rechtsgeldigheid dubieuze overeenkomsten

[Onderzoek]

Beste lezers,

Graag wil ik weten wat op dit moment de rechtsgeldigheid is van een telefonische "overeenkomst" die slechts bestaat uit een toezegging (dus uitdrukkelijk GEEN afspraak om iets te af te nemen) voor het toezenden van documentatie waarbij er in die documentatie een negatieve optie blijkt te zitten in de vorm van een kaartje dat binnen een bepaalde termijn moet worden geretourneerd als er geen belangstelling is voor het aanbod.

Graag verneem ik ook wat de rechtsgeldigheid is van een aangetekende brief en van een verzonden faxbericht. Voor zover ik weet kan een aangetekende brief ook een enveloppe zijn met daarin een blanco velletje papier en kan de ontvanger iedere brief -aangetekend of niet- weigeren. Ook een ontvangstbevestiging van een fax door een faxapparaat zegt feitelijk niets over de inhoud van het bericht.

Ook verneem ik graag wat op dit moment de rechtsgeldigheid is van communicatie via email en via opgenomen telefoongesprekken. De reden voor deze vragen ligt in het feit dat men steeds vaker te maken krijgt met callcenters of andere vormen van marketing waarbij ogenschijnlijk vrijblijvend iets wordt aangeboden. Niet reageren of naderhand via telefoon, brief, fax of mail aangeven dat er geen interesse is helpt niet.

Sommige dubieuze firma's gaan dan toch iets verzenden of in ieder geval factureren, compleet met herinneringen, administratiekosten en een incasso er achteraan. Dit zijn niet altijd firma's met producten die op zich al dubieus zijn zoals hangertjes met verborgen krachten of iets dergelijks maar ook energieleveranciers die diensten en leveranties factureren die nooit zijn overeengekomen en ook niet uitgevoerd. Veel van mijn klanten maar ook ikzelf hebben hier regelmatig last van.

Ook verneem ik graag in hoeverre ongevraagd aangeboden producten en diensten vrijblijvend aangenomen mogen worden. Dus het ongevraagd toegezonden pakket, de ongevraagd bezoekende c.v.-monteur, etcetera. Ik ben zelf langzamerhand zo spuugzat van een bepaalde energieleverancier dat ik overweeg om de volgende monteur die door hen ongevraagd wordt gestuurd een paar koppen koffie aan te bieden en lekker z'n werk te laten doen. Ik heb nooit een contract afgesloten.

Tot slot verneem ik graag in hoeverre eigen tijd en andere kosten verhaald mogen worden op een leverancier en wat dan een redelijk tarief is. Ik heb inmiddels meer dan 18 uren besteed aan pogingen om dit soort misverstanden recht te zetten en ik vraag me af waarom ik gratis de administratie van een energieleverancier op orde moet brengen. Ik wordt door die leverancier toch niet serieus genomen. Er is dus een kans dat ik moet voorkomen omdat ik weiger te betalen voor iets dat nooit is besteld of geleverd. Omdat dat waarschijnlijk de enige methode is om van dit gezeur af te komen wil ik langzamerhand ook wel graag naar de rechter.

Bij voorbaat dank voor de te nemen moeite!

[StevenK]

[abraxes]

[Onderzoek]

Ongetwijfeld heb ik in mijn vraag een term gebruikt die niet correct is. Met rechtsgeldigheid bedoel ik of iets wordt geaccepteerd als bewijs of als wettige overeenkomst. Ik ben geen jurist maar krijg door mijn werk (incasso en verhaalsinformatie) wel heel regelmatig met dit soort situaties te maken. Welles / nietes situaties waarbij moeilijk is vast te stellen wie van de partijen -handig- liegt en wie feitelijk bedonderd wordt.

Stel u ontvangt een spooknota voor een leverantie en reageert daar niet op. Echter de leverancier stuurt u zogenaamd een herinnering en een aanmaning via aangetekende brief. Feitelijk ontvangt u steeds een enveloppe met blanco inhoud. Of u ontvangt een leeg faxbericht. In beide gevallen heeft de afzender wel een bewijs dat hij iets naar u heeft verzonden. In hoeverre is iets dergelijks voor een rechter geloofwaardig als bewijs dat er werkelijk iets is overeengekomen tussen u en de leverancier?

Andersom geldt hetzelfde: bijvoorbeeld u ontvangt een leverantie die u niet heeft besteld en fatsoenshalve retourneert u dat naar de afzender. Voor de zekerheid stuurt u ook nog een aangetekende brief waarin u aangeeft niets te hebben besteld. Of u zegt een abonnement op via aangetekende brief en de ontvanger weigert deze aan te nemen. In hoeverre wordt dan door de rechter geloofd dat u daadwerkelijk een dergelijk bericht hebt verzonden?

Ik ben zelf een keer enorm mee op de koffie gekomen met dit soort "bewijs" doordat een ex-echtgenote mijn handtekening via kopieren naar een sheet op een opdracht via fax wist te plaatsen. Daarmee was bewijs geleverd voor mijn toestemming in het wijzigen van een rekening op uitsluitend mijn naam naar een en/of rekening. De rest kunt u wel raden. Ik heb dat met veel moeite ongedaan kunnen maken door te omschrijven hoe eenvoudig het is om een handtekening op die wijze te "verplaatsen".

Zoals u ongetwijfeld weet worden heel veel mensen overdonderd door leveranciers die direct dreigen met allelerlei vervelende maatregelen. Velen betalen dan maar "om van het gedonder af te zijn". Ik ben dat niet van plan; ik wil op tijd en volledig betalen voor alles wat mij volgens overeenkomst is geleverd maar niet voor zaken die er door een leverancier bij zijn verzonnen. En inmiddels blijkt dat het zich teweerstellen tegen dat soort leveranciers een hoop tijd en kosten met zich meebrengt.

Hartelijk dank voor uw reactie!

[Onderzoek]

Geldt die redelijkheid en billijkheid ook wanneer er tijdens het telefoongesprek vanuit het callcenter geen enkele aanwijzing is gegeven dat er zo'n kaartje in de catalogus zit? Veel mensen laten zich iets toezenden omdat ze dan het snelst af zijn van de telemarketeer die vaak op een ongelegen moment belt. Zo'n catalogus verdwijnt dan in de prullebak of krantenbak en wordt in veel gevallen pas veel later -of helemaal niet- doorgenomen. Op die manier wordt zo'n kaartje vaak niet geretourneerd.

[abraxes]

U kunt zich afvragen wat de gevolgen zijn indien u het kaartje niet retourneert. Mocht de wederpartij u een aanbod - inhoudende dat het niet reageren op het aanbod als aanvaard geldt - doen, dan is dit in beginsel van geen waarde. Vorenstaande zou in concreto betekenen dat bij geen reactie, in principe, gezien de omstandigheden, de overeenkomst eveneens niet tot stand komt.

Mijn verwachting is dat, indien er slechts sprake is van een telefonisch contact met een callcenter, waarbij wilsovereenstemming wordt bereikt inzake het toezenden van een catalogus zonder meer, dat er dan geen plaats is voor een uitzondering op de regel dat er in beginsel geen overeenkomst tot stand komt, anders dan hetgeen reeds is overeengekomen.

Met nadruk op dit laatste want in principe kan men (lees schrijver dezes) bij onderhavig geval niet eenduidig vaststellen, of de mededeling inhoudende geen interesse te hebben, onderdeel is van de overeenkomst als zodanig, of dat het hier gaat om een nieuw aanbod.

Mocht een en ander derhalve betrekking hebben op de bestaande overeenkomst, dan zie ik echter eveneens geen probleem ontstaan wanneer u het kaartje in de prullenbak deponeert. Wel zou het, afhankelijk van de situatie redelijk en billijk kunnen zijn, het kaartje te retourneren. Nu u de situatie meer heeft geconcretiseerd acht ik dit laatste echter meer onwaarschijnlijk, eerder getuigt de houding van de wederpartij tot onbillijk gedrag.

Maar misschien denkt Stevenk (of iemand anders) hier ander over.

[StevenK]

[Michael Dekkers]

Een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de aanvaarding daarvan. Als iemand het aanbod aanvaardt dat een firma (gratis) documentatie toezendt, dan aanvaardt men de inhoud van die documentatie geenszins. Factureren mag dan, zoveel als je maar wilt, maar daar er geen rechtsgrondslag is voor een geldige overeenkomst is er ook geen geldig vorderingsrecht.

[StevenK]

[Michael Dekkers]

De bewijslast - dus bewijzen dat er idd. sprake is van een ovk. - ligt dan wel bij de firma. Op het moment dat je een brief krijgt "u heeft een ovk gesloten" kun je daar zeker het beste op reageren, maar op het moment dat je dat nalaat of je de post "niet gezien hebt" is er nog steeds geen ovk.

Bovendien, in hoeverre zijn dan de afspraken over de kosten? Wat staat er op die factuur, is dat bedongen? Zo ie zo stemde de wil niet overeen met de verklaring en dus - zou er al een ovk bestaan - is die vernietigbaar.

En incassobureau of niet, er zal eerst een executoriale titel moeten zijn voordat de deurwaarder je huis komt leegplukken. Een rechter zal dit m.i. anders interpreteren dan de firma hoopt

[abraxes]

Stevenk:

[Onderzoek]

Uit alle reacties is mij een hoop duidelijk geworden, hoewel ik -als leek- een aantal termen niet begrijp. De termen rechtsverwerking en eis van bepaalbaarheid zijn me niet helemaal duidelijk.

De uitwerking van single malt in combinatie met leesvaardigheid en documentie vind ik een knap gevonden woordspeling, maar dit terzijde.

Het opsturen van het kaartje is inderdaad een geringe moeite maar in de praktijk zit het probleem in het feit dat de ontvanger van de catalogus niet weet dat hij dat moet doen. De ontvanger weet niet beter of er is hem vrijblijvend een catalogus toegezonden en hij weet dus niet eens dat er zo'n kaartje in zit. Omdat die catalogus eigenlijk niet gewenst was (immers de ontvanger was telefonisch benaderd op een ongelegen moment) wordt hij terzijde gelegd waardoor veel te laat -of helemaal niet- wordt ontdekt dat er moest worden gereageerd. Verder zijn er -vanuit het oogpunt van de ontvanger- geen duidelijke leveranties. Enige tijd na ontvangst van de catalogus volgt er vaak nog een enveloppe met wat aanbiedingen en daar blijkt dan een jaarabonement in te zitten. Ook die enveloppe verdwijnt meestal ongeopend in de prullebak. Hierdoor beweert de ontvanger voor eigen gevoel te goeder trouw dat hij nooit iets heeft gehad als er een incasso-bezoeker aan de deur staat. Ik zal geen namen noemen maar dit is de werkwijze van een organisatie die goedkope hotelarrangementen aanbiedt.

Dezelfde werkwijze wordt gevolgd door sommige andere organisaties die vooral producten met betrekking tot gezondheid op de markt brengen. Echter hier wordt vaak de consument gelokt met een verrassingsaanbieding of iets dergelijks en blijkt de echte verrassing pas wanneer er een incasso-bureau is ingeschakeld. Meestal heeft de consument dan inderdaad iets besteld maar was zich niet bewust dat hij schijnbaar een overeenkomst heeft gesloten voor het afnemen van meerdere leveranties. De volgende levernatie(s) worden dan ook dor de consument beschouwd als ongevraagd en meestal niet geretourneerd.

Want het retourneren van kaartjes en leveranties is meestal niet gratis en ook dat is in de praktijk een "handig hulpmiddel" voor de leverancier. Immers de consument behield de leverantie dus was hij het met de bestelling eens. Ik beweer niet dat dit juridisch juist is want dat is nu juist wat ik graag wil weten maar zo worden mensen vaak overdonderd.

Het bovenstaande is slechts een voorbeeld en het zijn niet alleen maar kleine louche bedrijven die zo werken. Dit soort praktijken komt ook regelmatig voor bij energieleveranciers, providers van telefoon- en internet-services, en dergelijke. Een redelijk groot deel van de bevolking heeft hier dus mee te maken en heeft bij lange na niet de capaciteiten om te redeneren en reageren zoals u.

Ik krijg in mijn werk te maken met mensen die voortdurend liegen en ik denk zelf dat ruim 95% van de vorderingen die ik moet innen volkomen terecht zijn. Maar af en toe zit er een geval tussen waarbij er naar mijn mening heel handig misbruik is gemaakt van de juridische onwetendheid van mensen en van het menselijk gedrag in het algemeen. In die gevallen wil ik mensen goed kunnen inlichten over hun werkelijke rechten en plichten; ik ben er dus niet op uit om hoe dan ook geld te innen.

Daarom wil ik ook graag weten in hoeverre reageren via aangetekende brief -die wellicht wordt geweigerd- of via fax de positie van die groep consumenten kan versterken.

[StevenK]

[Onderzoek]

Je laatste zin is een prima tip, die volg ik op!

Maar wat de aangetekende brieven en faxen betreft: feitelijk is er alleen bewijs dat er iets is verzonden en eventueel ontvangen. Eigenlijk weten alleen de zender en eventueel de ontvanger de inhoud van het bericht. Als ik jou aangetekend aanmaan voor het "in jouw opdracht" leveren van een dienst of product weten wij beiden dat die aanmaning verzonnen is. Maar tegenover een rechter zal het misschien overtuigend overkomen als er ook nog eeder door mij een "herinnering" is verzonden, en dergelijke.

Bovendien kost het een hoop geld om een brief aangetekend te verzenden en geeft een ontvangend faxapparaat een bericht naar het zendende faxapparaat dat de transmissie is geslaagd (of niet). Dat is goedkoper en voor zover de leverancier z'n fax niet uit heeft weigert de machine niet.

Op zeker moment moet het ophouden, lijkt mij. Ik heb zelf zo'n 18 uren besteed aan het rechtzetten van administratieve missers bij mijn energieleverancier. Afgezien van het feit dat ik als een zwakzinnige wordt behandeld door hun medewerkers hebben al mijn brieven, mails en faxen geen enkel resultaat. Er wordt ook niet inhoudelijk op gereageerd en men "heeft ze nooit ontvangen", behalve die faxberichten dan, want daarvan heb ik een ontvangstbevestiging van hun faxapparaat. Maar die berichten zouden dan kennelijk zijn weggegooid, papier in de fax was op, etcetera. Dus nogmaals je laatste zin is een prima tip. Bovendien wil ik een schadevergoeding want ik heb wel degelijk kosten gemaakt die eenvoudig te vermijden zouden zijn geweest. Bij een veel te hoge schatting van een meterstand bijvoorbeeld lijkt het mij eenvoudig om even iemand te laten kijken of de bewoner te verzoeken die stand even door te geven.

Ik begrijp dat debiteuren kunnen veinzen en liegen want dat maak ik wekelijks mee. Maar niet iedereen is te kwader trouw en sommige leveranciers kennelijk wel. Vandaar ook mijn uitgebreide eerste vraag.

[StevenK]