Vervallen testament na echtscheiding ook onder oud BW?

[gladys]

In 1995 hebben mijn echtgenote en ik testamenten laten opstellen. Wederzijds erfden wij alles van elkaar.
Inmiddels zijn wij 4 maanden gescheiden. Beiden dachten dat onze testamenten nog steeds geldig waren.
De intentie van de testamenten is n.l. wederzijds nog steeds de bedoeling.
Uit boek 4 artikel 52 begrijp ik dat na echtscheiding de testamenten vervallen zijn.

Mijn vraag is of er in het oude BW een dergelijk artikel niet voorkomt. Daarmee zou de positie onder het oude BW verkregen, de in 1995 opgestelde testamenten in stand houden.

Uiteraard een paar notarissen gebeld. De reactie varieert van nieuwe wilsbeschikkingen maken tot niets aan de hand.
Het gaat mij niet om wat geld uit te sparen maar of iets werkelijk noodzakelijk is.

[Gertje]

Misschien een beetje een late reactie; hopelijk leest u nog mee.

Als ik het goed begrijp bent u gescheiden, maar wilt u nog steeds dat uw ex uw erfgenaam is?
Onder het nieuwe recht zorgt art. 4:52 BW er inderdaad voor dat de in 1995 gemaakte beschikking vervalt. Dat het testament is gemaakt onder oud recht maakt niets uit: volgens de Overgangswet is het nieuwe erfrecht van toepassing.
Art. 4:52 geeft nog wel een uitwijkmogelijkheid, maar dan moet uit het testament zelf blijken dat u ondanks de scheiding nog steeds uw ex-echtgenoot wilde bevoordelen. Verder denk ik dat er zelf nog een mogelijkheid is via art. 4:46 (uitleg), maar daar zou ik het niet op aan laten komen, want dan moet u of uw ex-echtgenoot later bewijzen dat u dat nog steeds wilde, en daarvoor is een briefje van u niet genoeg.

De oplossing: maak _beiden_ een aanvullend testament, waarin het oude testament NIET herroepen wordt, maar waar zo'n beetje alleen in hoeft te staan dat u ondanks art. 4:52 en de echtscheiding, toch wilt dat uw ex uw erfgenaam is.
U kunt natuurlijk een nieuw testament maken waarin u het oude herroept, maar dat is niet nodig.

Dus: even samen langs de notaris en de situatie uitleggen, en dan is het zo geregeld. Als u niets doet, kan dat problemen opleveren voor de nabestaanden.

[gladys]

Ik zat nog steeds te dubben of het noodzakelijk was maar ben er nu uit.
Het beste is gewoon nieuwe "testamenten" of wel laatste wilsbeschikkingen maken. Kost bij een simpele wederzijds en eensluidend weinig en voorkomt latere problemen. Heb volgende week een afspraak met een notaris. Bedankt.

[gladys]

Uit ons testament uit 1995 valt niet af te leiden dat art 46.1 boek 4 nieuw BW van toepassing is. Niets in die testamenten gaat n.l. uit van de wilsbeschikking na scheiding.

Art. 46.2 laat ruimte voor een aanvulling op het testament. Op die manier zou onze wens om na het huwelijk wederzijds te "erfen" in stand kunnen blijven.

Ik ga maar uit van 4 art. 52. Dat dus de eerdere testamenten bij beeindiging van het huwelijk niet meer van toepasssing zijn.
Dus nieuwe wilsbeschikkingen maken. Voor iedereen duidelijk.

[Gertje]

Fijn dat u nog meeleest en een berichtje achterlaat!

Over de toepasselijkheid van art. 4:46 lid 1: volgens de Overgangswet is het nieuwe erfrecht, inclusief art. 46 van toepassing op een 'oud' testament (maar ook onder oud recht bestond een dergelijke bepaling als art. 46, die op dezelfde manier werd toegepast). Art. 4:46 moet altijd gebruikt worden, in die zin dat altijd uitleg van een testament nodig is (omdat woorden nooit duidelijk zijn ... - andere discussie ). Bij het uitleggen van zo'n testament (bekijken welke gevolgen uit het testament voortvloeien) moet je altijd kijken naar de omstandigheden ten tijde van testeren, dat is in uw geval onder andere het feit dat u toen gehuwd was, en naar de verhoudingen die het testament kennelijk wil regelen (naar mijn mening is dat gewoon: uw bedoeling, wat er moet gebeuren met uw vermogen e.d.). Destijds was uw bedoeling hoogstwaarschijnlijk dat uw echtgenote uw erfgenaam zou zijn.
Intussen bent u echter gescheiden, dus via art. 4:46, uitleg, de omstandigheden ten tijde van testeren, kun je dan tot de conclusie komen dat u het testament niet heeft gemaakt voor het geval u gescheiden zou zijn.
De meeste mensen willen niet dat hun ex nog van hen erft, maar vergeten hun testament te herroepen/wijzigen.
Dit is nu opgenomen in art. 4:52, maar zonder art. 52 kun je ook tot dezelfde conclusie komen.

Art. 4:46 lid 2 laat inderdaad ruimte voor aanvulling, maar alleen in het geval dat het testament niet duidelijk is, dus dat niet duidelijk wordt wat uw bedoeling is geweest. Door die echtscheiding kun je inderdaad zeggen dat het testament onduidelijk is, omdat uw (ex-)vrouw tot erfgenaam is benoemd. Dan mag men er verklaringen van u zelf bij halen, om te bewijzen wat uw werkelijke bedoeling was. Hoe dat uitvalt ligt aan de potentiële erfgenamen, wie het sterkste bewijs levert. En dan moet uw ex-echtgenote maar net (tegen)bewijs kunnen vinden voor haar stelling dat u haar nog steeds wilde bevoordelen, sterk bewijs, omdat het niet waarschijnlijk is dat iemand zijn ex wil bevoordelen ... Onzekerheid dus.

Succes bij de notaris!

[asta]

Dit lezend denk ik dat mijn vraag ook meteen beantwoord is; heb ik het dus juist als ik stel dat onze testamenten op de langstlevende (20 jaar geleden en al voor ons huwelijk opgemaakt) automatisch vervallen bij echtscheiding?

De notaris vertelde mij namelijk dat wanneer alleen de naam van mijn echtgenoot wordt vermeld in het testament zonder de toevoeging 'echtgenoot van' het testament gewoon intact blijft...

Dus nu weet ik het eerlijk gezegd niet meer.
Overigens is het mijn bedoeling dat mijn a.s. ex niet erft maar wel mijn dochter uit een eerder huwelijk.

[Gertje]

Ja, dat hebt u juist: door art. 4:52 BW vervalt het testament, tenzij uit uw testament is af te leiden dat de beschikking toch moet blijven bestaan. Of dat al kan doordat de toevoeging 'mijn echtgenoot' of iets dergelijks ontbreekt, vraag ik me af. Ik denk dat dat niet aangeeft dat u wilt dat na echtscheiding uw ex ook nog van u kan erven.
Ik neem aan dat aan het begin van het testament wel staat dat u gehuwd was?

De notaris doelt waarschijnlijk op een oudere discussie, namelijk onder het oude erfrecht: toen kwam men (soms) door uitleg tot de conclusie dat een testament verviel omdat de echtgenoten intussen gescheiden waren en het niet waarschijnlijk was dat men elkaar nog wilde bevoordelen. Als er echter niet genoemd werd dat de a.s. erfgenaam de echtgenoot was, dan leidde men daar wel uit af dat de wil tot bevoordelen bleef bestaan, of de a.s. erfgenaam nou echtgenoot was of niet.
De kans dat dat hier gebeurt acht ik heel erg klein, vanwege art. 4:52 BW. Is het een wat oudere notaris? (niet vervelend bedoeld, maar dan weet je hoe hij tot die uitspraak komt, anders toch nog maar even navragen)

Naast de genoemde dochter heeft u geen andere kinderen?
Dan kunt u het testament gewoon laten bestaan. Voor alle zekerheid zou u kunnen overwegen een nieuw testament te maken en daarin uw dochter te benoemen. Zeker als het nog even kan duren voordat de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven!

[asta]

Dank voor uw reactie!

Ten tijde van het testament waren wij nog niet gehuwd, er staat in;

'Indien mijn gemeenschappelijke huishouding met de heer ..., geboren .., welke dateert van af .. door overlijden wordt beeindigd beschik ik als volgt;
Ik legateer, bij voorkeur aan voornoemde heer .. al zodanige roerende en/of onroerende zaken welke hij als legataris uit mijn nalatenschap zal wensen te krijgen (en dan een stukje waarin hij een som in contanten moet inbrengen omdat mijn dochter destijds minderjarig was).

Nog een vraag, stel dat ik het testament uit laat schrijven brengt dit dan kosten met zich mee?(voor mij momenteel problematisch i.v.m. de echtscheiding).

Overigens komt het eerdere antwoord op mijn vraag van de receptioniste van het gerenomeerde notariskantoor waar mijn testament destijds werd opgemaakt.

[Gertje]

Bedankt voor de verduidelijking.

In dit geval levert het testament geen problemen op, omdat de voorwaarde voor uitvoering van het testament is dat u nog een gemeenschappelijke huishouding hebt. Als u niet meer samenwoont op het moment van uw overlijden, dan wordt deze beschikking niet uitgevoerd en geldt het wettelijke erfrecht. Dan erven uw kind(eren) en eventuele echtgenoot.
Dan is wel van belang dat de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven, anders is de echtscheiding nog niet helemaal rond en erft uw ex alsnog, maar dan op grond van de wet.

Het testament kan uitgeschreven worden, maar dat moet door het maken van een nieuw testament. Daar hoeft op zich alleen maar in te staan dat u uw eerdere testamenten herroept. Benoemt u in dat nieuwe testament geen erfgenaam, dan geldt de vererving volgens de wet zoals ik hierboven noemde. Is de echtscheiding op het moment dat u het oude testament herroept nog niet helemaal rond, dan is het verstandig in het testament direct uw dochter tot erfgenaam te benoemen, voor het geval de echtscheiding nog lang duurt.
Dit herroepen van het testament kost inderdaad geld, want u moet naar een notaris om een nieuw testament te maken. Hoeft niet duur te zijn, vraag een aantal offertes aan of kijk op www.degoedkoopstenotaris.nl

Succes en sterkte!

[asta]

Vriendelijk bedankt voor uw toelichting, we zullen maar hopen dat ik niet zeer binnenkort overlijd (ik ken een geval waar in inderdaad de man verongelukte tijdens de scheiding dus ik zeg niet dat de mogelijkheid niet bestaat).
De scheiding zal vermoedelijk zeer binnenkort worden uitgeproken dus dan vervalt het testament automatisch.
Nogmaals bedankt.