Wat is recht?

[Duch]

Het is heel lang geleden dat ik hierop gereageerd heb, en ik moet zeggen dat dat ook een beetje komt door de toenemende ingewkkeldheid van de discussie. Even een reactie posten was er daardoor niet meer bij. Ik ga wat losjes reageren op wat ik net allemaal weer gelezen heb. Het lijkt me daarbij onvermijdelijk dat ik dingen ga vergeten of ga overslaan.

Goed. De jurische waarde van internationaal recht is wat mij betreft zeer beperkt. M.i. zou je beter kunnen spreken van internationale intenties of mores dan van recht. Kijkend naar de interpretatiemethoden van verschillende internationale rechters (HvJ, EHRM, HvJEG), moet ik zeggen dat de geachte lieden politiek bedrijven. Internationale politiek om precies te zijn. Veel uitspraken gaan meer over gewenst gedrag dan om recht.

Het verschil tussen rechtspreken en gewenst gedrag handhaven is het nulla poena beginsel, dat eigenlijk voor het gehele recht geldt. Je kunt iemand niet juridisch aanspreken wegens een overtreding van een regel die ten tijde van de vermeende overtreding nog niet bestond. Er geldt een absoluut verbod op terugwerkende kracht. Er moet dus eerst sprake zijn van een regel waarvan alle betrokkenen kunnen en moeten weten dat het een regel betreft die zij worden geacht na te leven.

Recht kan ook recht zijn als het niet gehandhaafd wordt. Als het echter helemaal niet meer nageleefd wordt, onbeert het het normerende karakter dat aan recht eigen is, en verliest het dus die status. Recht heeft dus m.i. een normerend karakter.

De definitie van gewoonterecht voegt daar aan toe dat men moet vinden dat de geconstateerde regel recht is (de opinio iuris). Ik denk dat dit een nuttige aanvulling is. De erkenning van de status 'recht' kan dan zowel geschieden middels een wettelijke regeling, die op de een of andere maniet is terug te voeren op de grondwet, of d.m.v. de zeer breed gedragen opinio iuris. Dat iets gewoonterecht is mag niet te snel worden aangenomen, omdat ontduiking van het wetgevngsproces dan te makkelijk wordt. Recht heeft dus een normerend karakter, en heeft bij de rechtsgenoten de status 'recht'.

Aangezien het aan mensen eigen is om vaste gewoonten te ontwikkelen en enige regels te hanteren, waavan men verwacht dat anderen zich daar ook aan houden, is het logisch te veronderstellen dat er altijd wel een vorm van recht bestaat. Al is het maar het recht van de sterkste. Zodra iedereen vindt dat het nu eenmaal zo werkt kan het recht zijn. Volledige rechtslossheid kan voorkomen, maar is zeldzaam. Zeker op de lange duur. De cultuurvorming speelt hierbij een belangrijke rol.

Omdat de maatschappij mulitcultureel is mag men er niet te snel vanuit gaan dat een regel ook een rechtsregel is. Overtreding van het recht vanuit cultuur- of geloofsperspectief is m.i. ontoelaatbaar. Al was het maar omdat er dan verschillende soorten recht voor verschillende soorten culturele groeperingen kunnen ontstaan. Dit zou het rechtskarakter van die regels op zich niet aantasten, maar dan zou het wel officieel erkend moeten worden.

Concluderend denk ik dus dat recht een normatief karakter heeft. Voordat een regel een rechtsregel kan zijn moet het die status door de rechtsgenoten verkregen. Ofwel door wettelijke regeling, ofwel door zeer brede acceptatie. Zeer breed omdat acceptatie in 1 enkel geloof volstrekt onvoldoende is om van recht te kunnen spreken. Tegelijktijd kan 1 enkel persoon natuurlijk niet verhinderen dat een regel een rechtsregel wordt. Recht beschermt met zijn normerend karakter eenieder tegen eenieder. Indien er ooit volledig recht zou bestaan, zou het precies aangeven wie wat mag in welke situatie t.o.v. de gehele wereld.
_________________
This is a court of law young man, not a court of justice
- Oliver Wendell 'the great dissenter' Holmes -

[Linde]

Heej allemaal,
Na een tijdje afwezig te zijn geweest (o.a. op vakantie geweest in Marokko), zal ik mij er ook maar eens mee gaan bemoeien. Ik had vandaag hertentamen voor het vak Strafrechtelijke Rechtshandhaving (erg interessant trouwens, en dat is niet cynisch bedoeld), en in de literatuur voor dat vak kwam ik een hoop van de (deel)onderwerpen tegen die hier over tafel gaan. Ik zal eens een balletje opgooien

't Hart in Hier gelden wetten!, pag. 141, zegt:
Het recht in een rechtsstaat, zouden we op dit punt al kunnen zeggen, is dus niet primair op te vatten als een geheel van regels en bevelen, maar eerder als de condensatie van de wijze waarop de samenleving zichzelf institutioneel vormgeeft. Het is, met andere woorden, de resultante van een voortdurend proces van institutionalisering - en deïnstitutionalisering - in procedures, beginselen en begrippen, dat verwijst naar de totale sociale structuur, de achterliggende grondwaarden en symbolische orde.

Even verder:
Steeds gaat het om kunstmatige constructies, in termen waarvan de staatsorganisatie en het recht gedacht moeten kunnen worden, die zodanig zijn ingericht dat aan individuen en groepen daarbinnen een zodanige plaats ten opzichte van elkaar wordt toebedeeld dat zij een vorm van vrijheid gegarandeerd krijgen waardoor zij in staat moeten zijn om mondig aan het maatschappelijke leven deel te nemen.

Misschien is het handig om het ook eens vanuit rechtshistorisch perspectief te bekijken. De definitie van recht hangt mijns inziens samen met het begrip rechtsstaat, en de definitie daarvan. Daarover is in de vorige eeuwen veel geschreven, o.a. door de verschillende contractsdenkers en Montesquieu.
De contractsdenkers gebruiken de metafoor van het sociale contract als legitimatie voor staatsvorming. Burgers staan een deel(tje) van hun individuele macht af en krijgen in rijl bescherming.
Montesquieu, al is hij volgens mijn docent geen contractsdenker, bouwt hierop voort, en stelt dat ware vrijheid is, te kunnen doen wat mag binnen de wet, en niet te doen wat niet mag volgens de wet. De structuur, of, zo je wilt, rechtsorde, gaat dus vooraf aan de vrijheid. Namelijk, als jij je niet aan de wet hoeft te houden, waarom iemand anders dan wel? In die situatie ben je misschien wel volkomen vrij te doen en te laten wat jij wil, maar een ander ook, en dus ben je je leven niet zeker. Volgens hem was (een soort) recht dus een voorwaarde voor (persoonlijke) vrijheid.

Okee, het is een beetje ingewikkeld geraakt, ik hoop dat jullie me nog kunnen volgen, maar deze schrijvers zeggen dus dat recht een kunstmatige productie is, die onze vrijheid garandeerd (binnen bepaalde grenzen). Kunnen we daar iets mee?
_________________
Pluk de dag!

[Duch]

Hee Linde! Idd lang niet gezien...

Wat jij beschrijft bij is volgens mij precies wat Rousseau zegt (als ik je goed begrepen heb). Rousseau is uiteraard wel een contractsdenker. Hij heeft het over vrijheid door zelfwetgeving. Alle mensen leveren alles in, en worden burger in de nieuw opgerichte staat. Het is dus pas zinnig om over vrijheid te praten als er een staat is (dit in tegenstelling tot o.a. Hobbes en Locke).

De burgers gaan zichzelf de wet stellen. Het recht is daarmee een uiting van vrijheid. Het is zelfbinding door een volk, om daarmee het algemeen belang, volonte generale, te dienen (in tegenstelling tot volonte de tous). Dit alles is overigens niet rechtshistorisch, maar rechtsfilosofisch. De contractsdenkers gaan er niet vanuit dat er iemand ooit echt een contract heeft gesloten.
_________________
This is a court of law young man, not a court of justice
- Oliver Wendell 'the great dissenter' Holmes -

[Duch]

Iemand nog ideeën?
_________________
This is a court of law young man, not a court of justice
- Oliver Wendell 'the great dissenter' Holmes -

[Duch]

Vingers?
_________________
This is a court of law young man, not a court of justice
- Oliver Wendell 'the great dissenter' Holmes -

[ergo sum]

Geen vingers...?!
_________________
Vivere est cogitare.

[M.R.Hanssen]

Wat leuk, ik zie de vraag ''Wat is recht'' staan op dit Forum. Ik volg nu Rechtsfilosofie A op de UvT. Deze vraag wordt iedere week gesteld en ook weer anders beantwoord.

Wat recht is, hangt af welke gedachten je over het recht hebt.

Sommige zien recht als natuurrecht, dat als maat geldt voor het positieve recht, recht is pas recht als het rechtvaardig is.

Anderen zien recht altijd als positief recht, recht dat metterdaad is gesteld en gehandhaafd. (inderdaad hebben we in het Nazi-Duitsland gezien wat voor gevolgen een strikte toepassing hiervan kan hebben)

Rechtsrealisten zien recht als een instrument om sociale doelen te verwezenlijken.

We zijn net klaar met het behandelen van de filosoof Gustav Radbruch, hij zag recht als positief recht, het is de ordening van de samenleving aan de hand van rechtsnormen.
Hij is hier echter van teruggekomen (hij had WO II meegemaakt) zijn nieuwe defintie was; recht is in principe positief recht, zelfs als die onrechtvaardig en ondoelmatig is tenzij,

Formule van Radbruch:

1. tegenspraak tussen het positieve recht en de rechtvaardigheid ondraaglijk groot is (onjuist recht)
2. Rechtvaardigheid (gelijkheid) bij stellen wet geloochend is. dan verliest de wet rechtskarakter.

deze formule heeft Radbruch ontwikkeld om de Nazi's te kunnen veroordelen.
bij de vroege Radbruch gaat het om een formeel criterium, bij de late Radbruch is rechtvaardigheid een materieel criterium, de inhoud van gelijkheid is terug te vinden in de mensenrechtenverdragen.

We zijn nu bezig met de rechtsfilosoof Habermas, zal binnenkort wel eens posten wat deze meneer zijn definitie van recht is.

Maar deze cursus is wel een ''eye-opener''. een simpele vraag: Wat is recht?
blijkt toch veel meer antwoorden te kennen dan ik had gedacht, en voor elke stellingname is wel wat te zeggen.

[Duch]

Keep us posted!
_________________
This is a court of law young man, not a court of justice
- Oliver Wendell 'the great dissenter' Holmes -

[renetan]

,

Recht is naar mijn mening, het geheel van geschreven en ongeschreven recht. Geschreven recht bestaat uit formeel en materieel recht. Ongeschreven recht bestaat uit gebruiken/rechtsregels die niet gecodificeerd zijn in wetboeken, jurisprudentie en rechtspraak.
Een voorbeeld van ongeschreven recht vinden we bijvoorbeeld op het gebied van staatsrecht tijdens Prinsjesdag.

Dit is een zeer beknopte definitie van recht.

Groetjes,
René.


_________________
Cogito Ergo Sum - René Descartes.
" De eersten zullen de laatsten zijn, en de laatsten zullen de eersten zijn. " - Jezus Christus.
Wie de mensen kent, heeft verstand. Wie zichzelf kent, is verlicht. - Lao-tse

[renetan]

,

[diepe schaamte...] De eerste zin moet zijn:
Recht is het geheel van geschreven en ongeschreven regels.

Groetjes,

René Tan.
_________________
Cogito Ergo Sum - René Descartes.
" De eersten zullen de laatsten zijn, en de laatsten zullen de eersten zijn. " - Jezus Christus.
Wie de mensen kent, heeft verstand. Wie zichzelf kent, is verlicht. - Lao-tse

[A.G. Ton]

zullen we het gewoon houden op : van A naar B zonder kronkelingen in het begaanbare pad
_________________
Recht is Recht, en voor jou maken ze dat heus niet krom

[ergo sum]

[A.G. Ton]

nou zeg maar waterpas, euh zonder onderbrekingen eug recht toe recht aan , snappei
_________________
Recht is Recht, en voor jou maken ze dat heus niet krom

[ergo sum]

Maar dan nog ...
Je kan best in een rechte lijn Van Amsterdam naar New York, maar als je vliegt of vaart is die lijn wel bol.
De echte rechtelijn is door de aardbol heen. Voor zover je die lijn recht kan noemen uiteraard. Want ook daar zit je met tijd en ruimte. Ja ... dus wat is recht ...?
_________________
Vivere est cogitare.

[A.G. Ton]

ok daar heb je me, maaarrrrrr.... Wie zegt dat als je dan ook echt daad werkelijk recht gaat, je ook echt recht gaat.

Maar nu vraag ik mij af. Wat is makkelijker uit te leggen, of waar te nemen.

Wat is Recht in de zin van het wetboek ?
of
Wat is Recht in de zin van het natuurficische
_________________
Recht is Recht, en voor jou maken ze dat heus niet krom