DNA-databank

[liza84]

Hallo allemaal,

Ik ben Liza, eerste jaars studente Sociaal Juridische Dienstverlening.

Voor mijn studie moet ik een adviesrapport schrijven over het wel of niet aanleggen van een DNA-databank. Er moet een afweging gemaakt worden over de ethische dillema's die hier bij spelen. Welke mogelijke juridische en praktische bezwaren bestaan er? Welke juridische-inhoudelijk-technische-, maatschappelijke-en praktische aspecten spelen een rol? Graag zou ik jullie mening hierover willen horen om vervolgens een weloverwogen standpunt in te nemen.

Alvast vriendelijk bedankt!

Liza

Moderatie: oorspronkelijke titel van het onderwerp DNA-onderzoek in strafzaken

[abraxes]

Origineel zou misschien zijn:

Zuid-Koreanen klonen menselijke cel

(16 december 1998)
Wetenschappers in Zuid-Korea meldden gisteren dat ze erin zijn geslaagd om een menselijke cel te klonen. De gekloonde cel groeide uit tot een viercellig embryo. Het is daarmee de eerste bekende poging om een mens te klonen.

in hoeverre dit van invloed is op het unieke DNA moet nog blijken, overigens zou dit een bezwaar kunnen zijn tegen een DNA bank, indien DNA in de toekomst niet meer uniek is. (zie ook een film van Arnold Schwarzenegger).

Verder is er ontiegelijk veel info te vinden omtrent dit thema op het internet. Wel een leuk onderwerp trouwens. Ik denk zelf zoal aan: vergroting pakkans, misleiding, privacy, misbruik, meer veiligheid, aanpassing wetten, aanpassing bevoegdheden beide partijen rechtsgang, waardering positie deskundige enzovoort.

[bona fides]

Vóór een databank: bruikbaar bij het oplossen van misdaden.
Tegen:
1. inbreuk op privacy
2. mogelijkheden van misbruik door onbevoegden (hoe streng de wetgeving ook zal zijn, de ervaring leert dat misbruik met zekerheid zal plaatsvinden)
3. mogelijkheden van misbruik door bevoegden
4. je weet niet wie later bevoegd zal zijn (stel een figuur als Wilders krijgt het voor het zeggen, de geschiedenis heeft genoeg voorbeelden).
5. DNA bewijs zegt niet alles, er is makkelijk mee te knoeien. Het is heel wat eenvoudiger om wat haren van een ander achter te laten dan een vingerafdruk van een ander.

De mogelijkheden van misbruik zijn natuurlijk ook op te splitsen. Bijvoorbeeld misbruik in de zin van achterhalen wie ergens geweest is (wie heeft daar staan demonstreren, wie heeft dat pamflet geschreven), maar ook misbruik in de zin van screening op persoonseigenschappen. Zodra het gen voor geaardheid XYZ bekend is iedereen met dat gen opsporen en [verzin maar wat].

Nog een overweging: waarom zouden we wel een databank willen met dna-materiaal van iedereen, maar hebben we nooit een databank gemaakt van alle vingerafdrukken? (We hebben natuurlijk wel een databank met de vingerafdrukken van veroordeelde criminelen en misschien een groep daaromheen.)

[abraxes]

Misschien is verder een nationale DNA bank te beperkt, beter zou zijn een Europese DNA bank, dan wel samenwerking op dat vlak.

[Eva]

Hoi Liza, Ik schrijf momenteel mijn scriptie over DNA. De probleemstelling gaat over in hoeverre artikel 8 EVRM zich met de gedwongen afname van erfelijk materiaal verhoudt. Ik ben al helemaal thuis in het onderwerp en heb genoeg voors en tegens voor je. Stuur me anders maar een pbtje als je ze allemaal wilt horen.

bona fides schreef:

[bona fides]

Hoe weten we dat het junk is en dat uit de informatie verder niets is af te leiden? Wat we op dit moment niet kunnen kan over een paar jaar wel. En waar blijven de fysieke DNA-samples? Hoe groot is de stap straks nog om toch ook maar andere kenmerken vast te leggen? Waarom zou iemand daartegen zijn? Als je niets fouts doet heb je toch niets te verbergen?

[liza84]

[liza84]

Bedankt voor jullie tips, kan er zeker iets mee!

[bona fides]

[abraxes]

Commissie wil Europees dna- en vingerafdrukkenregister

Dinsdag 29 november 2005, 08:14 - De Europese Commissie wil dat nationale dna-banken en vingerafdrukkenregisters met elkaar verbonden worden. Er moeten Europese superregisters komen.

De Commissie komt volgend jaar met concrete voorstellen. Op termijn ziet de Commissie ook brood in een Europees paspoortenregister en een Europees bevolkingsregister. De voorstellen staan te lezen in een discussiedocument dat de Europese Commissie vorige week lanceerde.

In dit document reflecteert het uitvoerend orgaan op het toekomstig gebruik van Europese databestanden. De Europese Unie kent nu al een aantal databanken, zoals het Europees Informatiesysteem (EIS), het Schengen Informatiesysteem (SIS), het Visa Informatiesysteem (VIS) en Eurodac, waarin de vingerafdrukken van asielzoekers staan opgeslagen.

Tot nu toe kunnen deze databestanden alleen worden gebruikt voor het doel waarvoor ze opgericht zijn. Dat is in toenemende mate een doorn in het oog van een aantal Europese lidstaten, aangevoerd door Duitsland. Deze lidstaten dringen er al langer op aan de databestanden toegankelijk te maken voor alle opsporings- en inlichtingendiensten van de lidstaten. Ook bepleit Duitsland al langer de koppeling van de databestanden, om Rasterfahndung mogelijk te maken: het doorzoeken van allerlei databanken aan de hand van vooropgezette profielen van potentiële misdadigers en terroristen.

Eerste stappen
De eerste stappen zijn inmiddels al gezet. De Europese Commissie stelde vorige week ook voor om nationale opsporings- en inlichtingendiensten, en de Europese politieorganisatie Europol toegang te geven tot het Visa Informatiesysteem. In dit systeem komen een groot aantal gegevens te staan van een ieder die de Europese Unie bezoekt, waaronder digitale pasfoto's en vingerafdrukken.

Maar volgens de Commissie is meer nodig, want het gebruik van de huidige Europese databanken laat volgens opsporingsdiensten nog te veel veiligheidsgaten bestaan. Zo zijn er grenzen aan alfanumerieke doorzoekingen van de systemen, waarbij gezocht wordt op namen, geboortedatums en geboorteplaatsen.

Doordat er fouten in de gegevensverwerking worden gemaakt, en valse namen en geboortedata worden opgegeven, wordt de foutenmarge steeds groter. "Des te meer namen in een databank staan, des te moeilijker is het een persoon te traceren en des te groter de kans dat iemand verkeerd geïdentificeerd wordt", aldus de Europese Commissie.

Ook is het moeilijk illegale immigranten te identificeren, omdat ze geen of vervalste identiteitsdocumenten bezitten. Daarnaast vertoont het VIS gebreken omdat het alleen geldt voor visumplichtigen. Buitenlanders die bijvoorbeeld een verblijfsvergunning hebben of een lange termijnvisum, worden niet in het VIS geregistreerd. Volgens de Commissie is dit voor inlichtingendiensten een 'groot gebrek'.

Een ander probleem bij het VIS is dat geen registratie wordt bijgehouden van de precieze aankomst en vertrek van bezoekers aan de Unie. Veiligheidsgaten worden ook gezien bij de registratie en identificatie van Europese burgers. Weliswaar worden alle Europese burgers binnenkort verplicht om biometrische gegevens als vingerafdrukken en pasfoto's af te staan, maar volgens de Commissie zijn we er dan nog niet. Zo is het niet mogelijk te onderzoeken of iemand die verdacht wordt van terrorisme of zware criminaliteit in een lidstaat een paspoort of identiteitskaart heeft aangevraagd.

De commissie wil in ieder geval volgend jaar voorstellen om de nationale dna-databanken en vingerafdrukkenregisters met elkaar te verbinden. Zo moeten de opsporings- en inlichtingendiensten automatisch de nationale registers kunnen doorzoeken. Daarnaast krijgen opsporings- en inlichtingendiensten toegang tot alle Europese databanken, zo is de bedoeling.

Op de langere termijn wil de Commissie een Europees vingerafdrukkenregister dat automatisch doorzocht kan worden. Daarnaast zou er een sluitend in- en uitgangscontrolesysteem moeten komen. Elke reiziger zou zowel bij binnenkomst als bij vertrek geregistreerd moeten worden aan de hand van biometrische identificatoren, zodat de autoriteiten precies weten wie in het land is en wie na afloop van het visum het grondgebied niet heeft verlaten.

Ook een Europees register van paspoorten en reisdocumenten zou de veiligheid ten goede komen, aldus de Commissie. 'Zo kan direct in heel Europa van elk paspoort of reisdocument worden vastgesteld of het authentiek is en de identiteit van de houder vastgesteld,' aldus de commissie.

Privacy
De Commissie erkent dat er vanuit privacyoogpunt haken en ogen zitten aan de voorstellen. Want breed toegang verlenen tot registers waarin mensen staan die al eens veroordeeld zijn is één ding, toegang verlenen tot immigratie-, visum- en asielregisters is iets anders. "Het vragen van asiel of een visum vormt uiteraard geen enkele indicatie dat diegene van plan is een misdrijf of terroristische daad te plegen." Daarom zou toegang tot deze databanken alleen mogen om zware misdrijven of terrorisme te voorkomen, te ontdekken of op te sporen.

Uit het voorstel om opsporings- en inlichtingendiensten toegang tot het VIS te verlenen, blijkt echter dat er ruime criteria gelden om het VIS te mogen doorzoeken. Het mag als het noodzakelijk is om terroristische misdrijven of zware criminaliteit te voorkomen, te ontdekken of te onderzoeken en moet gekoppeld zijn aan een specifieke zaak.

Zo'n specifieke zaak is omschreven als een specifieke gebeurtenis, een onmiddellijke dreiging, personen tegen wie gegronde redenen bestaan om aan te nemen dat ze zich schuldig zullen gaan maken aan terrorisme of zware criminaliteit, of een persoon die een connectie heeft met dergelijke verdachten.

Prullenbak
Maar het VIS mag ook geraadpleegd worden als er 'feitelijke indicaties' zijn dat consultatie van het VIS zal bijdragen aan de voorkoming, ontdekking of opsporing van terrorisme of zware criminaliteit.

De creatie van een Europees paspoortenregister is ook een heikel thema. Zo'n beetje alle denkbare privacywaakhonden hebben ideeën op dit gebied naar de prullenbak verwezen, vanwege het grote potentieel voor misbruik. De Commissie stelt echter dat als het maatschappelijke belang groot genoeg is, de oprichting van zo'n register toch overwogen moet worden.

De plannen van de Europese Commissie passen in de Europese en nationale tendens om steeds meer gegevens van alle burgers op te slaan en doorzoekbaar te maken voor opsporings- en inlichtingendiensten. Bovendien kunnen nationale diensten steeds makkelijker in elkaars databestanden neuzen.

Het nieuwe uitgangspunt voor informatie-uitwisseling in de Europese Unie is dat een buitenlands informatieverzoek op dezelfde manier als een binnenlands informatieverzoek wordt behandeld. Er zal niet langer getoetst worden of buitenlandse diensten wel een legitieme reden hebben om de informatie op te vragen, of het wel gaat om strafbare feiten die in Nederland ook strafbaar zijn, en of er voldoende garantie zijn dat verdachten een fatsoenlijke rechtsgang tegemoet kunnen zien. Onderliggend idee is dat de rechtsstelsels van de Europese lidstaten weliswaar sterk van elkaar verschillen, maar gelijkwaardig zijn.

http://www.webwereld.nl/articles/38542

[liza84]

[quote="bona fides"]

[meester]

Je hoort nogal eens de term "als je niets fout doet, heb je niets te verbergen". Er zijn ook gewoon zaken die een ander gewoon niets aangaan..Als er een camera op mijn huiskamer gericht zou zijn, valt er niets te zien, en toch wil ik dat niet.
Een foutje met opgeslagen DNA materiaal is zo gemaakt, en we weten wat er kan gebeuren als justitie z'n klauwen in je zet..
_________________
Nil desperandum!

[Eva]

bona fides schreef:

[bona fides]

[abraxes]

De tegenargumenten uit voorgaande berichten geven vooral blijk van een niet foutloze toepassing door verschillende partijen (advocaat, officier, rechter, OM) en een systeem dat verkeerde toepassing mogelijk maakt, een systeem waarbij bescherming tegen onwenselijkheden ondenkbaar is.

Het analyseren van Deoxyribo Nucleic Acid als zodanig, kan daar enigszins los van worden gezien. Ik heb het over de wetenschap. DNA kan nauwkeurig worden onderzocht en in bepaalde gevallen staat onomstotelijk vast dat profiel gelijkenis vertoont.

Een DNA bank zou in die gevallen een uitkomst zijn, mits we een systeem kennen waarbij voorstaande (en overige) bezwaren niet kunnen voorkomen. Wel is het zo dat een systeem waarbij zulke bezwaren niet kunnen voorkomen, veelal onrealistisch is. Het is naar verwachting onmogelijk fouten geheel uit te sluiten, zodoende moet het systeem de mogelijkheid bieden om fouten te kunnen herstellen. Bovendien hoeven de fouten niet zozeer aanzienlijke schade aan te richten, indien men een systeem ontwikkelt waarbij dit niet in de hand wordt gewerkt.

Voorbeeld
Onterechte straf als zodanig, impliceert veelal aanzienlijke schade. Juist omdat DNA bij goede toepassing meer zekerheid kan bieden bij het aanwijzen van de dader, is daar de mogelijkheid onterechte straf te reduceren.

Een dergelijk deugdelijk systeem zou mijn inziens, in vergelijk met het huidige systeem een aanwinst zijn, het maken van fouten kan juist worden beperkt, hetgeen kan resulteren in meer terechte, en minder onterechte veroordelingen.

Het is derhalve zeer nuttig een dergelijk systeem te ontwikkelen. Wellicht is dit haalbaar. Indien ik de zaak vanuit constructieve invalshoek benader, zou ik zoal de bezwaren inventariseren om vervolgens te komen tot een oplossing. Ik neem aan dat deze mijn inziens logische benadering deel uit maakt van de thans waarneembare praktijken en dat we zo dadelijk overgaan tot de vervolgfase.