Zouden huurders gebruik moeten kunnen maken van HRA?

[Jeroen1967]

Beste forumleden,

Zo af en toe wordt er eens een balletje opgegooid om ook huurders gebruik te laten maken van een regeling zoals hypotheekrenteaftrek. Dat zie ik niet zo gauw gebeuren, maar ik zou graag eens van mensen met verstand van zaken willen horen of onderstaande aanpak zou kunnen slagen, danwel waar het op stuk loopt.

NB: ik ben geen jurist, heb geen verstand van rechten, dus misschien is het gewoon een kansloos verhaal...

Hypotheekrenteaftrek is, samen met het eigenwoningforfait, een fiscale constructie die in essentie alleen op de eigen woning van toepassing kan zijn. Dat was bij invoering van deze constructie in 1892 verdedigbaar omdat lusten (renteaftrek) en lasten (huurwaardeforfait) toen procentueel in evenwicht waren en men ook daadwerkelijk kon worden aangeslagen. Maar in 2014:

1.De hypotheekrente mag volledig worden afgetrokken.
2.Het eigenwoningforfait is met 0.7 % ‘symbolisch’ te noemen en staat in geen verhouding tot de langjarige hypotheekrente van 4 % die woningeigenaren gemiddeld aftrekken.
3.In Wetsvoorstel Hillen is vastgelegd dat het belastbaar saldo van eigenwoningforfait en aftrekbare kosten nimmer positief kan zijn zodat hypotheekrenteaftrek alléén maar kan leiden tot een belastingvoordeel.
4.Vanwege een riante kamervrijstelling zijn daadwerkelijke huurinkomsten uit de eigen woning, waarbij de regeling hypotheekrenteaftrek ten volle benut kan blijven, tot op grote hoogte fiscaal onbelast.

Het karakter van de regeling is nu dus zodanig dat het een gegarandeerde tegemoetkoming in de woonlasten van woningeigenaren is. Daar maakt de politiek ook bepaald geen geheim van, het is juist hun uitdrukkelijke wens geweest om dit zo te regelen. Nu zou ik denken dat de precieze fiscale constructie niet meer leidend is om te bepalen wat voor regeling hypotheekrenteaftrek nu werkelijk is. Als de wetgever aangeeft dat het gaat om lastenverlichting van woningeigenaren (tegemoetkoming woonlasten), en als de werking van de regeling zich ook op die manier gedraagt, dan moet je het dus ook zo noemen: het is een regeling voor tegemoetkoming in de woonlasten. Een beetje naar analogie van Haviltex (datgene wat je in alle redelijkheid kan verwachten is leidend, niet de exacte bewoordingen van de overeenkomst).

Als je bovenstaande rond krijgt, dan komt de boel in een heel ander daglicht te staan. Huurders worden uitgesloten van deze regeling omdat ze geen eigenaar zijn van de woning. Die uitsluiting is dan niet zozeer een gevolg van de precieze fiscale constructie, maar vanwege het meer algemene karakter van de regeling als zijnde 'tegemoetkoming in de woonlasten' is het een keuze van de wetgever. Daarmee worden echter Artikel 1 Twaalfde Protocol EVRM en Artikel 26 IVBPR geschonden, waar duidelijk in staat dat discriminatie op grond van eigendom is verboden als het gaat om een wettelijk vastgelegd recht.

De wetgever heeft wel keuzevrijheden 'in het algemeen belang', maar de afgelopen decennia is zolangzamerhand allang duidelijk dat het bestaan van HRA niet nodig is om het algemeen belang te dienen. Zie bijvoorbeeld alle welvarende landen om ons heen. Dan is ook niet meer aan te voeren dat het in het algemeen belang is om huurders van HRA uit te sluiten.

Of komt een rechter hier al gauw tot de conclusie dat wetgeving niet mag worden getoetst aan algemene rechtsbeginselen zoals het gelijkheidsbeginsel?

Jeroen

PS Los van de juridische vraag die ik hierboven stel zullen sommigen graag willen reageren met 'argumenten' die ik al eerder in mondelinge discussies om de oren kreeg:

1) "Moet je maar een woning kopen." -> Niet constructief
2) "Wil je dan ook OZB betalen?" -> Best, OZB is 300 euro per jaar, HRA levert al gauw 5000 euro op.
3) "Wil je dan ook iets gelijkwaardig aan overdrachtsbelasting betalen?" -> Prima, want ook dat is binnen 3 jaar 'terugverdiend' via HRA
4) "Maar als iedereen meedoet is de regeling niet effectief" -> Mooi, dan kunnen we de regeling dus beter in 1 klap afschaffen in plaats van eerst huurders mee te laten doen.
5) "Dit kunnen we niet betalen met z'n allen" -> Niet mijn probleem, blijkbaar vindt iedereen het wel OK dat grotendeels huurders opdraaien voor het belastingvoordeel van woningeigenaren.
6) "Maar HRA is juist mooie belastingverlaging voor woningeigenaren, omdat zij in het algemeen in de groep zitten die veel belasting betalen" -> Die groep veel-belastingbetalers vind je ook bij huurders.

[Regin]

Huurtoeslag is ook een tegemoetkoming in de woonlasten. Volgens mij komt je betoog erop neer dat je ook hogere inkomens in aanmerking wil laten komen voor huurtoeslag. Dat is een politieke discussie, geen juridische.

[Ronald78]

Ik had een koopwoning, en nu heb ik een vergelijkbare huurwoning (vrije sector). Zonder eigenwoningrenteaftrek zou ik véél duurder uit zijn in mijn koopwoning. Met renteaftrek ben ik minder kwijt aan netto financieringslasten dan aan huur. Maar in huur zit ook onderhoud, eigenaarsbelasting, leegstandsrisico, opstalverzekering, etc.

Ik kom nu netto redelijk hetzelfde uit. Dus zo onredelijk is de eigenwoningrenteaftrek niet. Ook niet in internationaal verband, als je dat bijvoorbeeld afzet tegen het Duitse Bausparen en de Belgische Woonbonus. Ieder land heeft zijn eigen methoden om wonen betaalbaar te krijgen.

Daar komt bij dat er al diverse regelingen zijn getroffen om de voordelen voor de hoogste inkomens c.q. duurste woningen te beperken. Denk aan de afbouw van het maximumtarief waartegen de hypotheekrente aftrekbaar is van nu 51,5% naar straks ca. 38%, het eigenwoningforfait van 1,8% boven een woz-waarde van € 1 miljoen

Overigens kun je tegenwoordig wel weer tegen feitelijke heffing aanlopen, namelijk ingeval van een geringe eigenwoningschuld die wegvalt tegen het eigenwoningforfait. De aftrekbeperking werkt namelijk zodanig dat het eigenwoningforfait tegen het normale tarief belast is, en de rente tegen het beperkte tarief aftrekbaar. En daar zit een steeds groter wordend verschil tussen.

Een beroep op het gelijkheidbeginsel gaat niet lukken, omdat huur daarvoor teveel verschilt van koop. Het zijn simpelweg geen gelijke gevallen.
_________________
Ik weet niet zoveel van rechten. Aan dit bericht kunnen geen rechten worden ontleend.

[Jeroen1967]

[Regin]

[bona fides]

Weet iemand toevallig wat het idee was achter het opnemen van "eigendom" in art. 26 IVBPR en art. 1, 12e protocol, EVRM?

Het lijkt mij dat er geen sprake is van verboden onderscheid op grond van "eigendom" als de maatregel waar om gaat maar voldoende verband houdt met het hebben van eigendom. Wel/geen stemrecht als je wel/geen huiseigenaar bent is uiteraard niet toelaatbaar. Bepaalde belastingvoordelen of -nadelen die duidelijk in verband staan met het bezit van een huis is iets anders.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.

[Jeroen1967]

[bona fides]

[Jeroen1967]

[bona fides]

Tja, dan moet je dus eerst weten of art. 26 IVBPR überhaupt ziet op (on)gelijkheden veroorzaakt door dit soort belastingmaatregelen. Wil je iets juridisch bestrijden, dan heb je eerst een juridische grond nodig.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet.