|
|
| Auteur |
Bericht |
hugodegroot
Leeftijd: 37
Geslacht: 
Sterrenbeeld: 
Studieomgeving (BA): UvT
Studieomgeving (MA): UvT
Berichten: 17
|
 Geplaatst: wo 14 nov 2007 13:42 Onderwerp: meer rechtsbescherming voor herstelsancties? |
   |
|
Bij de eisen die aan rechtsbescherming waar een bestuurlijke sanctie centraal staat worden gesteld, is de vraag van belang of er sprake is van een punitieve dan wel herstelsanctie.
Bij een punitieve sanctie wordt door de bestuursrechter getoetst of de hoogte van de boete evenredig is met de ernst van de overtreding en de mate van verwijtbaarheid.
Bij herstelsancties(bijv last onder dwangsom) wordt de hoogte van de dwangsom slechts terughoudend getoetst.
Dit lijkt me niet terecht, daar een punitieve sanctie niks zegt over het belang van de zaak. Het kan ook gaan om een herstelsanctie waarbij 80.000 euro onterechte uitkering wordt teruggevorderd.
Zou er misschien meer moeten worden gekeken naar de aard en zwaarte van het geschonden rechtsbelang bij het bepalen van de mate van rechtsbescherming of wordt dit al gedaan? |
|
|
|
|
 |
Nobility
Leeftijd: 37
Geslacht: 
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UL
Berichten: 315
|
| Geplaatst: wo 14 nov 2007 15:30 Onderwerp: |
|
|
Er is wel een degelijk verschil in de rechtsgang tussen 'punitieve' en 'hersel' sancties.
Bij punitieve sancties is er een belangrijk onderdeel die ik niet tegenkwam in je verhaal wat wel een degelijk verschil maakt. Punitieve sancties hebben ook een rechtsgang open naar het EVRM! Namelijk vanwege de aard van punitief 'afschikwekkend/straffend' valt het onder 'criminal charge', waarmee je een beroep kan doen op art 6 EVRM wat dus een bredere rechtsgang biedt. Bij het EVRM is de rechter verplicht om een 'volle' toetsing te doen.
Ik denk dat belangenafweging altijd al een punt van discussie is geweest, hoewel de bestuursrechter een meer 'actievere' rol te hebben bij de belangenafweging ter voordeel van de burger.
Bij herstelsancties wordt vooral 'marginaal' getoest omdat bij het besluit de gemeente ook zelf beslissingsvrijheid en belangenafweging had moeten doen volgens (art 3:4 lid 2 Awb), in principe is de gedachte dat de rechter niet 'volledig' op de stoel van het bestuur mag zitten. 
In ieder geval het blijft een punt van discussie, aan de ene kant de belangen van de burger, aan de andere kant de machtenscheiding.
Misschien interessant om te lezen is de noot van het Maxis/Praxis arrest. |
|
|
|
|
|
bona fides
Geslacht:
Studieomgeving (BA): UL
Studieomgeving (MA): UL
Berichten: 22893
|
| Geplaatst: wo 14 nov 2007 17:19 Onderwerp: Re: meer rechtsbescherming voor herstelsancties? |
|
|
| hugodegroot schreef: | | Dit lijkt me niet terecht, daar een punitieve sanctie niks zegt over het belang van de zaak. Het kan ook gaan om een herstelsanctie waarbij 80.000 euro onterechte uitkering wordt teruggevorderd. |
Als 80.000 euro wordt teruggevorderd moet het bestuursorgaan uiteraard wel bewijzen dat het om 80.000 euro gaat. De bestuursrechter toetst dit vol.
De hoogte van een dwangsom is van een andere aard, omdat het uitgangspunt is dat die niet wordt betaald. Dat bij een last onder dwangsom van de geadresseerde kan worden gevergd de last tot stand te brengen moet uiteraard ook bewezen kunnen worden. De bestuursrechter toetst dit ook vol.
Ik ben het wel met je eens dat de dwangsom in enige verhouding moet staan, maar volgens mij wordt daar toch ook wel naar gekeken. Verder heb je gelijk dat er procedureel zwaardere eisen worden gesteld aan het opleggen van een betrekkelijk bescheiden punitieve sanctie dan aan het opleggen van een herstelsanctie met potentieel veel meer impact. Alleen zit dat verschil m.i. niet in de wijze van toetsing.
Maar goed, je hebt hetzelfde met civiel en strafrecht. Een boete voor een licht strafbaar feit is al snel minder ingrijpend dan de 100.000 euro schadevergoeding die Maurice de Hond aan de klusjesman moet betalen.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet. |
|
|
|
|
|
hugodegroot
Leeftijd: 37
Geslacht:
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UvT
Studieomgeving (MA): UvT
Berichten: 17
|
| Geplaatst: wo 14 nov 2007 22:04 Onderwerp: |
|
|
bedankt Nobility en bona fides,
dus het komt er de facto op neer dat de bestuursrechter bij herstelsancties niet naar de aard en zwaarte van het rechtsbelang wordt gekeken omdat:
- de bestuursrechter bij de beoordeling ex art 3:4 lid2 awb op die manier op de stoel van het bestuursorgaan gaat zitten. De rechter moet zich daarom terughoudend opstellen. Ik heb de noot bij maxis/praxis helaas niet kunnen vinden op internet.
- Er al in de procedure van bezwaar of administratief beroep naar de aard en zwaarte van het rechtsbelang is gekeken?
- de procedurele waarborgen uit art 6 EVRM verplichten zo'n volledige evenredigheidstoets alleen bij een criminal charge. |
|
|
|
|
|
bona fides
Geslacht:
Studieomgeving (BA): UL
Studieomgeving (MA): UL
Berichten: 22893
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 0:47 Onderwerp: |
|
|
Zoals gezegd voert de bestuursrechter dus wel degelijk een volle toets uit op de "omvang" van de herstelsanctie. De herstelsanctie moet herstellen, en niets meer dan dat.
| hugodegroot schreef: | | de procedurele waarborgen uit art 6 EVRM verplichten zo'n volledige evenredigheidstoets alleen bij een criminal charge. |
Ik denk niet eens. Een strafrechter heeft grote vrijheid bij het opleggen van een straf en hoeft daarbij zeker geen volledige evenredigheidsafweging te maken.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet. |
|
|
|
|
|
Nobility
Leeftijd: 37
Geslacht:
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UL
Berichten: 315
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 12:38 Onderwerp: |
|
|
| Quote: | | Er al in de procedure van bezwaar of administratief beroep naar de aard en zwaarte van het rechtsbelang is gekeken? |
Bij bezwaar en administratief beroep wordt vooral gelet op de doelmatigheid en de rechtsmatigheid. Niet specifiek op de belangenafweging maar dit kunnen ze wel meerekenen als ze het bezwaar of administratief beroep gegrond vinden en ze 'heroverwegen' het genomen besluit. |
|
|
|
|
|
flow
Leeftijd: 53
Geslacht:
Sterrenbeeld: 
Studieomgeving (BA): EUR
Studieomgeving (MA): EUR
Berichten: 142
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 12:46 Onderwerp: |
|
|
Het punt van hugodegroot dunkt me zeer terecht: ernst en zwaarte van een sanctie worden door de ABRvS bij de beoordeling of het gaat om een punitieve of herstelsanctie niet als criterium gehanteerd, terwijl dit wel zou moeten gezien jurisprudentie van het EHRM, bovendien zijn bestuursrechter zo nu en dan zelfs van opvatting dat ze slechts een uiterst marginale toets zouden moeten toepassen bij herstelsancties.
Meer info in over de kwestie vind je in deze draad en ook hier.
_________________
pro proferentem |
|
|
|
|
|
hugodegroot
Leeftijd: 37
Geslacht:
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UvT
Studieomgeving (MA): UvT
Berichten: 17
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 14:06 Onderwerp: |
|
|
Bedankt voor je argument flow.
De bestuursrechter toetst dus ex art 3:4 lid2 awb bij een herstelsanctie slechts marginaal(dwz alleen oordeelt of het kennelijk onredelijk is) omdat:
- hij anders op de stoel van de bestuursrechter gaat zitten.(nobility)
- tijdens de voorprocedure al een volledige heroverweging is geweest.
- een herstelsanctie bijna nooit een criminal charge is (flow)
Hier kan tegen worden geworpen dat:
- het belang van de burger om extra beschermd te worden tegen een zware herstelsanctie.
- herstelsancties kunnen in bepaalde gevallen een criminal charge opleveren en dan moeten er meer eisen worden gesteld aan de rechtsbescherming, zie Nilssen tegen zweden.(flow) |
|
|
|
|
|
bona fides
Geslacht:
Studieomgeving (BA): UL
Studieomgeving (MA): UL
Berichten: 22893
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 15:14 Onderwerp: |
|
|
| hugodegroot schreef: | | De bestuursrechter toetst dus ex art 3:4 lid2 awb bij een herstelsanctie slechts marginaal(dwz alleen oordeelt of het kennelijk onredelijk is) omdat: (...) |
Ben je het eens dat de bestuursrechter de herstelsanctie zelf gewoon vol toetst op rechtmatigheid?
Het is een misverstand om in het volgende schema te denken:
- niet punitief, dan marginaal
- wel punitief, dan vol
Ik zal het sterker uitdrukken: met dit schema sla je de plank volledig mis. Je moet steeds beseffen wat er precies wordt getoetst. Uit jouw formulering komt m.i. niet naar voren dat je dit beseft.
Als het bestuursorgaan besluit tot terugvordering van 1000 euro toetst de rechter niet slechts of het bedrag van 1000 euro niet onredelijk is!
Of er marginaal of vol getoetst wordt, hangt af van de vraag of er beleidsvrijheid is of niet. Dat staat op zich los van wel/niet punitief.
Als een bestuursorgaan beleidsvrijheid heeft bij het opleggen van een sanctie, dan wordt de beslissing om wel/niet op te leggen marginaal getoetst. Die beleidsvrijheid kan zowel aanwezig zijn bij punitieve als bij niet-punitieve sancties.
Een marginale of volle toets van de manier waarop een bestuursorgaan heeft gebruikgemaakt van de bevoegdheid tot sanctieoplegging is een materiële kwestie, geen procedurele.
De waarborgen die art. 6 EVRM vereist zijn vooral procedureel.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet. |
|
|
|
|
|
hugodegroot
Leeftijd: 37
Geslacht:
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UvT
Studieomgeving (MA): UvT
Berichten: 17
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 15:41 Onderwerp: |
|
|
Als ik het goed begrijp dan zijn er volgens u ook gevallen waarin een punitieve sanctie terughoudend wordt getoetst door de bestuursrechter.
Dit lijkt mij onjuist gelet op het Keuringsplaats Scheerwolde arrest (LJN: ZF2229)
Hierin wordt gesteld dat de regel dat de rechter bij een bestuurlijke sanctie ex art 3:4 lid2 awb kijkt of er sprake is van een zodanige onevenwichtigheid v/d afweging van de betrokking belangen, dat moet worden geoordeeld dat het bestuursorgaan niet in redelijkheid tot het bestreden besluit kan komen(marginale toetsing) niet geldt indien
bij het opleggen van de sanctie het toevoegen van extra leed voorop staat(punitieve sanctie).
Dan moet de bestuursrecht art 3:4 lid2 awb zo toepassen dat hij beoordeelt of er evenredigheid bestaat tussen de ernst van de verweten overtreding en de zwaarte van de opgelegde sanctie. (volledige toetsing)
Of lees ik het arrest verkeerd? |
|
|
|
|
|
hugodegroot
Leeftijd: 37
Geslacht:
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UvT
Studieomgeving (MA): UvT
Berichten: 17
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 21:09 Onderwerp: |
|
|
bona fides, ik ben het wel met je eens dat een reparatoire sanctie niet perce marginaal moet worden getoetst. Dat was een fout van mij.
Hoewel de meeste herstelsancties zijn gebaseerd op beleidsvrijheid en marginaal moeten worden getoetst(last onder dwangsom, bestuursdwang) zijn er idd enkele reparatoire sancties in bijzondere wetgeving waar het bestuur geen beleidsvrijheid heeft.
Punitieve sancties moeten echter wel altijd volledig worden getoetst op evenredigheid (zie de uitspraak in Keuringsplaats Zeerwolde). |
|
|
|
|
|
bona fides
Geslacht:
Studieomgeving (BA): UL
Studieomgeving (MA): UL
Berichten: 22893
|
| Geplaatst: do 15 nov 2007 23:02 Onderwerp: |
|
|
| hugodegroot schreef: | | Hoewel de meeste herstelsancties zijn gebaseerd op beleidsvrijheid en marginaal moeten worden getoetst(last onder dwangsom, bestuursdwang) zijn er idd enkele reparatoire sancties in bijzondere wetgeving waar het bestuur geen beleidsvrijheid heeft. |
Je moet hier echt op je formulering letten. Wat jij schrijft is te onnauwkeurig. (En ik heb het niet over bijzondere wetgeving.)
1. De beslissing om over te gaan tot het opleggen van een last onder dwangsom wordt marginaal getoetst.
2. De inhoud van de "last" zelf wordt vol getoetst, althans de situatie die door oplegging van de last wordt beoogd. Een onrechtmatige toestand moet rechtmatig worden gemaakt, dat wordt vol aan het recht getoetst. (Een termijn die gegund wordt om na te komen zal weer wel marginaal worden getoetst.)
3. De hoogte van de dwangsom wordt marginaal getoetst.
Met marginaal toetsen van de dwangsom is niet zo heel veel mis, omdat het uitgangspunt is dat de aangeschrevene zich na de aanschrijving aan de wet houdt, dwz gehoor geeft aan de last. De dwangsom is slechts een stok achter de deur. Die moet voldoende hoog zijn om afschrikwekkend te zijn, maar niet zo hoog dat iedere verhouding zoek is.
| Quote: | | Punitieve sancties moeten echter wel altijd volledig worden getoetst op evenredigheid (zie de uitspraak in Keuringsplaats Zeerwolde). |
1. Of er een overtreding is wordt uiteraard vol getoetst.
2. De beslissing om na constatering van een overtreding een boete op te leggen wordt marginaal getoetst.
3. De hoogte van de boete wordt vol op evenredigheid getoetst (Keuringsplaats Scheerwolde).
Dat laatste is op zich wel opmerkelijk. De toets van de hoogte van de boete correspondeert echter niet echt met één van de onderdelen van de toetsing van een "last onder dwangsom"-besluit.
Voor zover je een parallel zou willen trekken met "terugvordering van 80.000 euro" (herstelsanctie) en "boete van 80.000 euro": de hoogte van de terugvordering wordt vol getoetst in de zin dat het bestuurorgaan zal moeten bewijzen dat er echt 80.000 euro en geen euro minder verschuldigd is. De hoogte van de boete wordt vol getoetst op evenredigheid. Overigens maakt de Afdeling mij niet wijs dat daar gewoonlijk geen speling in zit (de hoogte van een boete vaststellen is nu eenmaal natte vingerwerk, tenzij er een rekenformule voorhanden is).
Trek je de vergelijking met het strafrecht: daar is het de rechter die de boete oplegt, maar die hoeft slechts een marginale motivering te geven (die in cassatie praktisch gesproken zeker stand houdt). Ik heb zelf niet het idee dat het EVRM noopt tot een "volle evenredigheidstoets" van de zwaarte van een punitieve sanctie. Maar het is juist dat de Afdeling deze wel uitvoert.
Maar het is m.i. essentieel om steeds in de gaten te hebben welke onderdelen de bestuursrechter toetst, en hoe ieder onderdeel wordt getoetst. Het is zaak om die toetsingspunten goed uit elkaar te houden. Het is verleidelijk maar onjuist om globaal te spreken van "toetsing van een herstelsanctie" en "toetsing van een punitieve sanctie", tenzij uit de context duidelijk is welk deel van de toetsing je bedoelt.
De Afdeling formuleert het m.i. trouwens ook wel een beetje onnauwkeurig:
| Quote: | | Die regel (BF: dat marginaal getoetst wordt) treedt evenwel terug indien, zoals in het nu voorliggende geschil, sprake is van het beoordelen van de oplegging van een sanctie waarbij het bevorderen van de naleving van rechtsnormen door middel van toevoeging van extra leed, ter afschrikking, voorop staat. Dan dient de bestuursrechter een uitzondering te maken op de zojuist beschreven terughoudendheid bij de toetsing van de door het bestuursorgaan verrichte afweging van belangen, en artikel 3:4 van de Algemene wet bestuursrecht aldus toe te passen dat hij beoordeelt of evenredigheid bestaat tussen de ernst van de verweten overtreding en de zwaarte van de opgelegde sanctie. |
Haarkloverij, maar eerst lijkt de Afdeling te zeggen dat "het opleggen" vol getoetst moet worden. Vervolgens blijkt echter dat de Afdeling bedoelt dat "de zwaarte" vol op evenredigheid getoetst moet worden. Als vaststaat dat een overtreding is begaan zal uit die toets wel niet snel volgen dat de boete nul euro moet zijn.
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet. |
|
|
|
|
|
hugodegroot
Leeftijd: 37
Geslacht:
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UvT
Studieomgeving (MA): UvT
Berichten: 17
|
| Geplaatst: vr 16 nov 2007 14:59 Onderwerp: |
|
|
bedankt voor je toelichting bona fides ik ging inderdaad een beetje kort door de bocht
Het ging mij om de stelling of de eisen die aan rechtsbescherming worden gesteld bij een bestuurlijke sanctie, moeten afhangen van de aard en zwaarte van het geschonden rechtsbelang, in plaats van de vraag of de sanctie reparatoir of punitief is(zoals nu het geval is).
Nu is het zo dat art 6 lid 2 en lid3 EVRM (en het zwijgrecht uit lid1) niet gelden voor reparatoire sancties. Bovendien wordt er bij een reparatoire sanctie met beleidsvrijheid, de evenredigheid van de zwaarte van de sanctie slechts marginaal getoetst. Terwijl bij een punitieve sanctie de zwaarte van de sanctie volledig aan de evenredigheid wordt getoetst.
Wat vinden jullie hiervan? |
|
|
|
|
|
bona fides
Geslacht:
Studieomgeving (BA): UL
Studieomgeving (MA): UL
Berichten: 22893
|
| Geplaatst: vr 16 nov 2007 15:17 Onderwerp: |
|
|
| hugodegroot schreef: | | Bovendien wordt er bij een reparatoire sanctie met beleidsvrijheid, de evenredigheid van de zwaarte van de sanctie slechts marginaal getoetst. |
Kun je een voorbeeld geven van een herstelsanctiezwaarte die marginaal wordt getoetst?
_________________
Hanc marginis exiguitas non caperet. |
|
|
|
|
|
hugodegroot
Leeftijd: 37
Geslacht:
Sterrenbeeld:
Studieomgeving (BA): UvT
Studieomgeving (MA): UvT
Berichten: 17
|
| Geplaatst: vr 16 nov 2007 15:35 Onderwerp: |
|
|
het intrekken van het verlenen van vrijstelling (=begunstigende beschikking) in de Maxis en Praxis uitspraak (ABRvS 9 mei 1996, RAwb 1996, 104).
'de rechtbank had zich dienen te beperken tot de vraag of sprake is van een zodanige onevenwichtigheid van de afweging van de betrokken belangen, dat moet worden geoordeeld dat appelanten sub 1 niet in redelijkheid tot verlening van de gevraagde vrijstelling hebben kunnen komen' |
|
|
|
|
|
|
|
