aanbod = rechtshandeling?

[cognition]

In de literatuur wordt door velen aangenomen dat het aanbod een (eenzijdig gerichte) rechtshandeling is, bv. door Valk in "Rechtshandeling en Overeenkomst" (4-e druk, pg. 62). Dit terwijl niet iedereen het daarmee eens is. Zo wordt in "Zwaartepunten van het vermogensrecht" door Prof. Reehuis (pgs. 229/230) gezegd dat het vreemd is om aanbod en aanvaarding als twee (eenzijdige) rechtshandelingen te beschouwen, omdat dat betekent dat de meerzijdige rechtshandeling is opgebouwd uit twee eenzijdige rechtshandelingen. Hij haalt ook Prof. Meijers aan die in zijn toelichting op het nieuwe BW stelt dat "aanbod en aanvaarding twee wederzijdse wilsuitingen zijn die het best op te vatten zijn als onzelfstandige onderdelen van de als eenheid opgevatte meerzijdige rechtshandeling". Ook art. 6:218 BW lijkt uit te gaan van het aanbod als niet-RH. Bovendien wordt toch ook aan elke rechtshandeling door het positieve recht een rechtsgevolg gekoppeld. Maar wat is dan het rechtsgevolg van het aanbod, als we uitgaan van aanbod als RH? het totstandkomen van de overeenkomst?? Als het aanbod niet wordt aanvaard, betekent dit dat het aanbod ook geen rechtsgevolg heeft. De aanbieder wil (bv.) zijn fiets verkopen en het beoogde rechtsgevolg lijkt me de koop-overeenkomst, en toch is dit rechtsgevolg niet automatisch verbonden aan het aanbod (Je zou kunnen argumenteren dat dit voor het aanvaarden net wat anders ligt). Ook daardoor lijkt het aanbod als RH me een vreemde classificatie.
Kan iemand me uitleggen waarom dan toch zoveel juristen vasthouden aan het idee dat een aanbod (en ook de aanvaarding) een rechtshandeling is??

Bedankt...

[tikSimone]

Nu ja, als je bijvoorbeeld een aanbod doet waarin je een termijn voor de geldigheid noemt, dan ben je daar wel aan gebonden.
_________________
Nait soez'n, moar doun!

[bona fides]

En ook zonder termijn heeft een aanbod een rechtsgevolg. Het schept voor de persoon tot wie het aanbod is gericht de mogelijkheid/bevoegdheid om een overeenkomst tot stand te brengen door het aanbod te aanvaarden.

Herroeping van een aanbod (bijv. wanneer het geen termijn inhield) is net zo goed een rechtshandeling.

Art. 6:218 BW verklaart de regels voor meerzijdige rechtshandelingen van toepassing op de eenzijdige rechtshandeling inhoudende het doen van een aanbod, althans voor wat betreft de geldigheid, nietigheid en vernietigbaarheid van het aanbod.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[komodo]

Als een aanbod voldoende bepaald is om na een simpele aanvaarding een overeenkomst tot stand te laten komen, lijkt het me voor de hand liggen dat dat een rechtshandeling is. Immers aan de eisen van 3:33 is dan duidelijk voldaan: er is een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich middels een verklaring heeft geopenbaard. En het is een eenzijdige rechtshandeling omdat het rechtsgevolg dat bij het aanbod hoort inderdaad intreedt.

Tegelijk is een aanvaarding van een aanbod in zich zelf ook een rechtshandeling daar wederom aan de vereisten voor een rechtshandeling is voldaan. De aanvaarding vind ik moeilijker om als een eenzijdigerechtshandeling te zien, omdat er pas aanvaard kan worden als daar een aanbod tegenover stond. Een aanbod kan door een iemand zelfstandig worden gedaan en dat kan rechtsgevolgen hebben, aanvaarding kan alleen als keerzijde van een eerder gedaan aanbod zijn rechtsgevolg hebben namelijk dat de overeenkomst tot stand kwam.

Eigenlijk is alleen het bepaalde in het Hofland/Hennis arrest hetgeen wat roet in het rechtshandelingseten strooit.

[bona fides]

[tikSimone]

[bona fides]

[komodo]

[bona fides]

Hmm, ik las de opmerking van tikSimone inderdaad wat (te) letterlijk. Het is inderdaad voldoende om rechtsgevolg te beogen (gericht te zijn op rechtsgevolg), niet om het ook tot stand te brengen. (Aan de andere kant is het niet voldoende dat een handeling rechtsgevolg heeft, de handeling moet rechtsgevolg hebben beoogd.)

Hoe dan ook, dat aanbod in Hofland/Hennis lijkt mij geen rechtshandeling. Er werd geen rechtsgevolg beoogd.

Een nietige rechtshandeling lijkt mij inderdaad wel een rechtshandeling, maar uiteraard eentje zonder rechtsgevolg.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[tikSimone]

Dat aanbod in Hofland/Hennis is uitgelegd als: uitnodiging tot doen van een aanbod (door kopers). Maar het beoogt toch rechtsgevolg? (namelijk t.z.t. tot standkoming van een overeenkomst)
_________________
Nait soez'n, moar doun!

[bona fides]

Een handeling is op rechtsgevolg gericht wanneer beoogd wordt door die handeling zelf een verandering aan te brengen in de rechten en/of plichten van een persoon.

Direct na het doen van het aanbod in Hofland/Hennis zijn ieders rechten en plichten nog gelijk aan de rechten en plichten op het moment direct voor het doen van het aanbod, en iets anders werd niet beoogd. Dus dat aanbod hield geen rechtshandeling in.

Tenzij je een uitnodiging tot het doen van een bod opvat als een aanbod om in onderhandeling te treden, en je een situatie van onderhandeling (en dus ook de bevoegdheid om zo'n onderhandeling te openen) als een rechtsgevolg ziet. Op zich zit daar wel iets in, want onderhandelaars moeten zich redelijk en billijk tegenover elkaar gedragen.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[komodo]

[bona fides]

Maar dan zou je geen nietige rechtshandelingen kunnen verrichten

Een rechtshandeling die door inhoud of strekking in strijd is met de goede zeden of de openbare orde, is nietig, maar het blijft een rechtshandeling. Rechtsgevolg heeft zo'n handeling uiteraard nooit gehad.

Tenzij uit de wet anders voortvloeit, zijn rechtshandelingen die niet in de voorgeschreven vorm zijn verricht, nietig. Maar ook nu gaat het om rechtshandelingen.

Het is dus niet nodig dat een rechtshandeling het beoogde rechtsgevolg heeft. Je kunt nog proberen vol te houden dat het beoogde rechtsgevolg in theorie had moeten kunnen intreden, of iets dergelijks, maar dat lijkt mij geen bruikbare definitie.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.