast en dus was er opzet op de dood van de bemanning.
Helaas staat er geen vindtplaats of jaartal ofzo bij. Geen idee hoe oud het is. Over dit onderwerp is overigens in het kader van het verzekerinsgrecht ook genoeg geschreven door o.a. Wansink.
|
#30: Auteur: Ebeis Noz
Geplaatst: wo 24 okt 2007 21:06
In Boom Basics Verzekeringsrecht 2e druk nog een arrest over opzet met zekerheidsbewustzijn aangetroffen, nl. Van Enter/Ennia, HR 11/11/1988 (NJ 1989/362). Misschien dat iemand er nog wat aan heeft.
|
|