|
Afdrukken Rechtenforum.nl -> Intellectueel eigendom |
Geplaatst: zo 20 mei 2007 20:10—
|
Naar aanleiding van deze draad.
Als je van iemand een brief ontvangt, rust op die brief het auteursrecht van de schrijver. Dit betekent dat je zonder zijn toestemming die brief in principe niet mag kopiëren, en dus bijv. niet in de krant of op internet mag zetten. Ik vraag me af of je als ontvanger uit die brief wel mag citeren op grond van art 15a Auteurswet 1912. In het bijzonder is dan de vraag of is voldaan aan de eis van rechtmatige openbaarmaking (het artikel stelt natuurlijk nog andere beperkingen). Ik denk van wel, en wel om de volgende reden. Als ik van iemand een brief ontvang, ben ik gerechtigd dat exemplaar van de brief aan willekeurige anderen te tonen (ivm uitputting van het auteursrecht; ik mag de brief niet kopiëren of uitlenen, wel weer verkopen of weggeven). Ik kan dus besluiten om gedurende een bepaalde periode iedereen de mogelijkheid tot inzage te geven. Dit lijkt mij voldoende voor "openbaarmaking". Deze openbaarmaking is rechtmatig, omdat het auteursrecht dit toelaat. Dit is anders wanneer ik de brief heb gekregen onder een geheimhoudingsovereenkomst. Hiervoor lijkt het me niet voldoende dat in die brief staat dat de inhoud geheim is, want dan ontbreekt de wilsovereenstemming. Het is wel voldoende als de brief bijv. van mijn werkgever is en ik moet begrijpen dat mijn arbeidsovereenkomst mij verplicht de brief geheim te houden. Maar zonder zo'n soort relatie kan ik dus overgaan tot een rechtmatige openbaarmaking van de brief. Vervolgens kan ik uit de brief citeren (onder de overige beperkingen van art 15a Auteurswet 1912). Het doet er daarbij m.i. niet toe hoe lang die periode van openbaar maken heeft geduurd. Ik kan het een jaar zo gewild hebben, of een uur. Het is niet nodig dat iedereen de brief te lezen krijgt, alleen dat iedereen er (in theorie) de mogelijkheid toe had. Praktisch gesproken kan ik, als eigenaar van die brief, altijd een beroep doen op die rechtmatige openbaarmaking. Wat hier voor een brief geldt, geldt m.i. ook voor e-mail. Ik mag een ontvangen e-mail niet doorsturen (dat is kopiëren), maar wel aan anderen laten lezen. Nu ben ik natuurlijk benieuwd in hoeverre het bovenstaande opgaat... |
Geplaatst: zo 20 mei 2007 20:24—
| Het lijkt me dat je die grens moet zoeken, langs de grens van de persoonlijke levenssfeer van de briefschrijver. |
Geplaatst: zo 20 mei 2007 21:02—
Ben ik met je eens, citeren moet wel gebeuren in proportie met een redelijk doel (art 15a lid 1 aanhef en sub 2). Bij een zuiver persoonlijk bedoelde brief met een inhoud die verder nauwelijks interessant is voor de buitenwereld zul je al snel over die grens heengaan. Ik vraag me dus af in hoeverre het vereiste van de rechtmatige (voorafgaande) openbaarmaking een rol speelt, lid 1 sub 1. |
Geplaatst: zo 20 mei 2007 22:15—
|
Spoor/Verkade/Visser is erg stellig dat je niet uit brieven kunt citeren: "[het vereiste van rechtmatig openbaar gemaakt zijn] sluit b.v. een citaatrecht met betrekking tot niet-gepubliceerde foto's, brieven of dagboeken uit" (p. 245). In de voetnoot wordt verwezen naar Hof A'dam 8 juli 1999, AMI 1999 p. 116 over de ongepubliceerde pagina's uit het dagboek van Anne Frank (geen citaat).
Mijn Wichers-Hoeth ligt op het werk, daar zal ik morgen even in kijken. Ik zou zelf zeggen dat de schrijver van een brief een redelijke verwachting van bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer heeft voor wat betreft de inhoud van de brief. Dat stuk papier mag de ontvanger dus niet zomaar openbaar maken. Het hangt een beetje van de inhoud af, bij een liefdesbrief lijkt me dit evident bijvoorbeeld. Arnoud |
Geplaatst: zo 20 mei 2007 23:10—
|
Ja, bescherming van de persoonlijke levenssfeer speelt hier natuurlijk al heel snel een rol. Citeren uit een brief kan om die reden onrechtmatig zijn ook wanneer het auteursrecht het misschien wel toestaat (al kan m.i. ook art 15a lid 1 sub 2 dan een probleem zijn).
Zodra de brief een meer zakelijke inhoud heeft, speelt de persoonlijke levensfeer een stuk minder. Dan blijft het auteursrecht over. Volgens Spoor/Verkade/Visser staat het auteursrecht dan aan citeren in de weg wegens het gebrek aan een rechtmatige voorafgaande openbaarmaking. Dat is interessant, want dat waag ik nu net te betwisten. Deze kwestie had overigens een rol kunnen spelen bij de publicatie van de e-mail van Maxima waarin ze de komst van haar eerstgeborene aankondigde, zie netkwesties onder "Auteursrecht wel". |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 3:58—
Er is in ieder geval één advocaat die dat ook van mening is, en daarbij ook de Auteurswet aanhaalt: de advocaat van de verdachte van de moord op Sévèke. Daarbij kan echter ook nog meespelen dat het dagboek van die verdachte nooit gepubliceerd is in enige zin; en anderzijds zou de Gelderlander zich op het maatschappelijk belang kunnen beroepen.
Dit doet bij mij twee vragen rijzen:
en anderzijds:
De nieuwswaarde van beide is hetzelfde; en van elke brief waaruit je zou willen citeren is het eventuele citaat in de eerste vorm om te werken. De laatste vorm heeft voor de lezer het voordeel dat er geen twijfel is dat de woorden van de schrijver verdraaid zijn (afgezien van uit hun verband gerukte citaten). In beide gevallen geldt dat getoetst moet worden op maatschappelijke relevantie en persoonlijke levenssfeer. Kortom, ik zie weinig praktisch nut van een verbod op letterlijk citeren omdat het altijd omzeild kan worden. Of mis ik iets? |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 8:38—
Volgens mij citeer je in de zin van de Aw ook als je parafraseert. In beide gevallen neem je immers een deel van het werk over. Bij het parafraseren niet letterlijk, maar ook niet-letterlijk overnemen is normaal inbreuk op het auteursrecht. Ik zou dus denken dat je ook niet mag zeggen "In een e-mail meldde Maxima dat zij zwanger is". Arnoud |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 9:57—
Mag ik dan ook niet schrijven: "Maxima meldde ons vandaag dat zij in verwachting is?". Er zijn verrekte weinig manieren waarop je dat feit kan verwoorden, en daarom had ik de mededeling ook expres zo klein gehouden. Hetzelfde met mijn voorbeeld uit de draad waar bona fides deze draad vanaf splitste: de rekening van m'n loodgieter, en z'n betalingsherinnering, en de aanmaning van z'n advocaat. Als je daarop èn auteursrecht laat rusten, èn betoogt dat volgens de Aw niet geciteerd en zelfs niet geparafraseerd mag worden, verbied je daarmee effectief de verspreiding van de informatie die in de brieven/emails zit. En daar is de Aw niet voor bedoeld, maar om de kunstzinnige uiting te beschermen. |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 10:12—
Niet als zij dat in een e-mail meldde en deze redelijkerwijs als een vertrouwelijke mededeling te beschouwen is. Dat is de crux. Het gaat er niet om of het e-mail is dan wel een telefoongesprek, SMS of wat dan ook. Is het vertrouwelijk? Dan mag je de inhoud niet doorgeven. De manier waarop je dat doet, is dan irrelevant.
Ook zakelijke teksten worden beschermd, denk aan een proefschrift over snaartheorie in de natuurkunde. Daar zit weinig kunstzinnigs aan maar het is wel degelijk auteursrechtelijk beschermd. De vraag is of je creatief was bij het maken van het werk. Zo ja, dan heb je een auteursrecht. Heb je een auteursrecht, dan moeten anderen jouw toestemming hebben om delen uit het werk over te nemen, al dan niet in gewijzigde vorm. Het citaatrecht biedt hen een excuus in beide situaties. Een "citaat" is dus zowel een letterlijke copy&paste als een parafrasering. Heb je geen auteursrecht, dan heb je de hele discussie over citaatrecht niet nodig. Met jouw korte voorbeeld is het inderdaad twijfelachtig (nu ik er nog eens over nadenk) of er auteursrecht op rust. Maar nog steeds blijft het punt van de privacy van de zender. Arnoud |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 11:15—
Da's een kwestie van inschatting van de situatie. Ingeval Maxima aan een journalist schrijft dat ze zwanger is - zonder te vermelden dat de informatie strict vertrouwelijk is - mag ze er redelijkerwijs van uitgaan dat die informatie de volgende dag in de krant staat. Als een wetenschapper een collega een ongepubliceerd paper toestuurt, mag hij ervan uitgaan dat dat vertrouwelijk behandeld wordt. Om maar een paar voorbeelden te noemen. Maar dit heeft meer met bescherming van de persoonlijke levenssfeer e.d. te maken dan met auteursrecht.
Het was niet m'n bedoeling te zeggen dat alleen literaire schrijfsels beschermd zijn, maar om een onderscheid te maken tussen betekenis van de inhoud van een schrijfsel en de manier waarop het opgeschreven is. En als ik als collega een pre-print van dat proefschrift heb, mag ik best een maand voor de promotie (proefschrift ligt allang bij de drukker) in mijn eigen woorden vertellen over de inhoud van dat proefschrift. Waarom zou ik niet zelfs mogen citeren? Nou wordt dat proefschrift toch wel gepubliceerd, maar neem dan dit paper dat meer dan 20 jaar in kopietjes gecirculeerd heeft en waarvan de auteurs nooit geprobeerd hebben het te publiceren. Mag je dan het idee van "formulae as types" niet gebruiken? Nog een ander voorbeeld over betekenis vs. manier van opschrijven, uit de software dit keer. Het Samba-project maakt een programma voor (o.a.) Linux dat (o.a.) de filesysteem-sharing van Windows nabouwt. Ze mogen die betekenis nabouwen; zelfs als ze van Microsoft de specificaties hoe dat werkt zouden krijgen (wat MS van de EU moet doen). Is dat niet ook parafraseren? Pas als ze letterlijk source code van MS zouden overnemen, zouden ze het auteursrecht schenden.
Er moet natuurlijk wel een mogelijkheid tot "creatieve expressie" zijn, en hoe korter de uitlating hoe minder mogelijkheid daartoe is. Om een parallel met software te trekken: het statement
is zeker niet auteursrechtelijk beschermd. PS. En ja - ik weet dat zulke parallellen heel gevaarlijk zijn, omdat alle vormen van "creatieve uiting" toch allemaal net weer anders zijn. |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 11:18—
|
Met Kunst heeft het auteursrecht inderdaad niet veel te maken.
Het verbaast me wel dat parafraseren in beginsel ook onder het auteursrecht valt. Ik dacht dat wanneer je de inhoud van een tekst in je eigen woorden weergeeft, dat gewoon een eigen werk is. Anders zou het auteursrecht m.i. bescherming op het "idee" geven in plaats van op de expressie. Maar misschien dacht ik dat parafraseren "altijd mag" juist omdat dit onder het citaatrecht valt, en dus (vrijwel altijd) mag. De uitzondering is dan het parafraseren/citeren uit niet eerder rechtmatig geopenbaard werk.
Maar dit staat m.i. los van het auteursrecht. Als een bericht vertrouwelijk is, en je hebt een geheimhoudingsplicht, dan mag je de inhoud niet doorgeven. De vraag is wel of ik een geheimhoudingsplicht heb wanneer ik van een persoon met wie ik geen "geheimhoudingsovereenkomst" heb een bericht ontvang dat redelijkerwijs als vertrouwelijk is te beschouwen (bijv. vanwege een standaard "this is confidential" onderschrift). Ik denk het niet. (Maar een geheimhoudingsovk is aan de andere kant vermoedelijk wel weer snel af te leiden uit de redelijkheid en billijkheid, bijv. bij contractspartijen.) In het geval van de e-mail van Maxima aan haar vrienden is het denk ik niet zo zeer een geheimhoudingsplicht die wordt geschonden, als wel haar persoonlijke levensfeer. Maar op haar persoonlijke levensfeer heeft Maxima nu net weer iets minder "recht" dan de gemiddelde persoon. Als de vertrouwelijkheid en/of de persoonlijke levensfeer er aan in de weg staan dat een ontvanger van Maxima's mail de mail aan willekeurige derden toont, dan kan ook geen sprake zijn van rechtmatige openbaarmaking, en mag citeren uit de mail dus ook niet. Citeren uit ongepubliceerde bladzijden van het dagboek van Anne Frank daarentegen is niet een inbreuk op de persoonlijke levensfeer of inbreuk op een geheimhoudingsplicht, maar inbreuk op het auteursrecht. Ik zou denken dat parafraseren dan wel zou mogen, maar blijkbaar vergis ik me daarin. |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 11:58—
Ah, is daarvoor in 1994 de termijn opgerekt van 50 jaar na de dood tot 70 jaar na de dood? En ik maar denken dat het om Mickey Mouse ging 
|
Geplaatst: ma 21 mei 2007 12:53—
Klopt. Maar het recht is vrijwel altijd een inschatting van de situatie en een afweging van belangen. Er zijn zelden absolute waarheden.
Omdat citeren betekent dat je stukjes van andermans werk overneemt, en dat is een inbreuk op het auteursrecht. Je mag wel in je eigen woorden dingen vertellen, maar je mag niet andermans werk overnemen. Ook niet in gewijzigde vorm. En ja, de grens tussen "in je eigen woorden vertellen wat er in staat" en "parafraserend citeren" is vaag. Hoe dan ook, als je gaat citeren dan moet het uit een reeds gepubliceerd werk zijn. Je mag dus niet uit een nog ongepubliceerd proefschrift citeren.
Een idee mag je best ergens uit halen en hergebruiken. Ideeën zijn vrij. Je mag alleen niet de bewoordingen van Curry/Howard overnemen.
Dat is geen parafraseren maar reverse engineeringen. Zij kijken hoe het SMB protocol werkt, maken op basis daarvan een specificatie van wat hun programma moet gaan doen, en bouwen daarmee hun programma. Daar wordt dus geen letter uit het werk van Microsoft overgenomen, ook niet geparafraseerd. Zouden ze b.v. de specs van MS lezen en die in eigen bewoordingen doorvertellen, dan lopen ze in dat grijze gebied tussen "doorvertellen van het idee in eigen woorden" en "parafraserend overnemen uit andermans werk". Omdat MS die specs als ongepubliceerde en bovendien geheime documentatie beschouwt, is dat laatste niet toegestaan. Je moet dus een licentie van MS nemen wil je die specs gebruiken, En omdat MS er een licentie bijstopt die expliciet verbiedt om er open source implementaties van SMB mee te bouwen, zijn Allison cs. nogal boos.
Nee. Maar let niet op lengte, het gaat om creativiteit. Een haiku is 17 lettergrepen en toch beschermd. Dit ook:
Bonuspunten als je raadt wat het doet. 
Arnoud |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 12:58—
|
Ok, ik doe het even met een voorbeeld.
Dit is een citaat:
Dit is parafraseren: Bona fides verbaasde zich over het feit dat parafraseren vaak ook onder het auteursrecht valt. Hij dacht dat je een eigen, origineel werk maakt wanneer je de inhoud van een tekst in je eigen woorden presenteert. Anders zou -zo stelt bona fides- het auteursrecht immers bescherming op het "idee" geven in plaats van op de expressie. Dit is "in mijn eigen woorden": Bona fides lijkt te vinden dat parafraseren iets wezenlijk anders is dan citeren, omdat je bij parafraseren je eigen woorden gebruikt en bij citeren letterlijk andermans woorden. En door die "eigen woorden" zou je in die redenering vrij lopen van het auteursrecht van die ander. Maar zoals hierboven te zien is, kan een parafrase ook best andermans creatieve expressie bevatten. In dat geval valt deze onder het auteursrecht. Arnoud |
Geplaatst: ma 21 mei 2007 14:02—
Aw 15a spreekt ook van "aankondiging", dus als het proefschrift nog niet in de boekhandel ligt maar wel al bij de drukker lijkt me dat toegestaan.
Ja, ideeën zijn vrij. Maar het idee van Curry/Howard, hoe formules en types met elkaar corresponderen, kun je wiskundig maar op een manier opschrijven (of je moet nieuwe notatie gaan verzinnen  ).
Het ging me vooral om het aspect dat ze het idee - hoe het SMB protocol werkt - zelf weer verwoorden in nieuwe software. Is "reverse engineering" niet simpelweg de opeenvolging van (1) uitzoeken wat het idee (werking) van het bestaande programma is, en (2) dat idee opnieuw implementeren?
Maar de EU laat het er ook niet bij zitten; ze dreigen zelfs de royalties op nul te zetten.
Uiteraard. Het fragment
zou een beter voorbeeld zijn. Langer dan een haiku, geen creativiteit.
Zo te zien is dat een programma dat z'n eigen broncode afdrukt. 't Is alleen geen geldig ISO C. Verander de 'p' en de 'a' die als argument voor main gebruikt zijn in 'void' en 't klopt
|
|
Rechtenforum.nl -> Intellectueel eigendom
Tijden zijn in GMT + 2 uur |
|
|
© 2003 - 2005 Rechtenforum.nl