Staatsaansprakelijkheid door onderdaan niet-lidstaat?

[Gentleman]

Kan een staat worden aangesproken door een onderdaan van een andere staat welke geen lid is bij een verdrag, o.g.v. een geschonden recht in dat verdrag?

Ik ben hevig op zoek naar het antwoord op deze vraag, maar ik kom niet verder dan dat dit wel zou kunnen o.g.v. gewoonterecht (los gezien van de vraag bij welke rechter moet worden geprocedeert).

Wellicht is hier iemand die me een duwtje in de juiste richting kan geven...
_________________
ai

[bona fides]

Ik weet niet zo heel veel van internationaal recht, maar volgens mij werken verdragen gewoonlijk slechts tussen staten, en niet tussen staten en burgers. Dus ook burgers van staten die wel lid zijn van het verdrag of burgers van de staat die het verdrag schendt hebben in het algemeen geen actie tegen de schendende staat.

Het verdrag zelf kan wel een regeling bieden. Op het EVRM bijvoorbeeld kan een ieder zich beroepen die zich bevindt op het grondgebied dat door een lidstaat gecontroleerd wordt (ik weet niet of dit de precies de juiste uitdrukking is, maar het EVRM geldt als ik me niet vergis bijvoorbeeld ook binnen door Nederland gecontroleerde gebieden van Afghanistan.)

[tikSimone]

Had je hier al antwoord op moeten kunnen geven, maar ben helaas nog te ver achter met de stof (en die van vorig jaar is weggezakt). In het algemeen is de rol van het individu in het internationaal recht niet zo groot. Het accent ligt toch op staten (en daarna andere rechtssubjecten, zoals bijv. internationale organisaties). Het zal er ook van af hangen welk onderwerp het betreft.

Als ik het wat duidelijker heb meld ik me weer. Maar heb je zelf geen boek bij de hand? En om wat voor kwestie zou het in concreto gaan, dan?
_________________
Nait soez'n, moar doun!

[StevenK]

[Gentleman]

Bedankt voor jullie reacties.
ad Simone
De voorgeschreven literatuur was niet in de UB aanwezig, maar nu heb ik bij de KB wat uit het boek gekopieerd.

Het gaat om art. 8 EVRM. En ik weet nu ongeveer waar ik moet gaan zoeken. Ik denk dat ik het ga gooien op 'State Responsibility', dus dat de staat verantwoordelijk is voor zijn (in mijn geval) handelen buiten het territorium van de staat. Ik kan echter alleen het arrest 'Loizidou v. Turkijke' hierover vinden. Is er misschien iemand die meer over dit leerstuk weet?
_________________
ai

[bona fides]

Je bent kennelijk op zoek naar iets veel specifiekers dan je oorspronkelijke vraag. Misschien kun je nog wat meer vertellen over de (mogelijke) schending van art 8 EVRM?

Uit Loizidou/Turkije volgt zo te zien dat de bescherming van het EVRM ook is in te roepen op grondgebied dat door een lidstaat effectief gecontroleerd wordt:

[Gentleman]

Ik wil inderdaad beredeneren dat mijn antwoord 'ja' moet luiden. Het begrip State Responsibility heb ik uit datzelfde arrest en daar wordt inderdaad gesproken over 'effective control'. Ik wilde dus proberen te beredeneren dat de leer van de State Responsibility ook analoog kan worden toegepast op een handelen van de overheid-lidstaat in een niet- lidstaat.

Dit handelen is in mijn geval een opdracht tot aanneming werk, wat gevolgen met zich meebrengt die niet door de beugel kunnen o.g.v. art. 8 EVRM (eerbiediging persoonlijke levessfeer). Over de schending opzichzelf heb ik weinig moeite met dit aan te tonen, maar het gaat me meer om de beredenering waarom deze handeling valt binnen de rechtsmacht (jurisdiction) van de lidstaat.
_________________
ai

[Machiel]

Als een bepaling uit een verdrag directe werking heeft (een ieder verbindend is) zoals het geval is bij de mensenrecht bepalingen uit het EVRM dan gelden zij erga omnes: iedereen die op een gegeven moment door een lidstaat bij het EVRM gehinderd wordt in het uitvoeren van z'n familylife kan art. 8 inroepen. De nationaliteit van betrokkene en de plaats waar deze zich bevind is niet relevant: relevant is de vraag of het geschil valt aan te knopen aan het handelen of nalaten van de lidstaat.

Dat betekend dat art. 8 EVRM in Nederland geldt voor alle die zich hier bevinden en voor iedereen daarbuiten die door handelen of nalaten van de Nederlandse overheid belemmerd worden in hun familylife.
_________________
Liberae sunt nostrae cogitationes! - Cicero -

[bona fides]

Wil je beredenen dat het antwoord op je vraag in het algemeen "ja" luidt? Of in de specifieke situatie dat een bepaling van het EVRM in het geding is?

Het eerste geval zal m.i. nooit correct beredeneert kunnen worden, omdat het niet waar is. Het volkenrecht geeft het individu geen actie jegens een schendende staat. Een arrest dat betrekking heeft op een bepaling van het EVRM doet hier niet aan af, want in de specifieke context van het EVRM is zo'n actie er, onder voorwaarden, nu eenmaal wel. Een regel uit een arrest van het EHRM laat zich niet analoog toepassen op het ongeschreven volkenrecht. Het zou een redenering zijn als: rechten uit het EVRM kunnen afgedwongen worden bij een internationaal hof, dus analoog kan ieder recht uit een verdrag afgedwongen worden bij een internationaal hof.

Of ik mis nog iets. Het feit dat het in jouw geval kennelijk toch gaat over het EVRM lijkt erop te duiden dat je de 'effective control' regel alleen nodig hebt binnen het EVRM. Dan is er natuurlijk geen probleem, en lijkt me het arrest over Turks Cyprus heel geschikt. Ik denk dat je het zo moet zien, dat de regel uit dat arrest aangeeft hoe art 1 EVRM (dacht ik) moet worden uitgelegd. Die uitleg is dan vanzelfsprekend ook van toepassing in combinatie met andere rechten uit het verdrag, zoals art 8 EVRM. Maar merk op dat je oorspronkelijke vraag het heeft over "een verdrag" en (internationaal) gewoonterecht. Het volkenrecht en het EVRM-recht zijn niet zomaar gelijk te stellen.

[Gentleman]

Bedankt voor jullie reacties, ik denk dat ik nu op het juiste spoor zit.

@bona fides je hebt inderdaad gelijk, het EVRM heeft een heel ander karakter dan de meeste andere verdragen. Ik had mijn vraag wat specifieker moeten stellen. Het ging dus om een recht uit het EVRM dat ik moet proberen af te dwingen bij het EHRM.
_________________
ai