Ontslag kabinet
Selecteer berichten van
 # tot #
Afdrukken

Rechtenforum.nl -> Staatsrecht
#1: Ontslag kabinet Auteur: amiradl BerichtGeplaatst: za 25 aug 2012 18:14
    —
Beste lezer,

Ik weet dat het kabinet zijn ontslag moet aanbieden als het niet meer het vertrouwen heeft van het parlement, maar mijn vraag is, mag hij dit ook zonder reden doen? Is het de premier vrij om zelf te bepalen wanneer hij het ontslag van het kabinet aanbiedt waardoor hij bijv. Op een gunstig moment kan zorgen voor verkiezingen? (in nederland dus)
#2:  Auteur: marja.verstralen BerichtGeplaatst: za 25 aug 2012 20:19
    —
Dag,


Als de kamer de eerste keer het vertrouwen opzegt, hoeft het kabinet niet zijn ontslag aan te bieden. Het kan de kamers ontbinden (art. 64 GW). Dan komen er nieuwe verkiezingen. Wordt dan een kamersamenstelling gekozen die wederom het vertrouwen in de regering opzegt, dan is de regering wel verplicht ontslag te nemen.
Vervroegde verkiezingen kan de regering uitlokken door de kamers te ontbinden.

Een kabinet kan ook zelf het ontslag aanbieden, bijvoorbeeld het tweede kabinet Kok deed dat naar aanleiding van het rapport over Srebrenica.
Wel is ook de handtekening van de koningin nodig (art. 43 GW).
#3:  Auteur: amiradl BerichtGeplaatst: zo 26 aug 2012 18:25
    —
Dank u wel.
Dat is precies wat ik wou weten. Zoiets dacht ik al, maar omdat ik daar nooit veel over hoor in nederland vroeg ik mij of of dat zomaar kon, maar wel dus.
#4:  Auteur: marja.verstralen BerichtGeplaatst: zo 26 aug 2012 18:39
    —
Graag gedaan.
#5:  Auteur: bona fides BerichtGeplaatst: zo 26 aug 2012 23:33
    —
marja.verstralen schreef:
Als de kamer de eerste keer het vertrouwen opzegt, hoeft het kabinet niet zijn ontslag aan te bieden. Het kan de kamers ontbinden (art. 64 GW). Dan komen er nieuwe verkiezingen. Wordt dan een kamersamenstelling gekozen die wederom het vertrouwen in de regering opzegt, dan is de regering wel verplicht ontslag te nemen.

Zo is de vertrouwensregel ontstaan (waarbij het de 2e keer dan wel moet gaan om hetzelfde conflict), maar de vertrouwensregel houdt volgens mij, in ieder geval vandaag de dag, in dat een minister, of een heel kabinet, zijn ontslag moet aanbieden wanneer de kamer het vertrouwen in de minister of in het kabinet opzegt.

Het lijkt mij tegenwoordig ook zo goed als ondenkbaar dat een kabinet na verkiezingen gewoon blijft zitten. Volgens mij is het gebruik dat de minister-president op de vooravond van de verkiezingen voor het gehele kabinet het ontslag aanbiedt. Ik lees ergens dat dat slechts gewoonte en geen rechtsplicht is, maar dat vind ik maar een gekunsteld onderscheid.

Ik weet niet wat er zou gebeuren als de minister-president om zuiver opportunistische redenen nieuwe verkiezingen zou uitschrijven. Het is inderdaad de regering die besluit om het parlement te ontbinden, maar zo'n KB lijkt me vergelijkbaar met een KB waarbij een minister of een kabinet wordt benoemd of ontslagen: hier heeft de Koning m.i. wel iets over te zeggen. Biedt een kabinet zijn ontslag aan, dan kan de Koning dit weigeren (mits hij zich goed laat adviseren en er realistische mogelijkheden zijn om de boel te lijmen). Probeert de minister-president op onjuiste gronden nieuwe verkiezingen uit te lokken, dan denk ik dat de Koning hier ook wat ruimte toekomt. (Een tijd geleden heb ik in een andere draad juist betoogd dat de Koning slechts heeft te tekenen, maar toen ging het over het ondertekenen van "normale" wetten en dat vind ik toch wat anders, wellicht tenzij die wetten wringen met de Grondwet.)

In het VK is het heel normaal om op een gunstig moment verkiezingen uit te schrijven. Toen Schröder dat in Duitsland probeerde is het Bundesverfassungsgericht er aan te pas moeten komen om te bepalen of dit wel kon of niet. (Het kon wel. Vervolgens verloor Schröder de verkiezingen waardoor hij de handen vrij kreeg om bij Poetin's Gazprom, waar hij als bondskanselier lief voor was geweest, geld te gaan graaien.)
#6:  Auteur: Leer Ling BerichtGeplaatst: di 28 aug 2012 11:13
    —
Klopt, in Duitsland mag de kanselier geen negatieve-vertrouwens vraag uitbrengen.

Het moet daadwerkelijk uit politieke situaties blijken dat er geen sprake is van vertrouwen. Bv. beleid dat structureel wordt afgewezen e.d.

Wel apart dat het Bundesverfassungsgericht zich daar met zuiver politieke kwesties mag bezig houden.

In Nederland wordt inderdaad op de vooravond ontslag aangeboden. Dat heeft met de conventie van 1915 te maken. Het is gewoon niet zeker of het oude kabinet het vertrouwen blijft behouden. Daarom wordt ontslag aangeboden. Voor 1915 werkten ze met stembusafspraken en was er het andere kiesstelsel. Toen ging men er van uit dat ze toch het vertrouwen bleven behouden.
#7:  Auteur: bona fides BerichtGeplaatst: di 28 aug 2012 13:52
    —
Leer Ling schreef:
Wel apart dat het Bundesverfassungsgericht zich daar met zuiver politieke kwesties mag bezig houden.

Het was een constitutionele kwestie: staat de Duitse grondwet het toe om het parlement te ontbinden als er geen sprake is van een gebrek aan vertrouwen.

Dezelfde vraag dus als TS hier stelt over de Nederlandse grondwet. Het grote verschil is natuurlijk dat dit in Nederland een vraag is die door regering plus parlement moet worden beantwoord (terwijl staatsrechtsgeleerden daarbij commentaar mogen leveren en vervolgens eventueel hun boeken moeten aanpassen).

Het lijkt me daarom juister te stellen dat in Nederland de politiek het laatste woord heeft over constitutionele kwesties, terwijl daar in Duitsland een speciale rechtbank voor bestaat. Ik denk dat de Nederlandse positie in de westerse wereld in de minderheid is.

Hmm, ik vind nu dit:
Quote:
# In der Entscheidung zur unechten Vertrauensfrage von Helmut Kohl 1983 betont das Gericht, dass eine Auflösung des Parlaments nicht der Gestaltung eines günstigen nächsten Wahltermins durch die Regierung dienen dürfe. Auch bedürfe eine durch konstruktives Misstrauensvotum installierte Regierung keiner neuen Legitimation durch den Wähler, sog. Äquivalenzformel (BVerfGE 62, 1).
# Im Urteil des Bundesverfassungsgerichts zur Vertrauensfrage 2005 werden diese Grundsätze fortentwickelt. Unechte und echte Vertrauensfrage werden gleich gestellt und auf den Zweck des Art. 68 GG justiert. Dem Kanzler wird zugestanden auch auf verborgene Umstände seinen Auflösungsvorschlag zu stützen. Das Gericht übt erneut judicial self-restraint und reduziert seine Prüfungskompetenz in der Machtverteilung der Verfassungsorgane.[57]

Als ik dit goed begrijp, dan zegt art. 68 GG dat ontbinding alleen mogelijk is bij gebrek aan vertrouwen (inderdaad). De vraag is vervolgens of er een "echt" gebrek aan vertrouwen moet zijn, of dat het voldoende is dat het parlement (lees: de coalitie) voor de vorm het vertrouwen opzegt. In 1983 werd zo'n "onecht" gebrek aan vertrouwen onvoldoende geacht voor een ontbinding. In 2005 lijkt het BverfG daar eigenlijk op te zijn teruggekomen: de bondskanselier mag zich bij het doen van de ontbinding op "verborgen omstandigheden" beroepen (die dus door het BverfG niet gecontroleerd kunnen worden). Het BverfG erkent dus dat er hier sprake is van een politieke component waar het zich beter niet al te veel mee bemoeit.

Als in Nederland de minister-president het parlement zo ver krijgt om, om wat voor onzuivere reden dan ook, het vertrouwen op te zeggen, dan twijfel ik er niet aan dat hij vervolgens het parlement kan ontbinden. Uiteindelijk zijn in dat geval regering en parlement het gewoon met elkaar eens (en wie het niet eens is kan niet naar de rechter). Lastiger vind ik de vraag wat er moet gebeuren als het parlement weigert zich voor het karretje van de minister-president te laten spannen. Natuurlijk zit je in zo'n situatie wel dicht bij een daadwerkelijk gebrek aan vertrouwen aan...

Quote:
In Nederland wordt inderdaad op de vooravond ontslag aangeboden. Dat heeft met de conventie van 1915 te maken. Het is gewoon niet zeker of het oude kabinet het vertrouwen blijft behouden. Daarom wordt ontslag aangeboden. Voor 1915 werkten ze met stembusafspraken en was er het andere kiesstelsel. Toen ging men er van uit dat ze toch het vertrouwen bleven behouden.

Maar is het intussen een ongeschreven regel van staatsrecht dat het kabinet op de vooravond zijn ontslag aanbiedt? Naar mijn mening is die regel precies zo hard als de regel dat een bewindsman in wie door het parlement het vertrouwen is opgezegd zijn ontslag dient aan te bieden.
#8:  Auteur: Leer Ling BerichtGeplaatst: zo 02 sep 2012 11:59
    —
bona fides schreef:
Leer Ling schreef:
Wel apart dat het Bundesverfassungsgericht zich daar met zuiver politieke kwesties mag bezig houden.

Het was een constitutionele kwestie: staat de Duitse grondwet het toe om het parlement te ontbinden als er geen sprake is van een gebrek aan vertrouwen.

Dezelfde vraag dus als TS hier stelt over de Nederlandse grondwet. Het grote verschil is natuurlijk dat dit in Nederland een vraag is die door regering plus parlement moet worden beantwoord (terwijl staatsrechtsgeleerden daarbij commentaar mogen leveren en vervolgens eventueel hun boeken moeten aanpassen).

Het lijkt me daarom juister te stellen dat in Nederland de politiek het laatste woord heeft over constitutionele kwesties, terwijl daar in Duitsland een speciale rechtbank voor bestaat. Ik denk dat de Nederlandse positie in de westerse wereld in de minderheid is.

Hmm, ik vind nu dit:
Quote:
# In der Entscheidung zur unechten Vertrauensfrage von Helmut Kohl 1983 betont das Gericht, dass eine Auflösung des Parlaments nicht der Gestaltung eines günstigen nächsten Wahltermins durch die Regierung dienen dürfe. Auch bedürfe eine durch konstruktives Misstrauensvotum installierte Regierung keiner neuen Legitimation durch den Wähler, sog. Äquivalenzformel (BVerfGE 62, 1).
# Im Urteil des Bundesverfassungsgerichts zur Vertrauensfrage 2005 werden diese Grundsätze fortentwickelt. Unechte und echte Vertrauensfrage werden gleich gestellt und auf den Zweck des Art. 68 GG justiert. Dem Kanzler wird zugestanden auch auf verborgene Umstände seinen Auflösungsvorschlag zu stützen. Das Gericht übt erneut judicial self-restraint und reduziert seine Prüfungskompetenz in der Machtverteilung der Verfassungsorgane.[57]

Als ik dit goed begrijp, dan zegt art. 68 GG dat ontbinding alleen mogelijk is bij gebrek aan vertrouwen (inderdaad). De vraag is vervolgens of er een "echt" gebrek aan vertrouwen moet zijn, of dat het voldoende is dat het parlement (lees: de coalitie) voor de vorm het vertrouwen opzegt. In 1983 werd zo'n "onecht" gebrek aan vertrouwen onvoldoende geacht voor een ontbinding. In 2005 lijkt het BverfG daar eigenlijk op te zijn teruggekomen: de bondskanselier mag zich bij het doen van de ontbinding op "verborgen omstandigheden" beroepen (die dus door het BverfG niet gecontroleerd kunnen worden). Het BverfG erkent dus dat er hier sprake is van een politieke component waar het zich beter niet al te veel mee bemoeit.

Als in Nederland de minister-president het parlement zo ver krijgt om, om wat voor onzuivere reden dan ook, het vertrouwen op te zeggen, dan twijfel ik er niet aan dat hij vervolgens het parlement kan ontbinden. Uiteindelijk zijn in dat geval regering en parlement het gewoon met elkaar eens (en wie het niet eens is kan niet naar de rechter). Lastiger vind ik de vraag wat er moet gebeuren als het parlement weigert zich voor het karretje van de minister-president te laten spannen. Natuurlijk zit je in zo'n situatie wel dicht bij een daadwerkelijk gebrek aan vertrouwen aan...

Quote:
In Nederland wordt inderdaad op de vooravond ontslag aangeboden. Dat heeft met de conventie van 1915 te maken. Het is gewoon niet zeker of het oude kabinet het vertrouwen blijft behouden. Daarom wordt ontslag aangeboden. Voor 1915 werkten ze met stembusafspraken en was er het andere kiesstelsel. Toen ging men er van uit dat ze toch het vertrouwen bleven behouden.

Maar is het intussen een ongeschreven regel van staatsrecht dat het kabinet op de vooravond zijn ontslag aanbiedt? Naar mijn mening is die regel precies zo hard als de regel dat een bewindsman in wie door het parlement het vertrouwen is opgezegd zijn ontslag dient aan te bieden.


Nee, die regel is inderdaad niet hard. Slechts een gebruik. Maar wel een logisch gebruik. Zonder zou gewoon niet werken denk ik. Zeker niet met de huidige wijze van politiek bedrijven en totstandkoming van kabinetten.
Rechtenforum.nl -> Staatsrecht

Tijden zijn in GMT + 2 uur
Pagina 1 van 1

© 2003 - 2005 Rechtenforum.nl