Ambtenaren tuchtrecht

Yasmine · Berichten: 1

Zou graag jullie meningen over betreffende casus willen horen.
Waar zou u op focussen, en tegen welk licht (jurisprudentie?) zou dit kunnen worden gehouden? Mijns inziens is de disciplinaire straf te zwaar..

Casus: Piet Pietersen is al vijftien jaar in dienst van het politiekorps Rotterdam/Rijnmond. Hij is opgeklommen tot hoofdagent en werkzaam in het district Centrum van Rotterdam. Hij wordt alom gewaardeerd door zijn collega’s en leidinggevenden om zijn inzet, betrokkenheid, ervaring en integriteit. Het politiewerk is voor Willem zijn lust en zijn leven. In zijn vrije tijd is Willem actief in de personeelsvereniging Hermandad. Hij maakt deel uit van een zaalvoetbalploegje dat deelneemt in de competitie.
Op een vrijdagavond zal Willem’s team een uitwedstrijd spelen in Delft. Willem heeft toegezegd om onderweg naar Delft nog een collega in de auto mee te nemen die woont aan de Bentincklaan in Rotterdam. Daar aangekomen met zijn auto, waarschuwt Willem met zijn mobiele telefoon zijn collega dat hij is gearriveerd en vraagt hem naar buiten te komen, omdat hij in de buurt geen parkeerplaats kan vinden en hij met zijn auto nog op de rijbaan staat. De collega antwoordt dat hij zijn voetbaltas nog aan het inpakken is en vraagt hem nog even te wachten. Willem besluit een parkeerplaats te zoeken omdat hij op de rijbaan niet kan wachten vanwege claxonnerende automobilisten achter hem. In de verte ziet hij een gaatje en besluit zijn VW Golf te parkeren voor een oude Citroën 2CV ( een zgn. eend ). Met moeite lukt het. Nadat de collega is ingestapt, rijdt Willem weg. Het parkeerplaatsje is echter zo klein dat Willem enkele malen respectievelijk voor- en achteruit moet rijden en manoeuvreren om eruit te komen. Daarbij voelt hij een schok(je) alsof hij tegen iets is aangereden. Willem en zijn collega stappen uit, terwijl het hard regent. Het zicht is slecht, ze hebben geen zaklamp in de auto, ze lopen samen om de auto. Ze constateren geen schade aan de VW Golf , noch aan de Eend en besluiten het hierbij te laten, ook al omdat de tijd dringt. De oude Eend vertoont wel sporen van een decennialang intensief gebruik in het stadsverkeer in de vorm van krassen en deukjes op verschillende plaatsen.

Vier weken later wordt Willem bij zijn chef geroepen. Deze vertelt hem dat hij wordt verdacht van een misdrijf ( zoals omschreven in artikel 8 van de Wegenverkeerswet: het doorrijden na een ongeval ) en dat hem een schorsing in zijn functie en ontslag boven het hoofd hangt. Willem is met stomheid geslagen en vraagt tekst en uitleg. Zijn chef verklaart dat een oud-collega de parkeersituatie vanuit zijn woning heeft gezien en als getuige is gehoord. De eigenaar van de Eend was benaderd door de oud-collega met de mededeling dat hij gezien had dat een politiemedewerker bij het wegrijden tegen het spatbord linksvoor van de Eend was gereden en was doorgereden zonder zijn identiteit bekend te maken. Aanvankelijk zag de eigenaar van de Eend op tegen de rompslomp van een aangifte omdat de Eend eigenlijk alleen nog maar een sloopwaarde had. De oud-politieman bracht hem op andere gedachten door te stellen dat de eigenaar van de Golf wel bereid zou zijn tot een behoorlijke schadevergoeding. Na de aangifte heeft de technische recherche onderzoek gedaan aan de Eend en aan de Golf. Daarbij is gebleken dat, op het linkervoorspatbord van de Eend, naast een deukje ook verse sporen zaten van de lak van de bumper van de Golf .Om absolute zekerheid te hebben, heeft de technische recherche de laksporen ook nog laten onderzoeken door het Nederlands Forensisch Instituut en navraag gedaan bij de fabrikant van de Golf in Duitsland inzake de gebruikte lak van het type en bouwjaar van de Golf. De oud-politieman heeft als getuige een verklaring afgelegd, die gedetailleerd en betrouwbaar is. Op grond hiervan besluit de leiding van het politiekorps om Willem als verdachte te horen en het proces-verbaal in te sturen naar het Openbaar Ministerie. Tevens besluit men tegen Willem een tuchtrechtelijke procedure in gang te zetten, inhoudende een schorsing met onmiddellijke ingang in zijn functie als politiemedewerker en een voornemen hem oneervol te ontslaan bij wijze van disciplinaire straf. In het Integriteitsstatuut van het politiekorps ligt vast dat een medewerker die verdacht wordt van het begaan van een misdrijf niet in politiedienst kan blijven. Bij een overtreding ligt dat anders: dan zal van geval tot geval beoordeeld worden of een disciplinaire maatregel op zijn plaats is. Echter voor misdrijven geldt een zero-tolerance beleid. Willem’s leidinggevende zegt dat er geen andere keus is en dat zijn jarenlange inzet en kwaliteiten daaraan niet afdoen.

Thuis gekomen bezint Willem zich op de situatie en besluit contact te zoeken met de eigenaar ven de Eend om de schade te regelen. Samen gaan ze naar een schadeherstelbedrijf om de schade te laten taxeren. Daar verklaart men dat het bedrag voor herstel van het spatbord hoger zal zijn dan de waarde van de auto, die een sloopwaarde heeft van 100 euro. Herstel van de schade wordt geschat op 500 euro. Willem en de eigenaar van de Eend worden het snel eens over een deal: Willem betaalt aan de eigenaar een bedrag van 500 euro. Deze ziet dit als een mooi begin voor de aanschaf van een andere auto. Op zijn beurt is de eigenaar bereid een door Willem opgestelde brief gericht aan de Officier van Justitie te ondertekenen, waarin wordt verklaard dat Willem vrijwillig en meteen na kennisneming van de door hem veroorzaakte schade, deze volledig heeft vergoed. Verder verzoekt de eigenaar in de brief om af te zien van strafrechtelijke vervolging vanwege de in der minne getroffen regeling en vanwege het feit dat het iedereen wel eens overkomt dat bij het parkeren een andere auto licht wordt geraakt, zonder dat er sprake is van echte schade. Politie en OM zouden hun tijd beter kunnen besteden aan echte misdrijven, aldus de brief.

Vanwege de voorbeeldwerking van politiemedewerkers en eerdere vervolging wegens misdrijven van andere politiemedewerkers, besluit de Officier de zaak van Willem toch voor te leggen aan de politierechter. Hij eist een voorwaardelijke geldboete. De politierechter is gevoelig voor de inhoud van de brief van de eigenaar van de Eend en vonnist als volgt: schuldigverklaring aan het misdrijf van artikel 8 Wegenverkeerswet, zonder oplegging van een straf. Willem is opgelucht en veronderstelt dat de opgelegde schorsing nu wel snel ongedaan zal worden gemaakt en hij weer aan het werk kan. Niettemin besluit de leiding van het korps de schorsing te handhaven en de ontslagprocedure door te zetten. Overwegingen die daarbij een rol spelen zijn: een tuchtrechtelijke sanctie staat los van een strafrechtelijke. Bij integriteitschendingen heeft de ambtelijke organisatie een eigen verantwoordelijkheid. Het integriteitstatuut is duidelijk bij het begaan van misdrijven. De onkreukbaarheid van de politiemedewerkers naar buiten toe, moet worden gehandhaafd. De lange en onberispelijke staat van dienst van Willem had hem juist moeten doen beseffen dat hij na een aanrijding, niet kon doorrijden. Dat dit misdrijf in de vorm waarin het bij Willem heeft plaats gevonden, veelvuldig voorkomt en bij andere beroepsgroepen niet tot een dergelijke zware sanctie leidt ( namelijk ontslag zonder recht op een uitkering en redelijkerwijs nooit meer aan de slag bij de overheid ), maakt dit niet anders. Een politiemedewerker hoort zich bewust te zijn van zijn gedrag en de voorbeeldwerking in zijn functie. Dat de aanrijding plaats vond in de privésfeer en geen enkele relatie heeft met het werk, is – aldus de werkgever- niet relevant omdat ook in de privésfeer een politiemedewerker zich hoort te onthouden van het begaan van misdrijven. Er is geen grond om te veronderstellen dat het verweten gedrag Willem niet kan worden toegerekend, zodat hij daarvoor disciplinair gestraft kan worden met de zwaarst mogelijke straf.
Willem beroept zich op het vonnis van de politierechter, waarin hem geen straf wordt opgelegd en ziet dit als een oordeel dat hem geen verwijt gemaakt kan worden en voor zover hij toch verwijtbaar gehandeld zou hebben, dit verwijtbare karakter van zijn gedraging vervallen is door de getroffen schaderegeling. Subsidiair stelt hij dat, voor zover er sprake zou zijn van plichtsverzuim in zijn functie, de opgelegde straf onevenredig is en dat een voorwaardelijke of veel lichtere straf de voorkeur verdient. Naar zijn oordeel heeft het politiekorps geen imagoschade geleden door zijn gedraging, omdat de zaak behalve bij enkele
ingewijden en bij een aantal collega’s binnen het korps, aan het grote publiek geheel voorbij is gegaan. Hij wijst op de consequenties van het besluit ( geen inkomen meer, zijn huis moeten verkopen alvorens een uitkering te kunnen ontvangen op grond van de Wet werk en bijstand, verlies van zijn vriendenkring bij de politie, niet meer aan de slag kunnen bij de overheid ).